Bài viết PHỤ NỮ DƯỠNG HUYẾT HOÀN – Ích khí dưỡng huyết, điều kinh chữa đau bụng trước khi có kinh.
Tham khảo sách Những bài thuốc Cổ phương đặc hiệu, Phần 4 – Nhà xuất bản Y học – Tải file PDF Tại đây.
Tác giả: TTND. BS Nguyễn Xuân Hướng.
LAI LỊCH BÀI THUỐC
Bài “Khung cùng bổ trung thang gia giảm, quyển 12 sách “Hiệu chú phụ nhân lương khương” do Tiết Kỷ nhà Minh bổ chú theo tác phẩm.
THÀNH PHẦN CỦA BÀI THUỐC
Đương quy 5 lạng.
Hương phụ (chích giấm) 3 lạng.
Xuyên khung 1 lạng.
Nhục quế 2 lạng.
Mộc hương (nướng) 1 lạng.
Thục địa hoàng 3 lạng.
Bạch thược (sao rượu) 3 lạng.
Sa nhân 1 lạng.
Sơn dược 3 lạng.
Xuyên bối mẫu 2 lạng.
A giao châu (A giao thái nhỏ sao với cáp phấn hoặc cát vàng phồng tròn như viên bi nên gọi là châu) 1 lạng.
Phục linh 3 lạng.
Bào khương 1 lạng.
Đảng sâm 2 lạng.
Hoàng kỳ (chích) 2 lạng.
Tục đoạn 2 lạng.
Bạch truật (sao cám) 2 lạng.
Tri mẫu 2 lạng.
Cam thảo 1 lạng.
Địa cốt bì 1 lạng.
Ngải diệp (thán) 2 lạng.
Đỗ trọng thán (sao sém) 2 lạng.
Sài hồ (chế dấm) 1 lạng.
23 vị thuốc nói trên có trọng lượng chung là 46 lạng.
=> Đọc thêm: PHỤ KHOA NGŨ LÂM HOÀN – Thanh nhiệt lợi thủy, lọc trong, chống đái nhắt, đái buốt.
CÁCH CHẾ
Dạng viên nước thuốc
Tán bột và trộn đều: Những vị thuốc nói trên trừ Địa cốt bì, Đỗ trọng thán, Ngải diệp thán, Sài hồ, Thục địa hoàng ra, đem 18 còn lại trong đó có Đương quy cùng tán thành bột nhỏ, lấy một phần thuốc bột này giã nát với Thục địa hoàng, sau đó phơi khô, tán thành bột nhỏ, lại tiếp tục cùng tán lẫn với số thuốc bột còn lại, trộn đều, qua rây.
Sắc lấy nước: Đem Địa cốt bì, Đỗ trọng thán, Ngải diệp thán, Sài hồ gồm 4 vị, cho lượng nước lã vừa phải, sắc kỹ gạn ra lấy nước cốt, lọc sạch, lại đổ nước vào sắc lần thứ 2, sắc được lọc như lần 1, cả 2 lần trộn lại.
Làm viên: Lấy thuốc bột nói trên cùng với nước thuốc sắc, cho thêm một ít nước lã đun sôi để nguội vào, phun rẩy làm thành viên nhỏ, rồi đem phơi khô hoặc sấy khô với nhiệt độ thấp.
Làm áo bọc lót bên ngoài: Cứ 16 lạng thuốc viên khô, lấy riêng 1 lạng 5 đồng cân bột Chu sa làm áo bọc lót bên ngoài, rung lắc cho bóng, phơi khô trong râm.
Quy cách: Viên thuốc tròn bóng đều, mặt ngoài màu đỏ son sáng bóng, mỗi lạng thuốc có chừng 200 viên, mỗi hộp đóng 140 viên.
Đóng gói: Đựng vào hộp giấy, gói dán kín.
Bảo quản cất giữ: Để trong nhà nơi khô ráo râm mát.
CÔNG NĂNG
Ích khí dưỡng huyết, điều kinh chữa đau bụng trước khi có kinh.
CHỦ TRỊ
Phụ nữ thiếu máu, kinh nguyệt quá kỳ, kéo dài, khi thấy, khi không, huyết khô sắc nhạt, đau bụng mỏi lưng, tinh thần mệt mỏi, sốt nóng về chiều, ho, tự ra mồ hôi.
CÁCH DÙNG VÀ LIỀU LƯỢNG
Mỗi lần uống 20 viên, mỗi ngày uống từ 2 đến 3 lần, uống với nước đun sôi để ấm.
=> Tham khảo: BẠCH ĐỚI HOÀN – Ôn kinh tán hàn, thông lợi thấp tà, khỏi trệ.