Bài viết Ngưu Hoàng Thượng Thanh Hoàn – Thanh hỏa giải độc, tiêu nhiệt chỉ thống.
Nguồn tham khảo: Phần 6 – Những bài thuốc điều trị bệnh ngũ quan- sách Những bài thuốc Cổ phương đặc hiệu – Nhà xuất bản Y học – Tải file PDF Tại đây
Tác giả: TTND. BS Nguyễn Xuân Hướng.
LAI LỊCH BÀI THUỐC
Quyển 7 sách “Y học nhập môn” của Lý Diên nhà Minh, nguyên phương gia giảm.
THÀNH PHẦN BÀI THUỐC
Hoàng liên 8 đồng cân.
Sinh thạch cao 4 lạng.
Hoàng cầm 2 lạng 5 đồng cân.
Bạc hà 1 lạng 5 đồng cân.
Liên tử tâm 2 lạng.
Bạch chỉ 8 đồng cân.
Cát cánh 8 đồng cân.
Cúc hoa 2 lạng.
Xuyên khung 8 đồng cân.
Xích thược 8 đồng cân.
Đương quy 2 lạng 5 đồng cân.
Băng phiến 4 đồng cân.
Hoàng bá 5 đồng cân.
Kinh giới huệ 8 đồng cân.
Chi tử 2 lạng 5 đồng cân.
Đại hoàng 4 lạng.
Cam thảo 5 đồng cân.
Liên kiều 2 lạng 5 đồng cân.
Chu sa 5 đồng cân.
Minh hùng hoàng 6 đồng cân.
Ngưu hoàng 1 đồng cân.
27 vị thuốc nói trên có trọng lượng chung là 31 lạng 1 đồng cân.
=> Đọc thêm: TẾ KHÔN HOÀN – Điều khí hòa vị, dưỡng huyết an thần.
CÁCH CHẾ
Dạng viên mật
Tán bột: Trước hết tán Minh hùng hoàng thành bột nhỏ, qua rây, tán Chu sa thành bột cực mịn, rồi lần lượt tán nhỏ Ngưu hoàng, Băng phiến qua rây. Còn lại 17 vị trong đó có Hoàng liên tán thành bột nhỏ, qua rây.
Trộn đều pha màu: Lấy 6 đồng cân bột Chu sa cho vào trong nghiền thuốc, lần lượt cho 6 đồng cân bột Minh hùng hoàng, 6 đồng cân bột Ngưu hoàng, Băng phiến, cùng tán đều với nhau. Tiếp đó lại cho 29 lạng 3 đồng cân thuốc bột trong đó có Hoàng liên, dùng cách trộn màu tiếp tục tán kỹ, trộn đều, qua rây.
Làm viên: Lấy mật canh (cứ 16 lạng thuốc dùng chừng 24 lạng mật canh) trộn đều với thuốc bột nói trên, thành nắm thuốc mềm dẻo, chia từng cục, vê thỏi, làm viên.
Quy cách: Mỗi viên nặng 2 đồng cân (trong đó có chừng 8 phân thuốc bột).
Đóng gói: Gói kín bằng giấy bóng đóng vào hộp sáp bịt kín, đựng vào hộp kín.
Bảo quản cất giữ: Để trong nhà nơi khô ráo râm mát.
CÔNG NĂNG
Thanh hoả giải độc, tiêu nhiệt chỉ thống.
CHỦ TRỊ
Miệng lưỡi mọc mụn, chân răng sưng đau, mắt đau đỏ do phong hỏa bốc lên, đại tiện táo bón.
CÁCH DÙNG VÀ LIỀU LƯỢNG
Ngày uống 2 lần, mỗi lần uống 1 viên, uống với nước sôi để ấm.
KIÊNG KỴ
Phụ nữ có thai cấm uống.
=> Tham khảo: Nhĩ Lung Tả Tư Hoàn – Bồi dưỡng chân âm, kìm giữ chân dương.