Bài viết SA KHÍ ĐƠN (SA DƯỢC) – Khư thử tà uế, khai khiếu giải độc.
Tham khảo sách Những bài thuốc Cổ phương đặc hiệu, Phần 1 – Nhà xuất bản Y học – Tải file PDF Tại đây.
Tác giả: TTND. BS Nguyễn Xuân Hướng.
LAI LỊCH BÀI THUỐC
Bài Cấp cứu sa khí hoàn gia giảm sách “Tế thế dưỡng sinh tập” của Mao Thế Hồng nhà Thanh.
THÀNH PHẦN CỦA BÀI THUỐC
Thiên ma
Thương truật (chích nước vo gạo) Thiềm tô (mủ cóc, chế) |
3 lạng 6 đồng cân
3 lạng 3 lạng 6 đồng cân 6 lạng 4 lạng 4 đồng cân 6 đồng cân 3 đồng cân 3 lạng 6 đồng cân 3 lạng 6 đồng cân 9 đồng cân |
10 vị thuốc nói trên có trọng lượng chung là 29 lạng 6 đồng cân. |
=> Đọc thêm: QUY SÂM HOÀN – Thanh nhiệt lương huyết, tán phong trừ thấp.
CÁCH CHẾ
Dạng viên nước
Tán bột: Trước hết tán Hùng hoàng thành bột nhỏ, qua rây, tán Chu sa thành bột cực mịn, tán Xạ hương thành bột nhỏ, giã nát Thiềm tô, hòa sữa bò vào cho ngấm hết rồi phơi khô tán thành bột nhỏ. Còn lại 6 vị thuốc trong đó có Thiên ma cùng tán thành bột nhỏ, trộn đều, qua rây.
Trộn đều pha màu: Lấy 2 lạng bột Chu sa, cho vào trong bát (cối) nghiền tiếp đó lần lượt cho 2 lạng bột Hùng hoàng, 3 đồng cân bột Xạ hương, 9 đồng cân bột Thiềm tô đã chế cùng với 21 lạng 2 đồng cân thuốc bột của nhóm 6 vị còn lại trong đó có Thiên ma, dùng cách pha màu cùng tán lẫn với nhau, trộn đều, qua rây.
Làm viên: Lấy thuốc bột nói trên, dùng nước lã đun sôi để nguội, phun rẩy làm thành viên nhỏ, phơi khô trong râm (âm can).
Làm áo bọc lót bên ngoài: Lấy 26 lạng 4 đồng cân thuốc viên khô, dùng 1 lạng 6 đồng cần bột Hùng hoàng còn bớt lại trong bài thuốc đã dặn để làm áo bọc lót bên ngoài, phơi khô. Sau đó lại dùng 1 lạng 6 đồng cân bột Chu sa còn lại, làm áo bọc lót bên ngoài, rung lắc cho bóng, phơi khô trong râm (âm can).
Quy cách: Viên thuốc tròn bóng đều, đồng màu, mỗi lạng thuốc có chừng 1.000 viên, mỗi lọ đựng 1 đồng cân.
Đóng gói: Đựng vào lọ, nhúng kín nút sáp, cho vào hộp dán kín.
Bảo quản cất giữ: Để trong nhà nơi khó ráo râm mát.
CÔNG NĂNG
Khư thử tà uế (trừ được nắng nóng, tránh được tà khí uế khí), khai khiếu giải độc.
CHỦ TRỊ
Mùa hè ham thích mát, uống lạnh, đồ ăn không cẩn thận, lại khí thở phải uế khí, Sa khí, chướng khí làm cho đau bụng, hoắc loạn nôn mửa ỉa chảy, hàm răng cắn chặt, tay chân lạnh toát cứng đờ.
CÁCH DÙNG VÀ LIỀU LƯỢNG
Mỗi lần uống từ 2 đến 3 phân, mỗi ngày uống 2 lần, uống với nước đun sôi để ấm. Nếu dùng ngoài tán nhỏ, thổi vào mũi cho hắt hơi.
CẤM KỴ
Phụ nữ có thai cấm dùng. Nếu không phải bị chứng thời tà (thời khí), dịch khí, lệ khí thì không nên uống.
=> Xem thêm: Thuốc lợi thủy thẩm thấp: Bài thuốc, vị thuốc cổ xưa.