Peel da bổ trợ cho phẫu thuật mi mắt và căng da mặt

Xuất bản: UTC +7

Cập nhật lần cuối: UTC +7

Tập sách: Quy trình kỹ thuật trong da liễu thẩm mỹ, Jeffrey S.Dover Murad Alam. Quyển: Thay da bằng hóa chất, Suzan Obagi MD. Phần 5: Chủ đề chuyên sâu.

Để tải file pdf đầy đủ chương 14 Peel da bổ trợ cho phẫu thuật mi mắt và căng da mặt của các tác giả Joe Niamtu III vui lòng click Tại đây.

Trong thời đại công nghệ cao ngày nay, các bệnh nhân trẻ tuổi và bác sĩ phẫu thuật thường nghĩ rằng chỉ có các thiết bị hoặc công nghệ mới là câu trả lời cho trẻ hóa da. Mặc dù công nghệ hiện đại trên thực tế đã mở ra những cánh cửa mới, nhưng phương pháp peel da bằng hóa chất kinh điển vẫn là một phương pháp quan trọng trong trẻ hóa. Nhiều đồng nghiệp đã chi tới 200.000 đô la cho một thiết bị trẻ hóa da nhưng chỉ đạt được kết quả ngang với dùng TCA 30% trị giá 1,5 đô la! Nói chung, mới không có nghĩa là tốt hơn. Peel da bằng hóa chất đã tồn tại ở một số hình dạng hoặc hình thức trong nhiều thiên niên kỷ và là một trong số ít các quy trình phức tạp đã chịu được thử thách của thời gian về tính an toàn và kết quả.

Peel da bằng hóa chất là một thủ thuật hấp dẫn đối với các nhà thẩm mỹ vì nhiều lý do. Đầu tiên và quan trọng nhất, đó là BS có thể dự đoán kết quả và sự thay đổi này cũng đáng kể trên bề mặt da BN. Yếu tố cũng không kém phần quan trọng là chi phí nguyên vật liệu thấp. Trên thực tế, peel TCA có thể là phương pháp điều trị hợp lý nhất khi buộc phải chọn 1 phương pháp tái tạo da. Một ounce TCA 30% có thể được mua (tại thời điểm viết bài này) với giá $28,00 từ các công ty cung cấp dược mỹ phẩm (www.delasco.com). Các sản phẩm tương tự có thể được mua trên Internet với giá rẻ hơn nhiều, nhưng các BS chỉ nên tin tưởng các sản phẩm được mua từ một nhà cung cấp đủ điều kiện và được chứng nhận. Có nhiều cách để pha chế các chế phẩm TCA, bao gồm V/V, W/V, v.v. Ngoài ra, chất lượng của sản phẩm cũng không được đảm bảo nếu mua trên mạng. Hãy nhớ rằng, TCA là một loại axit, và nó có thể gây ra sẹo vĩnh viễn và các vấn đề sức khỏe khác nếu không dùng đúng sản phẩm và đúng cách.

=> Tham khảo: Peel da ở nam giới và những lưu ý chính khi tiến hành peel.

Tẩy da chết bằng hóa chất tưởng chừng như là một thủ thuật rất đơn giản phải không? Trên thực tế, thủ thuật này đã được người không có chuyên môn sử dụng rất lâu trước khi được công nhận là một thủ thuật y khoa. Đầu tiên, da sẽ được loại bỏ chất nhờn bằng axeton, và sau đó họ sẽ phủ một lớp axit lên bề mặt da. Ngày nay, thậm chí đã có những video người ta tự peel ngay trên mạng. Tuy nhiên, đây là một việc làm hết sức sai lầm. Khi tôi ngẫm lại trải nghiệm 25 năm của mình với peel da bằng hóa chất, tôi thực sự đã phải vắt tay lên trán thức trắng không ít đêm để suy nghĩ về nó. Đây là một thủ tục đơn giản nhưng lại rất dễ để lại hậu quả khôn lường. Người mới bắt buộc phải có hiểu biết đầy đủ về giải phẫu và quá trình hồi phục của da, cũng như các loại axit được sử dụng để gây tổn thương có chủ ý lên lớp biểu bì và hạ bì.

Có rất nhiều bài báo và sách giáo khoa về peel hóa chất, Tiến sĩ Suzan Obagi cũng là 1 BS được quốc tế công nhận là chuyên gia về lĩnh vực này. Tôi khuyên bạn nên đọc các bài báo và các chương sách mà cô đã viết về peel da. Một nguồn tham khảo tuyệt vời khác là bài báo của chuyên gia da liễu thẩm mỹ Mark Rubin. Ấn bản đầu tiên (1995) với tên gọi Sổ tay hướng dẫn sử dụng peel da bằng hóa chất: Peel nông và trung bình (Lippincott Williams & Wilkins) thực sự là kinh thánh. Tiến sĩ Rubin viết trong cuốn sổ tay này nhiều kiến thức cập nhật hơn, và tất nhiên chúng đều giá trị. Tuy nhiên, ấn bản đầu tiên đặc biệt hữu ích vì nó bao gồm giải phẫu da, lão hóa da, bệnh lý da, tác nhân peel da, kỹ thuật peel da, ca lâm sàng.và tất cả đều tóm gọn trong một cuốn sổ tay nhỏ gọn.

HÓA CHẤT PEEL

Có nhiều hóa chất peel được đề cập xuyên suốt cuốn sách này. Các BS khi thực hành nên đánh giá từng loại hoạt chất để xác định đâu là tác nhân phù hợp với kinh nghiệm của mình. Tôi sử dụng từ “thử nghiệm” rất thận trọng, bởi vì bất kỳ hoạt chất nào cũng có thể gây ra tổn thương nghiêm trọng và vĩnh viễn cho BN. Một BS mới thực hành peel không bao giờ được “thử nghiệm” trên da BN. Trước khi peel, họ cần nắm chắc kiến thức, xem video và quan sát những người hành nghề dày dạn kinh nghiệm. Những lần thực hiện đầu tiên bắt buộc phải có người giám sát. Quy tắc vàng của các thủ thuật thẩm mỹ đều là bắt đầu một cách ‘từ tốn’, bởi vì BN luôn có thể quay lại và thực hiện thêm các thủ thuật bổ sung nếu thủ thuật trước đó chưa đạt mục tiêu điều trị. Ngược lại, nếu để xảy ra biến chứng thì thực sự rất khó điều trị. Sau khi đã sử dụng dung dịch Jessner, TCA, axit glycolic và phenol, cá nhân tôi quyết định chọn TCA. Nhưng tất nhiên ngoài loại hoạt chất dùng, chúng ta còn cần nắm chắc cách dùng. Mức độ xâm nhập phụ thuộc vào nhiều biến, bao gồm:

  • Loại hoạt chất.
  • Độ mạnh của hoạt chất (%).
  • Số lớp áp lên da (thể tích).
  • Độ dày da BN.
  • Độ dầu của da BN.
  • Vùng da được điều trị (da vùng mi mắt thì mỏng, còn vùng trán thì dày hơn).
  • Tổn thương da do ánh sáng và các nếp nhăn BN có.

Hiệu quả của bất kỳ loại peel nào đều liên quan tới độ sâu khi chúng xâm nhập trên da và quá trình lành thương của chúng. Ví dụ, một lần peel bằng các hoạt chất có tính acid mạnh có thể tương đương với tái tạo da bằng laser CO2, còn peel nông thì không có sự khác biệt đáng kể.

TẦNG DA PEEL

Độ sâu của sang thương nói chung tỷ lệ thuận với thời gian lành thương và kết cục lâm sàng. Peel trung bình là một trong những loại hình peel an toàn nhất, tạo ra kết quả đáng chú ý nhưng tất nhiên vẫn có thể gây biến chứng. Các hoạt chất peel tác động trên lớp nhú bì sẽ chỉ mang lại kết quả tối thiểu đối với các nếp nhăn, nhưng có tác động lên các tổn thương da do ánh sáng rõ ràng hơn. Đối với TCA, peel mức trung bình sẽ tiếp cận tới lớp nhú bì.

=> Tham khảo thêm: Công thức Rullan: Peel phenol-dầu Croton trong 2 ngày.

PHÂN LOẠI DA

Với tất cả BN tái tạo bề mặt da bằng hóa chất, các type da sáng hơn (Fitzpatrick I và II) sẽ an toàn hơn, vì họ có ít vấn đề về sắc tố hơn. Tương tự, những bệnh nhân có da tối hơn (Fitzpatrick IV và V) sẽ có nhiều vấn đề về sắc tố hơn, và peel da quá mạnh có thể khiến họ sáng hơn hoặc gặp biến chứng sẫm màu vĩnh viễn. Theo kinh nghiệm của tôi, bất kỳ bệnh nhân nào có mắt nâu sẽ có tỷ lệ mắc tăng sắc tố sau viêm (PIH) cao hơn. PIH thường sẽ biểu hiện sau khoảng 30 ngày và thường đáp ứng với hydroquinone 4%, retin A và kem chống nắng trong vòng vài tuần. PIH có thể gây khó chịu cho bệnh nhân, vì vậy bắt buộc phải giải thích cho BN trước khi thực hiện về khả năng xảy ra biến chứng.

Về mặt kỹ thuật, bất kỳ loại da nào cũng có thể được chỉ định peel theo kinh nghiệm BS điều trị. Tôi thường xuyên peel trên da người châu Á, người Latinh và người Mỹ gốc Phi, những người tôi sẽ không nghĩ đến việc điều trị bằng laser CO2.

TÌNH TRẠNG DA TRƯỚC PEEL

Việc chuẩn bị da trước peel đã được thảo luận chi tiết trong Chương 3. Sử dụng retin A để bạt sừng, tăng khả năng xâm nhập của hoạt chất đồng thời cũng tạo các tác động tích cực khác cho da. Bắt đầu chuẩn bị với hydroquinone 4% cũng sẽ giúp tạo tiền đề làm giảm PIH sau peel. Tất nhiên, kem chống nắng là routine cơ bản cho chế độ tiền trị liệu này. Đây cũng là thời gian thử thách, cho BS biết BN có tuân thủ liệu trình điều trị sắp tới không. Nếu bệnh nhân không thể duy trì chế độ dùng kem ba bước đơn giản, họ có thể không phải là ứng cử viên tuyệt vời để chăm sóc sau thủ thuật. Tôi bắt đầu chỉ định bộ ba này khoảng 30 ngày trước khi peel trong tình huống lý tưởng đối với các BN có chất da sáng. Đối với những bệnh nhân có da nhiễm sắc tố, tôi thường chỉ định chuẩn bị da từ 8 đến 12 tuần.

=> Đọc thêm: Những tiến bộ mới trong việc kết hợp tái tạo sẹo bằng hóa chất (CROSS) và tách đáy sẹo.

VÔ CẢM

Tùy thuộc vào kinh nghiệm bác sĩ, có thể vô cảm cho BN bằng thuốc an thần đường uống, phong bế thần kinh, mê tĩnh mạch (IV) hoặc gây mê toàn thân.

Tác giả thực hiện tất cả các quy trình peel và tái tạo bề mặt bằng laser với thuốc an thần tĩnh mạch hoặc gây mê toàn thân. Điều quan trọng là phải để bệnh nhân thoải mái nhất có thể để đạt được độ sâu mong muốn.

CHỈ ĐỊNH

Hầu hết người lớn (và đôi khi những thanh thiếu niên) đều là ứng cử viên tiềm năng cho peel da bằng hóa chất. Chỉ là giữa họ khác nhau về mục đích peel. Một BN trẻ có thể peel nông để cải thiện các vấn đề về lỗ chân lông to, cải thiện cấu trúc da và giúp giảm mụn trứng cá. Bệnh nhân trung niên có thể peel sâu hơn vì những lý do tương tự và đồng thời để cải thiện nếp nhăn. Bệnh nhân lớn tuổi ngoài những lợi điểm trên, họ còn có thể cải thiện chứng rối loạn sắc tố và các nếp nhăn sâu bằng peel.

Trong phẫu thuật, các chỉ định của peel da như sau:

  • Các bệnh nhân không phẫu thuật mong muốn cải thiện sức khỏe làn da, giảm các rãnh và nếp nhăn nông, cải thiện bất thường sắc tố.
  • Bệnh nhân có chỉ định tạo hình thẩm mỹ mi mắt nhưng không có chỉ định tái tạo da bằng laser CO2.
  • Cùng với phẫu thuật căng da mặt nhằm tạo hiệu ứng căng tối đa
  • Là phương pháp điều trị kết hợp với laser CO2 toàn mặt để tránh hiện tượng bất đồng màu da sau tái tạo.

Peel da bổ trợ cho phẫu thuật thẩm mỹ mi mắt

Nhiều bác sĩ phẫu thuật thẩm mỹ hiện nay cảm thấy rằng phẫu thuật tạo hình mi dưới qua đường kết mạc có nhiều ưu điểm hơn so với các phương pháp tiếp cận cơ da dưới mi.

Phương pháp tiếp cận cơ da dưới mi dưới, BS sẽ rạch da ngay dưới nếp mi dưới và thực hiện bóc tách da và cơ để tiếp cận các túi mỡ mi dưới. Sau khi lấy các túi mỡ, BS sẽ cắt bỏ một lượng da (và đôi khi là cả cơ) và sau đó nối lại 2 mép vết mổ (Hình. 14.1).

Hình. 14.1 Phẫu thuật mi dưới loại bỏ da thừa. Phương pháp điều trị này sẽ cải thiện về mặt số lượng nhưng không cải thiện chất lượng và cũng có thể dẫn tới biến chứng co kéo mi dưới
Hình. 14.1: Phẫu thuật mi dưới loại bỏ da thừa. Phương pháp điều trị này sẽ cải thiện về mặt số lượng nhưng không cải thiện chất lượng và cũng có thể dẫn tới biến chứng co kéo mi dưới

Loại bỏ phần da thừa này sẽ làm căng phần da mi dưới, giúp xóa bỏ đi 1 số nếp nhăn có sẵn trước đó. Có hai vấn đề chính đối với phương pháp phẫu thuật tạo hình này. Đầu tiên, cách tiếp cận này phạm vào vách ngăn ổ mắt, có thể gây ra sự co rút vách ngăn và dẫn tới mi dưới bất thường sau phẫu thuật. Thứ hai, và quan trọng nhất, là mặc dù ngay cả khi cẩn thận, BS cũng có thể lấy đi quá nhiều da và để lại biến chứng bất thường mi dưới, lộn mi, góc mắt tròn và hội chứng khô mắt (Hình. 14.2).

Hình. 14.2 Một nhược điểm của phương pháp tiếp cận cơ da, đường dưới mi dưới là tăng tỷ lệ mi dưới sau phẫu thuật không đúng vị trí mong muốn
Hình. 14.2: Một nhược điểm của phương pháp tiếp cận cơ da, đường dưới mi dưới là tăng tỷ lệ mi dưới sau phẫu thuật không đúng vị trí mong muốn

Mặc dù không áp dụng cho tất cả BN, nhưng cách tiếp cận từ ngoài vào này được sử dụng tương đối nhiều. Nhưng cũng vì những bất tiện của nó mà chúng ta nên nghĩ đến cách tiếp cận dưới kết mạc (phẫu thuật sau vách ngăn và không gây co kéo da mi) . Tuy nhiên, cả 2 cách này đều chỉ cải thiện về mặt số lượng chứ không phải chất lượng da mi dưới. Vì vậy, nên có 1 quy trình kết hợp giữa pp cắt da thừa mi dưới qua đường kết mạc và peel để cải thiện chất lượng da.

Các quy trình tái tạo bề mặt kết hợp với phẫu thuật sẽ giúp cải thiện số lượng và chất lượng da tốt hơn với ít biến chứng hơn. Như vậy, có thể kết hợp cả laser CO2 và peel da cho mục đích trẻ hóa mi dưới.

Tác giá cũng sử dụng cả 2 kỹ thuật này trên thực hành lâm sàng (Hình. 14.3).

Hình. 14.3 Tái tạo bề mặt bằng laser CO2 (trên cùng) và peel bằng TCA (dưới) là phương pháp điều trị chính để trẻ hóa mí mắt khi thực hiện phẫu thuật tạo hình mi dưới đường kết mạc
Hình. 14.3: Tái tạo bề mặt bằng laser CO2 (trên cùng) và peel bằng TCA (dưới) là phương pháp điều trị chính để trẻ hóa mí mắt khi thực hiện phẫu thuật tạo hình mi dưới đường kết mạc

Tuy nhiên, sẽ có những ưu nhược điểm cho cả 2 quy trình. Nói chung tác giả thấy điều trị bằng laser hiệu quả hơn nhưng hồi phục lâu hơn (Hình. 14.4).

Hình. 14.4 Các thủ thuật laser thường tạo ra kết quả ấn tượng hơn so với peel nhưng chúng lại gây khó chịu hơn cho BN và thời gian phục hồi cũng dài hơn. Bệnh nhân bên trái là 1 tuần sau tái tạo bề mặt da bằng laser cường độ cao và bệnh nhân bên phải là 1 tuần sau peel trung bình bằng axit trichloroacetic 30%
Hình. 14.4: Các thủ thuật laser thường tạo ra kết quả ấn tượng hơn so với peel nhưng chúng lại gây khó chịu hơn cho BN và thời gian phục hồi cũng dài hơn. Bệnh nhân bên trái là 1 tuần sau tái tạo bề mặt da bằng laser cường độ cao và bệnh nhân bên phải là 1 tuần sau peel trung bình bằng axit trichloroacetic 30%

Peel thì ngược lại, vì peel xong để lại vết thương khô nên BN dễ chịu hơn. Peel TCA trung bình ở mi dưới không gây ‘cảm giác’ mạnh như laser nên sẽ là một giải pháp thay thế tuyệt vời cho những bệnh nhân không muốn dùng laser, cần phục hồi nhanh hơn hoặc ở những bệnh nhân da sẫm màu không phù hợp với điều trị laser. Bệnh nhân được thông báo rằng nếu laser có hiệu quả 100% thì quá trình lột da có hiệu quả 80% nhưng nhanh lành hơn nhiều, ít ban đỏ kéo dài hơn và có thể dễ dàng lặp lại sau đó với gây tê cục bộ. Cũng có ít cơ hội (nhưng vẫn có thể) bị lệch mí mắt so với điều trị bằng laser tích cực.

=> Đọc thêm: Peel phenol-dầu croton ứng dụng trong nâng cung mày, giảm chảy xệ vùng quanh mắt và tăng thể tích môi.

KỸ THUẬT PEEL DA MI DƯỚI

Sau khi kết thúc phẫu thuật tạo hình mi dưới đường kết mạc, da mi dưới sẽ được loại bỏ nhờn bằng aceton. Bệnh nhân da sáng thường được phủ 1 vài lớp TCA 30% cho đến khi xuất hiện sương trắng rõ (Hình. 14.5). Thời gian chờ giữa các lớp ít nhất là 2 phút để tạo điều kiện cho hoạt chất phát huy tác dụng và hình thành sương trắng (điểm cuối lâm sàng). Khi đạt đến mức sương trắng mong muốn (sương trắng trên nền hồng ban hoặc sương trắng đặc), quy trình sẽ được dừng lại và da được phủ một lớp băng y tế.

Hình. 14.5 Mức độ peel khác nhau được lựa chọn tùy thuộc vào lượng da cần peel và màu da. Hình ở trên là BN da sẫm màu sau peel TCA 20% 2 lớp. Hình ở giữa là BN với các nếp nhăn nông tới trung bình sau peel 30% TCA (1 lớp) và hình ảnh dưới cùng cho thấy một lớp sương trắng dày đặc sau 2 lớp peel TCA 30% (mục đích xâm nhập sâu hơn để điều trị tình trạng chảy xệ)
Hình. 14.5: Mức độ peel khác nhau được lựa chọn tùy thuộc vào lượng da cần peel và màu da. Hình ở trên là BN da sẫm màu sau peel TCA 20% 2 lớp. Hình ở giữa là BN với các nếp nhăn nông tới trung bình sau peel 30% TCA (1 lớp) và hình ảnh dưới cùng cho thấy một lớp sương trắng dày đặc sau 2 lớp peel TCA 30% (mục đích xâm nhập sâu hơn để điều trị tình trạng chảy xệ)

Đối với bệnh nhân da sẫm màu, chỉ nên áp 1 lớp TCA 30% hoặc thay bằng nhiều lớp TCA 20%. Điểm cuối lâm sàng sẽ không rõ ràng như người da sáng vì những người da sẫm màu thường ít nếp nhăn hơn.

Bệnh nhân sau phẫu thuật được hướng dẫn sử dụng Vanicream hoặc Vaniply Ointment (Pharmaceutical Specialties, Inc, MN) (Hình. 14.6). Những sản phẩm này ít gây kích ứng nhất vì chúng không chứa chất bảo quản, thuốc nhuộm, paraben, lanolin, hoặc các thành phần có khả năng gây kích ứng khác. Chúng có giá cả rất phải chăng và dễ dàng tìm thấy.

Hình. 14.6 Dòng sản phẩm chăm sóc da sau tái tạo bề mặt “Vani” rất dễ sử dụng, giá cả phải chăng và không gây dị ứng
Hình. 14.6: Dòng sản phẩm chăm sóc da sau tái tạo bề mặt “Vani” rất dễ sử dụng, giá cả phải chăng và không gây dị ứng

Chăm sóc sau peel bao gồm thoa Vaniply 24/7 cho đến khi da bong hoàn toàn. Bệnh nhân rửa vùng da bị bong tróc hoặc toàn bộ khuôn mặt hai lần một ngày bằng Vaniply và bôi lại thuốc mỡ Vaniply liên tục.

Sau khi tái biểu mô hoàn toàn, bệnh nhân bôi kem dưỡng ẩm và kem chống nắng Vanicream. Quá trình hồi phục tốt và BN không gặp vấn đề gì với các sp này.

BS nhớ dặn BN không được cạo hoặc bóc lớp da chết, vì việc làm này sẽ làm lộ lớp da phía dưới chưa tái biểu mô hoàn toàn, sẽ rất dễ hình thành sẹo. Trong 1 số trường hợp buộc phải loại bỏ, tốt nhất BS nên là người thực hiện (Hình. 14.7).

Hình. 14.7 Mặc dù không khuyến khích loại bỏ da chết, nhưng trong một số trường hợp, bác sĩ có thể loại bỏ da chết nếu mô phía dưới đã tái biểu mô hoàn toàn. Bệnh nhân này là hình ảnh sau 1 tuần tái khám, phần da còn sót lại đã được loại bỏ. Lưu ý tình trạng giảm sắc tố nhẹ sẽ cải thiện thành màu da bình thường trong những tuần tới
Hình. 14.7: Mặc dù không khuyến khích loại bỏ da chết, nhưng trong một số trường hợp, bác sĩ có thể loại bỏ da chết nếu mô phía dưới đã tái biểu mô hoàn toàn. Bệnh nhân này là hình ảnh sau 1 tuần tái khám, phần da còn sót lại đã được loại bỏ. Lưu ý tình trạng giảm sắc tố nhẹ sẽ cải thiện thành màu da bình thường trong những tuần tới

KỸ THUẬT PEEL KẾT HỢP LASER

Mặc dù peel đã tương đối hữu ích rồi, nhưng nếu kết hợp được chúng với laser thì kết quả sẽ càng đáng chú ý hơn. Phương pháp kết hợp của tác giả là peel quanh đường chân tóc và laser CO2 toàn mặt. Sở dĩ có sự kết hợp này là do da đầu có tóc không nằm trong chỉ định laser (thực hiện laser ở đây sẽ gây cháy tóc) nên cần tới peel để tránh bất đồng màu da vùng điều trị-không điều trị sau tái tạo (Hình. 14.8).

Hình. 14.8 Hình ảnh này mô tả sự kết hợp giữa laser CO2 toàn mặt với peel hóa chất ở đường chân tóc để tránh bất đồng màu da
Hình. 14.8: Hình ảnh này mô tả sự kết hợp giữa laser CO2 toàn mặt với peel hóa chất ở đường chân tóc để tránh bất đồng màu da

Một chỉ định khác kết hợp giữa peel và laser là khi một vùng cụ thể như mi dưới cần điều trị tích cực hơn phần còn lại của khuôn mặt. Tình trạng này thường gặp ở những BN trẻ tuổi có tổn thương da do ánh sáng ở toàn bộ khuôn mặt nhưng phần mi dưới nặng hơn 1 chút. Ở những bệnh nhân này, nên chỉ định peel TCA 30% trên toàn bộ khuôn mặt nhưng dùng thêm laser ở mi dưới để tạo sang thương sâu hơn và sau này lành có thể đồng đều với da toàn mặt (Hình. 14.9).

Hình. 14.9 Bệnh nhân này đã được thực hiện phẫu thuật tạo hình mi dưới và peel toàn mặt. Bởi vì mi dưới bị chảy xẹ đáng kể, BS đã chỉ định điều trị bằng laser CO2 trên khu vực này
Hình. 14.9: Bệnh nhân này đã được thực hiện phẫu thuật tạo hình mi dưới và peel toàn mặt. Bởi vì mi dưới bị chảy xẹ đáng kể, BS đã chỉ định điều trị bằng laser CO2 trên khu vực này

PEEL TCA VÀ CĂNG DA MẶT ĐỒNG THỜI

Phẫu thuật căng da mặt kết hợp với tái tạo da bằng laser hoặc peel còn nhiều tranh cãi, bởi vì phần da mặt được tách khỏi lớp dưới da khi phẫu thuật thường hồi phục chậm hơn phần da thông thường. Tôi đã thực hiện hơn 1200 ca phẫu thuật căng da mặt và cổ tại thời điểm viết bài này và kết hợp với laser CO2 hoặc lột da bằng hóa chất TCA ở gần một phần ba số ca phẫu thuật đó, kết quả thu được tương đối tốt.

=> Đọc thêm: KẾT HỢP PEEL DA VÀ LĂN KIM TRONG ĐIỀU TRỊ SẸO MỤN.

Quy trình: Sau khi đóng vết mổ, mặt sẽ được loại bỏ nhờn bằng axeton và sau đó BS sẽ đánh dấu vùng phẫu thuật và không phẫu thuật. Vùng trung tâm (không phẫu thuật) sẽ được phủ lên nhiều lớp TCA 30% cho đến khi đạt điểm cuối lâm sàng, còn các vùng còn lại sẽ được phủ duy nhất 1 lớp TCA 20% (Hình. 14.10 và 14.11).

Hình. 14.10 Hình ảnh bên trái các vạt da bóc tách được đánh dấu để phân định giữa vùng được và không được phẫu thuật. Hình bên phải cho thấy vùng trung tâm hình oval (không can thiệp phẫu thuật) được peel bằng 2 lớp TCA 30%, còn vùng can thiệp thì chỉ được peel bằng 1 lớp
Hình. 14.10: Hình ảnh bên trái các vạt da bóc tách được đánh dấu để phân định giữa vùng được và không được phẫu thuật. Hình bên phải cho thấy vùng trung tâm hình oval (không can thiệp phẫu thuật) được peel bằng 2 lớp TCA 30%, còn vùng can thiệp thì chỉ được peel bằng 1 lớp
Hình. 14.11 Hình ảnh này của 1 BN được peel nhiều lớp 30% axit trichloroacetic (TCA) ở vùng trung tâm và 1 lớp 30% TCA ở vùng có can thiệp phẫu thuật
Hình. 14.11: Hình ảnh này của 1 BN được peel nhiều lớp 30% axit trichloroacetic (TCA) ở vùng trung tâm và 1 lớp 30% TCA ở vùng có can thiệp phẫu thuật

Các bác sĩ phẫu thuật có kinh nghiệm căng da mặt và peel có thể điều trị cùng lúc cả hai phương pháp, nhưng phải luôn cẩn trọng đối với vùng da có can thiệp phẫu thuật. Kết hợp phẫu thuật với tái tạo da bằng laser cũng vậy, nên giảm xung ở vùng có bóc tách da.

CA LÂM SÀNG

Những bệnh nhân sau đây được điều trị bằng phương pháp phẫu thuật và đồng thời peel da bằng TCA (Hình. 14.12-14.20).

Hình. 14.12 Bệnh nhân: 5 ngày sau khi căng da mặt kết hợp với peel TCA 30% (2 lớp) ở vùng trung tâm và cũng 2 lớp TCA 20% ở vùng có can thiệp phẫu thuật
Hình. 14.12: Bệnh nhân: 5 ngày sau khi căng da mặt kết hợp với peel TCA 30% (2 lớp) ở vùng trung tâm và cũng 2 lớp TCA 20% ở vùng có can thiệp phẫu thuật
Hình. 14.13 Bệnh nhân sau 90 ngày phẫu thuật căng da mặt và peel TCA 30% đồng thời
Hình. 14.13: Bệnh nhân sau 90 ngày phẫu thuật căng da mặt và peel TCA 30% đồng thời
Hình. 14.14 Cũng bệnh nhân trên với góc nhìn nghiêng
Hình. 14.14: Cũng bệnh nhân trên với góc nhìn nghiêng
Hình. 14.15 Bệnh nhân này đã được tạo hình mi trên/dưới bằng laser và peel TCA 30% ở mi dưới
Hình. 14.15: Bệnh nhân này đã được tạo hình mi trên/dưới bằng laser và peel TCA 30% ở mi dưới
Hình. 14.16 Cùng một bệnh nhân như trong Hình. 14,15
Hình. 14.16: Cùng một bệnh nhân như trong Hình. 14.15
Hình. 14.17 Cũng bệnh nhân đó nhưng với góc nhìn chếch trái 3/4
Hình. 14.17: Cũng bệnh nhân đó nhưng với góc nhìn chếch trái ¾
Hình. 14.18 Bệnh nhân này đã được tạo hình mi trên/dưới bằng laser và peel TCA 30% ở mi dưới
Hình. 14.18: Bệnh nhân này đã được tạo hình mi trên/dưới bằng laser và peel TCA 30% ở mi dưới
Hình. 14.19 Nhìn chếch ¾ phải
Hình. 14.19: Nhìn chếch ¾ phải
Hình. 14.20 Nhìn chếch ¾ trái
Hình. 14.20: Nhìn chếch ¾ trái

BIẾN CHỨNG

Bắt buộc phải bảo vệ mắt khi peel vùng quanh mắt. BS và cả ekip lúc nào cũng phải chú ý để tránh đưa hoạt chất đến vùng không điều trị. Ngoài ra để đề phòng cũng nên chuẩn bị 1 bát nước lớn để rửa mắt trong trường hợp lỡ tay để axit tiếp xúc với giác mạc.

Chỉ cần tiếp xúc 1 lượng nhỏ thôi cũng đã đủ gây khó chịu, nhưng chúng sẽ tự lành sau vài ngày. Hình. 14.21 mô tả 1 trường hợp như vậy.

Hình. 14.21 Bệnh nhân này được đưa ra ngoài ngay sau khi lột da bằng axit trichloroacetic 30%, trong đó một phần axit đã chạm đến rìa mí mắt dưới và làm mờ một dải giác mạc. Mắt bị đau và khó chịu nhưng không hề lành lặn
Hình. 14.21: Bệnh nhân này được đưa ra ngoài ngay sau khi lột da bằng axit trichloroacetic 30%, trong đó một phần axit đã chạm đến rìa mí mắt dưới và làm mờ một dải giác mạc. Mắt bị đau và khó chịu nhưng không hề lành lặn

Các biến chứng sau peel da như ban đỏ trên diện rộng và PIH khá thường gặp, nhưng nói chung peel TCA ít có biến chứng nghiêm trọng. Thay đổi sắc tố là những cân nhắc phổ biến nhất, đặc biệt là ở những bệnh nhân da sẫm màu. Do đó cần giải thích trước với BN để tránh complain sau này. Tôi cho tất cả các bệnh nhân xem hình ảnh về giảm sắc tố và tăng sắc tố, đồng thời đối chiếu với trường hợp của họ để họ hiểu hết các vấn đề xoay quanh thủ thuật. Việc này giúp trấn an tinh thần họ, đồng thời cũng sẽ dễ dàng cho BS trong việc( xử trí. Vì đa phần PIH sẽ hết sau 1 thời gian điều trị hoặc tự hết nếu không điều trị, nên hãy cố gắng khuyên BN hòa nhập sớm, trang điểm nếu cần và chờ đợi.

Tăng sắc tố sau viêm rất phổ biến ở những bệnh nhân da sẫm màu và có thể gây khó chịu cho bệnh nhân và khó khăn cho bác sĩ. Tình trạng này thường đáp ứng tốt với điều trị bằng các loại thuốc như hydroquinone 4% và kem chống nắng. Hình. 14.22 cho thấy một bệnh nhân xuất hiện PIH sau peel.

Hình. 14.22 Phía trên là hình ảnh BN sau peel quanh mắt và laser (mi trên) 3 tháng, xuất hiện PIH toàn bộ vùng quanh mắt. BN được điều trị 30 ngày bằng HQ và kem chống nắng và hình dưới là kết quả
Hình. 14.22: Phía trên là hình ảnh BN sau peel quanh mắt và laser (mi trên) 3 tháng, xuất hiện PIH toàn bộ vùng quanh mắt. BN được điều trị 30 ngày bằng HQ và kem chống nắng và hình dưới là kết quả

Giảm sắc tố da cũng có thể xảy ra sau peel và thường thì sẽ tự hồi phục sau vài tuần/tháng (Hình. 14.23). Trong thời gian đó, BN có thể sử dụng mỹ phẩm để che đi khuyết điểm này.

Hình. 14.23 Bệnh nhân sau 1 tuần, 1 tháng, 2 tháng và 8 tháng sau peel TCA 20% (nhiều lớp) lên mi dưới.
Hình. 14.23: Bệnh nhân sau 1 tuần, 1 tháng, 2 tháng và 8 tháng sau peel TCA 20% (nhiều lớp) lên mi dưới.

Sẹo sau peel ít gặp. Trường hợp kết cấu da mi dưới thay đổi, có thể sử dụng kem steroid Clobetasol 0.05% x 2 lần/ngày. Những vết sẹo đã thành hình có thể tiêm triamcinolone 10 mg/mL vừa đủ.

Hình. 14.24 là hình ảnh BN có thay đổi cấu trúc da và xuất hiện sẹo phì đại sau 6 tuần peel bằng TCA 30%.

Hình. 14.24 Bệnh nhân này có những thay đổi về kết cấu và sẹo phì đại sau peel. Cô ấy đáp ứng tốt với steroid thoa và triamcinolone tiêm
Hình. 14.24: Bệnh nhân này có những thay đổi về kết cấu và sẹo phì đại sau peel. Cô ấy đáp ứng tốt với steroid thoa và triamcinolone tiêm

Mặc dù biến chứng co mi dưới dẫn tới lộn mi thường gặp hơn ở laser, nhưng peel da cũng có thể gặp. Những BN đã từng phẫu thuật tạo hình mi dưới sẽ có khả năng mắc cao hơn (Hình. 14.25). Không hiếm trường hợp bệnh nhân ngay sau peel xuất hiện co da mi dưới, nhưng tình trạng này thường tự hết và có thể giải quyết sớm hơn nếu BN chủ động kéo căng da mi dưới.

Hình. 14.25 Bệnh nhân 10 ngày sau peel TCA 30%. Khi bệnh nhân này há to miệng, sẽ làm kéo căng mi dưới và gây co kéo. Tuy nhiên, tình trạng này thường tự khỏi và có thể cải thiện sớm nếu chủ động kéo căng da mi dưới. Ở những BN đã từng thực hiện pthuật cắt da thừa mi dưới, tình trạng này có thể là vĩnh viễn
Hình. 14.25: Bệnh nhân 10 ngày sau peel TCA 30%. Khi bệnh nhân này há to miệng, sẽ làm kéo căng mi dưới và gây co kéo. Tuy nhiên, tình trạng này thường tự khỏi và có thể cải thiện sớm nếu chủ động kéo căng da mi dưới. Ở những BN đã từng thực hiện pthuật cắt da thừa mi dưới, tình trạng này có thể là vĩnh viễn

=> Tham khảo: Biến chứng có thể gặp sau liệu pháp tái tạo da bằng hóa chất.

KẾT LUẬN

Peel TCA là một phương pháp hỗ trợ rất hữu ích và an toàn cho các thủ thuật tạo hình thẩm mỹ và căng da mặt vì đây đều là những thủ thuật được thực hiện nhanh, không tốn kém và có thể dự đoán kết quả. Tuy nhiên, vẫn có 1 số yếu tố biến thiên quyết định sự thành công của peel, đó là màu da BN, kinh nghiệm BS và tốc độ lành thương của từng tình trạng da.

Để lại một bình luận (Quy định duyệt bình luận)

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

The maximum upload file size: 1 MB. You can upload: image. Drop file here