Rối loạn tuyến giáp khi mang thai ảnh hưởng như thế nào?

Nhathuocngocanh.com – Hormon tuyến giáp rất quan trọng đối với sự tăng trưởng và phát triển bình thường của thai nhi trong ba tháng đầu của thai kỳ. Tuyến giáp nằm ở phía trước cổ của bạn có chức năng giải phóng hormone, kiểm soát quá trình trao đổi chất, tim và hệ thần kinh, quản lý cân nặng, nhiệt độ cơ thể và các quá trình quan trọng khác trong hệ thống. Suy giáp và cường giáp tương đối phổ biến trong thai kỳ, do đó cần đánh giá mức độ tuyến giáp trước và trong suốt thai kỳ. Trong bài viết này, Nhà Thuốc Ngọc Anh sẽ giúp quý bạn đọc hiểu hơn về vấn đề rối loạn tuyến giáp khi mang thai.

Tuyến giáp là gì và chức năng của nó là gì?

Tuyến giáp là một tuyến nhỏ hình con bướm nằm ở cổ của phụ nữ. Tuyến giáp tạo ra các hormon tuyến giáp có thể ảnh hưởng đến nhịp tim và quá trình trao đổi chất. Tuy nhiên, tuyến giáp đôi khi tạo ra quá nhiều hoặc quá ít một số hormone nhất định; nó được gọi là rối loạn tuyến giáp. Một phụ nữ có thể bị rối loạn tuyến giáp trước khi mang thai (tình trạng có sẵn), trong khi mang thai hoặc sau khi sinh con.

Hai loại tình trạng tuyến giáp chính như sau:

• Cường giáp: Khi tuyến giáp hoạt động quá mức và tạo ra lượng hormone tuyến giáp dư thừa. Tình trạng này tăng tốc nhiều chức năng cơ thể. Nó được gây ra bởi một chứng rối loạn tự miễn dịch gọi là bệnh Graves trong thời kỳ mang thai. Cường giáp trong thai kỳ có thể gây ra chứng nôn nghén quá mức (buồn nôn và nôn quá nhiều khi mang thai).
• Suy giáp: Khi tuyến giáp hoạt động kém và không tạo đủ hormon tuyến giáp khiến các chức năng của cơ thể hoạt động chậm lại. Suy giáp khi mang thai là do rối loạn tự miễn dịch gọi là bệnh Hashimoto .

Đối tượng có nguy cơ bị rối loạn tuyến giáp khi mang thai

Rất ít phụ nữ có nguy cơ mắc bệnh rối loạn tuyến giáp khi mang thai. Đối tượng này bao gồm:

• Tiền sử gia đình hoặc cá nhân mắc bệnh tuyến giáp.
• Tuổi mẹ trên 30.
• Bệnh tiểu đường loại 1.
• Tiếp xúc với bức xạ của đầu và cổ.
• Sảy thai nhiều lần.
• Vấn đề vô sinh.
• Bệnh béo phì.
• Chế độ ăn thiếu Iod.

Một số xét nghiệm máu được thực hiện để đo nồng độ hormone tuyến giáp dựa trên các triệu chứng. Ví dụ, xét nghiệm kháng thể tuyến giáp có thể được thực hiện để kiểm tra xem bệnh Hashimoto có phải là nguyên nhân gây suy giáp hay không.

Các triệu chứng của các vấn đề về tuyến giáp khi mang thai

Cường giáp

Cường giáp là sự hoạt động quá mức của tuyến giáp. Thông thường, các triệu chứng của cường giáp có thể khá giống với triệu chứng khi mang thai như tăng nhịp tim, nhạy cảm với khí hậu nóng và mệt mỏi. Các triệu chứng khác bao gồm:

• Nhịp tim không đều.
• Cơ thể luôn cảm thấy bồn chồn, khó chịu.
• Buồn nôn hoặc nôn dữ dội.
• Có giấc ngủ kém.
• Sụt cân hoặc tăng cân ít ngoài dự kiến ​​của một thai kỳ.

Suy giáp

Suy giáp là tuyến giáp hoạt động kém.Các triệu chứng của suy giáp như mệt mỏi và tăng cân có thể dễ bị nhầm lẫn với các triệu chứng bình thường của thai kỳ. Các triệu chứng khác có thể bao gồm:

• Táo bón.
• khó tập trung.
• Nhạy cảm với nhiệt độ lạnh.
• Chuột rút cơ bắp.

Nguyên nhân của rối loạn tuyến giáp khi mang thai

Cường giáp khi mang thai là do rối loạn tự miễn dịch Bệnh Grave, trong đó hệ thống tạo ra một kháng thể (một loại protein do cơ thể tạo ra khi cơ thể nhầm nó là vi rút hoặc vi khuẩn) được gọi là globulin miễn dịch kích thích tuyến giáp (TSI) khiến tuyến giáp phản ứng thái quá và sản xuất hormone tuyến giáp dư thừa.

Ở một người đã trải qua điều trị bằng i-ốt phóng xạ hoặc phẫu thuật cắt bỏ tuyến giáp, hệ thống vẫn có thể tạo ra kháng thể TSI. Nếu các mức này tăng rất cao, TSI sẽ di chuyển qua máu đến thai nhi đang phát triển và bắt đầu sản xuất nhiều hormone hơn mức cần thiết. Vì vậy, điều quan trọng là phụ nữ mang thai phải theo dõi mức độ tuyến giáp thường xuyên để đảm bảo mang thai an toàn và bình thường.

Suy giáp là do rối loạn tự miễn dịch được gọi là viêm tuyến giáp Hashimoto . Trường hợp hệ thống tấn công nhầm vào các tế bào của tuyến giáp, khiến tuyến giáp không có đủ tế bào và enzyme để tạo ra đủ hormone đáp ứng yêu cầu của cơ thể.

==>> Xem thêm bài viết: Ung thư tuyến giáp: Hướng dẫn chẩn đoán và điều trị của Bộ Y tế

Chẩn đoán rối loạn tuyến giáp khi mang thai

Bác sĩ chuyên khoa sẽ đánh giá hoàn toàn bệnh nhân dựa trên các triệu chứng và đề xuất một số xét nghiệm máu nhất định để đo nồng độ hormone kích thích tuyến giáp (TSH) và hormone tuyến giáp T4 và T3 để xác định rối loạn tuyến giáp trong thai kỳ.

Điều trị rối loạn tuyến giáp khi mang thai

Điều trị cường giáp

Bác sĩ thường kê đơn thuốc kháng giáp cản trở việc sản xuất hormone tuyến giáp để điều trị cường giáp. Trong một tình huống rất hiếm gặp, khi phụ nữ không đáp ứng với thuốc hoặc có tác dụng phụ từ các liệu pháp thì có thể phải phẫu thuật để cắt bỏ một phần tuyến giáp. Ngoài ra, cường giáp có thể trở nên trầm trọng hơn trong 3 tháng đầu sau khi sinh và bạn sẽ được theo dõi thường xuyên và cũng có thể cần tăng liều lượng thuốc.

Quá trình điều trị chính cho bệnh suy giáp là một loại hormone gọi là levothyroxine bắt chước hoạt động của hormone T4 do tuyến giáp sản xuất. Bác sĩ chuyên khoa sẽ điều chỉnh liều lượng thuốc khi chẩn đoán có thai và sẽ tiếp tục đánh giá các xét nghiệm chức năng tuyến giáp mỗi 4-6 tuần trong thai kỳ. Ngoài ra, điều quan trọng là phải thông báo cho bác sĩ nếu bạn bị suy giáp và đang dùng thuốc ngay khi biết mình có thai, để có thể tăng liều thuốc cho phù hợp nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng về hormone tuyến giáp cần thiết trong thai kỳ. Hơn nữa, các chất bổ sung sắt và canxi mà bạn dùng trong thời kỳ mang thai có thể cản trở sự hấp thụ hormone tuyến giáp trong hệ thống và không nên uống vitamin trước khi sinh trong vòng 3-4 giờ sau khi uống viên hormone tuyến giáp.

Điều trị suy giáp

• Phụ nữ mang thai bị suy giáp không có triệu chứng nặng hoặc nhẹ thì không cần điều trị tích cực nhưng cần theo dõi, khám định kỳ trong suốt thai kỳ.
• Điều trị suy giáp liên quan đến việc thay thế hormone mà tuyến giáp không thể sản xuất.
• Levothyroxine là loại thuốc được kê đơn chủ yếu cho chứng suy giáp trong thai kỳ. Nó là một loại thuốc nội tiết tố tuyến giáp tương tự như T4 (hormone thyroxine do tuyến giáp sản xuất). Levothyroxine an toàn cho em bé và rất quan trọng cho đến khi em bé có thể tạo ra hormone tuyến giáp.
• Việc tăng liều Levothyroxine dựa trên mức độ tăng nồng độ TSH (hormone kích thích tuyến giáp).
• Nồng độ TSH huyết thanh nên được đo mỗi 4 đến 6 tuần cho đến khi thai được 20 tuần hoặc khi bệnh nhân đang dùng liều thuốc ổn định.
• Xét nghiệm tiền sản không bắt buộc đối với phụ nữ bị suy giáp được kiểm soát tốt, nhưng xét nghiệm này được khuyến nghị đối với những bệnh nhân có các chỉ định sản khoa hoặc sản khoa đồng thời.
• Nên giảm liều Levothyroxine xuống mức liều lượng trước khi mang thai sau khi sinh trong vòng 4 đến 6 tuần.
• Suy giáp là một bệnh tiến triển kéo dài suốt đời và liều thay thế hormone tuyến giáp có thể cần điều chỉnh theo thời gian. Vì vậy, nên kiểm tra và theo dõi thường xuyên

Chế độ ăn để kiểm soát tuyến giáp khi mang thai

Khi mang thai, những người đang phải đối phó với các vấn đề liên quan đến tuyến giáp biết rằng việc giải quyết các triệu chứng khó khăn như thế nào trong khi tập trung vào các công việc hàng ngày của họ. Bị suy giáp khi mang thai nên ăn gì? Cường giáp nên ăn gì? Bên cạnh việc sử dụng thuốc thì việc bổ sung các chế độ ăn dưới đây có tác dụng tốt đối với bà bầu bị rối loạn tuyến giáp:

Dầu dừa

Ngoài thuốc, bệnh nhân cũng có thể kiểm soát hoặc giảm mức độ tuyến giáp một cách tự nhiên. Dầu dừa là cách khắc phục nhanh nhất đối với mức TSH . Trộn hai thìa dầu dừa nguyên chất với một ly sữa trước khi đi ngủ. Đặc tính chống viêm và giảm căng thẳng của dầu dừa sẽ giúp loại bỏ lượng cholesterol dư thừa mà vẫn duy trì trọng lượng cơ thể.

Dầu hoa anh thảo

Đối với tất cả phụ nữ bị suy giáp, dầu hoa anh thảo giúp tăng số lượng hormone tuyến giáp, thiết lập lại chu kỳ kinh nguyệt và cũng giúp hỗ trợ điều trị rụng tóc.

Loại trừ bông cải xanh, cải xoăn và bắp cải

Nếu bạn có mức TSH cao, hãy tránh xa bắp cải, cải xoăn và bông cải xanh. Điều này giúp giảm mức độ i-ốt cần thiết cho tuyến giáp, ảnh hưởng đến sự tích tụ hormone, dẫn đến suy giáp và hoạt động không hiệu quả của tuyến.

Bao gồm trứng và cà rốt trong chế độ ăn uống

Vitamin A tăng cường hoạt động của tuyến giáp, và trứng, cà rốt và bí ngô là nguồn dinh dưỡng cần thiết tốt nhất. Tuy nhiên, nên tiêu thụ chúng trong giới hạn quy định để tránh rủi ro hơn nữa.

Thực phẩm lúa mì

Phụ nữ mang thai phải hạn chế ăn lúa mì tinh chế và thay thế bằng lúa mì nguyên hạt như ngũ cốc, yến mạch, bánh mì nguyên cám, lúa mạch và các mặt hàng liên quan khác. Điều này cũng giúp điều chỉnh hoạt động đúng đắn của tuyến giáp, kiểm soát chứng suy giáp.

Trà thảo dược

Trà thảo dược là một phương thuốc tự nhiên tốt nhất khác để kiểm soát mức TSH. Phụ nữ mang thai tránh đồ uống chứa caffein như nước ngọt, cà phê hoặc trà. Thay thế chúng bằng quế, gừng hoặc trà thảo dược giúp cung cấp chất dinh dưỡng cho tuyến giáp, thúc đẩy hoạt động của nó.

Dầu gan cá tuyết

Nó chứa axit béo omega-3 giúp xây dựng khả năng miễn dịch và giảm các dấu hiệu viêm nhiễm. Dầu gan cá có sẵn ở dạng viên nang và bạn nên lấy liều lượng hàng ngày từ bác sĩ phụ khoa của mình.

Giấm táo

Giấm táo giúp kiểm soát việc sản xuất và biểu hiện các hormone giúp kiềm hóa cơ thể đồng thời cải thiện quá trình trao đổi chất.

Hạnh nhân

Hạnh nhân là nguồn cung cấp chất xơ, protein và khoáng chất tuyệt vời giúp kiểm soát cường giáp. Hạnh nhân có selen được coi là một chất dinh dưỡng lành mạnh cho tuyến giáp. Magie được tìm thấy trong nó cũng điều chỉnh hoạt động trơn tru của tuyến giáp.

Biến chứng của rối loạn tuyến giáp khi mang thai

Nội tiết tố tuyến giáp chủ yếu cần thiết để đảm bảo sự phát triển khỏe mạnh của não và hệ thần kinh của thai nhi trong ba tháng đầu của thai kỳ, vì em bé hoàn toàn phụ thuộc vào nội tiết tố của người mẹ được cung cấp qua nhau thai. Vào khoảng 12 tuần, tuyến giáp của thai nhi sẽ bắt đầu sản xuất hormone tuyến giáp của riêng nó.

Mẹ bị tuyến giáp khi mang thai từ trước nên được chăm sóc y tế chuyên sâu hơn để điều chỉnh các tình trạng này khi đang mang thai. Trong một số trường hợp rất hiếm, việc mang thai có thể dẫn đến các triệu chứng tương tự như cường giáp, chẳng hạn như đánh trống ngực, sụt cân hoặc nôn mửa liên tục, trong những trường hợp như vậy, hãy liên hệ ngay với bác sĩ phụ khoa của bạn.

Nếu các vấn đề về tuyến giáp không được điều trị có thể dẫn đến sinh non, tiền sản giật, sảy thai và trẻ sơ sinh nhẹ cân. Do đó, điều quan trọng là phải nói chuyện với bác sĩ phụ khoa nếu bạn có tiền sử suy giáp hoặc cường giáp, để có thể đánh giá tình trạng sức khỏe của bạn trước và trong khi mang thai và đảm bảo rằng thuốc của bạn được điều chỉnh phù hợp nếu cần.

Một số câu hỏi liên quan đến rối loạn tuyến giáp khi mang thai

Tuyến giáp khi mang thai ảnh hưởng đến em bé như thế nào?

Trong thời gian đầu của thai kỳ, tình trạng của thai nhi phụ thuộc vào hormone tuyến giáp của người mẹ. Những hormone này tạo điều kiện cho sự phát triển trí não của em bé. Thiếu hormone tuyến giáp đầy đủ có thể gây ảnh hưởng xấu đến thai nhi. Người ta đã phát hiện ra rằng chứng suy giáp ở người mẹ dẫn đến việc sinh ra một đứa trẻ có chỉ số IQ thấp. Ngoài ra còn có nguy cơ làm suy yếu sự phát triển tâm lý vận động của em bé. Tương tự như vậy, phụ nữ mang thai bị viêm tuyến giáp Hashimoto có khả năng sảy thai. Tình trạng này ảnh hưởng đến các chức năng bình thường của tuyến giáp. Suy giáp ở mẹ nếu được điều trị đúng lúc, đúng cách thì sẽ dễ dàng ngăn ngừa được những tác hại đối với thai nhi.

Nồng độ hormon giáp ở người mẹ ảnh hưởng tới IQ của trẻ

Một nghiên cứu gần đây đã chứng tỏ không chỉ nồng độ hormon giáp của mẹ thấp mà ngay cả nồng độ hormon giáp cao trong giai đoạn đầu mang thai cũng có thể làm giảm đáng kể chỉ số thông minh (IQ) của trẻ về sau. Những kết quả của nghiên cứu cho thấy rằng xu hướng quyết định điều trị cho những phụ nữ mang thai bị thiếu nhẹ hormon tuyến giáp có thể gây ra những nguy cơ không mong muốn trên sự phát triển não bộ của trẻ.

Nồng độ hormon giáp thấp ở phụ nữ mang thai đã được biết có liên quan đến sự giảm chỉ số IQ ở trẻ cũng như những nguy cơ khác cho thai nhi. Dựa trên các chứng cớ gần đây, hướng dẫn điều trị từ Hiệp hội tuyến giáp Hoa Kỳ năm 2011 và Hội Nội tiết năm 2012 đã khuyến cáo điều trị thuốc cho những phụ nữ mang thai bị suy giáp dưới lâm sàng. Trong dạng bệnh lý tuyến giáp nhẹ này, lượng hormon kích thích tuyến giáp TSH (một chất kích thích sự sản xuất và duy trì nồng độ thích hợp của hormon tuyến giáp) gia tăng, dẫn đến sự tăng T3 và T4, những hormon kiểm soát việc sử dụng năng lượng của cơ thể.

Viêm tuyến giáp sau sinh là gì?

Viêm tuyến giáp sau sinh cũng là một bệnh rối loạn tự miễn giống như bệnh Hashimoto. Nó xảy ra khi tuyến giáp của phụ nữ bị viêm sau khi sinh em bé. Viêm tuyến giáp sau sinh ban đầu có thể làm cho tuyến giáp hoạt động quá mức (cường giáp), nhưng theo thời gian, tình trạng này dẫn đến tuyến giáp hoạt động kém (suy giáp). Việc điều trị dựa trên mức độ nghiêm trọng và loại triệu chứng.

Phụ nữ bị suy giáp có thể mang thai khỏe mạnh không?

Một phụ nữ bị suy giáp có thể có một thai kỳ khỏe mạnh với rủi ro tối thiểu cho mẹ và thai nhi bằng cách dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ với liều lượng khuyến cáo và kiểm tra chức năng tuyến giáp thường xuyên mỗi ba tháng. Chẩn đoán sớm và điều trị nhanh chóng là chìa khóa để đạt được kết quả thuận lợi.

Rối loạn tuyến giáp có thể di truyền cho trẻ sơ sinh không?

Suy giáp bẩm sinh (CHT) hiếm gặp ở trẻ sơ sinh và trong hầu hết các trường hợp, nguyên nhân là không rõ và không có cách nào để ngăn ngừa. Sự phát triển của tuyến giáp ở trẻ sơ sinh bắt đầu từ rất sớm trong thai kỳ. Tuyến bắt đầu hình thành ở mặt sau của lưỡi và di chuyển đến vị trí bình thường ở cổ dưới sau 8 tuần. Ở một số trẻ, tuyến này không phát triển đúng cách và/hoặc có thể không di chuyển đến vị trí bình thường. Dạng CHT này được gọi là dysgenesis. Nguy cơ sinh con khác với loại CHT này là thấp.

Trong một số trường hợp, tuyến giáp phát triển và di chuyển vào đúng vị trí nhưng có vấn đề với ‘dây chuyền sản xuất’ hormone tuyến giáp và nó gặp khó khăn trong việc tạo ra thyroxine. Điều này được gọi là ʻdyshormonogenesisʼ. Loại CHT này có thể xảy ra nếu em bé thừa hưởng gen CHT bị lỗi từ mẹ và/hoặc bố và có nguy cơ anh chị em của em bé cũng sẽ bị ảnh hưởng. Nếu nghi ngờ điều này, cha mẹ có thể được giới thiệu đến một cố vấn di truyền, người sẽ có thể tư vấn về những rủi ro trong các lần mang thai trong tương lai.

Trong một số trường hợp hiếm hoi, phụ nữ có kháng thể Graves có thể truyền chúng qua nhau thai sang em bé, điều này có thể gây ra chứng cường giáp tạm thời ở em bé trong khi mang thai và sau khi sinh nhưng tình trạng này có thể điều trị được.

==>> Xem thêm bài viết khác: Đánh giá khối u tuyến giáp: nguyên nhân, dấu hiệu, chẩn đoán theo BMJ

Các bệnh về tuyến giáp như suy giáp và cường giáp tương đối phổ biến trong thai kỳ do tuyến giáp hoạt động kém, sản xuất ít hormone hơn nhu cầu của cơ thể. Rối loạn tuyến giáp là bệnh nội tiết phổ biến thứ hai ảnh hưởng đến phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Nếu không được điều trị trong khi mang thai, nó sẽ làm tăng nguy cơ bong nhau thai, sảy thai, hạn chế tăng trưởng và rối loạn tăng huyết áp.

Tài liệu tham khảo

1. Tác giả: Thyroid Disease And Pregnancy, nguồn Pubmed, truy cập ngày 27 tháng 4 năm 2023.

2. Tác giả: John H Lazarus, Thyroid disorders associated with pregnancy: etiology, diagnosis, and management, nguồn Pubmed. Truy cập ngày 27 tháng 4 năm 2023.

3. Tác giả: Alex Stagnaro-Green, Elizabeth Pearce, Thyroid disorders in pregnancy, nguồn Pubmed. Truy cập ngày 27 tháng 4 năm 2023.