NHÂM THỦY KIM ĐAN – Thoái thiệt thanh vị, tiêu đờm khỏi ho

Bài thuốc NHÂM THỦY KIM ĐAN – Thoái thiệt thanh vị, tiêu đờm khỏi ho.

Trích Phần 1 Những bài thuốc Cổ phương đặc hiệu – Nhà xuất bản Y học – Tải file PDF Tại đây.

Tác giả: TTND. BS Nguyễn Xuân Hướng.

LAI LỊCH BÀI THUỐC

Nguyên phương gia giảm, quyển 1 sách “Huệ trực đường kinh nghiệm phương” của Đào Đồng Đình nhà Thanh.

BÀI THUỐC GỒM CÓ

Đại hoàng: 192 lạng.

Hoàng tửu: 128 lạng.

Tiên liễu chi (cành liễu tươi): 1 lạng 6 đồng cân.

Lục đậu (đậu xanh): 1 lạng 6 đồng cân.

Phong mật: 1 lạng 6 đồng cân.

Thanh quả chấp (Trấp): 1 lạng 6 đồng cân.

Lục trà (chè xanh): 32 lạng.

Nhân sâm: 4 lạng.

Bằng sa: 2 lạng.

Huyền minh phấn: 6 lạng.

Trầm hương: 8 lạng.

Ngũ bội tử: 64 lạng.

Quất hồng: 16 lạng.

Hàn thủy thạch: 1 lạng 2 đồng cân.

Chu sa: 1 lạng 2 đồng cân.

Hổ phách: 1 lạng 6 đồng cân.

Ngưu hoàng: 1 lạng 6 đồng cân.

Tê giác: 8 đồng cân 7 phân.

Linh dương giác: 8 đồng cân 7 phân.

Chung nhũ thanh (chế): 1 lạng 2 đồng cân.

20 vị thuốc nói trên có trọng lượng chung là 466 lạng 9 đồng cân 4 phân.

=> Xem thêm: NHÂN TRẦN NGŨ LINH HOÀN – Thanh nhiệt trừ thấp, thông lợi tiểu tiện.

CÁCH CHẾ

Dạng viên hồ

Sắc nước thuốc: Trước hết cho rửa sạch cành liễu tươi (Tiên liễu chi), Đậu xanh (Lục đậu), rồi cùng cho vào trong nồi với Trà xanh (Lục trà), cho lượng nước lã vừa phải, nấu kỹ, gạn lấy nước cốt, còn lại cho ép bã để lấy nước ép từ bã thuốc ra cung trộn đều với nước cốt của thuốc lọc kỹ, rồi cô lại ở mức độ vừa phải, nước thuốc thu về còn chừng độ trên dưới 100 lạng.

Cho vào nồi hấp chế: Giã đại hoàng thành những hột to nhỏ như hạt hồ tiêu, cho vào trong nồi đồng (hộp đồng), rồi cùng cho hoàng tửu, mật ong, thanh quả chấp và nước thuốc sắc được vào trong nồi đậy kín, rồi đạt vào trong một chiếc nồi (chảo) khác, đổ nước vào đun cách thủy (chừng 48 – 56 giờ) cho đến khi cạn hết rượu, lấy ra phơi khô hoặc sấy khô với nhiệt độ thấp.

Tán bột: Lấy Đại hoàng đã hấp chế và 6 vị Nhân sâm, Bằng sa, Huyền minh phấn, Trầm hương, Ngũ bội tử, Quất hồng cùng tán nhỏ trộn đều, qua rây. Tê giác, Linh dương giác cạo giũa riêng từng v| một, cùng tán thành bột nhỏ, qua rây. Hàn thủy thạch, Chu sa, Chung nhũ thạch, Hổ phách, Ngưu hoàng, lần lượt tán riêng thành bột nhỏ, qua rây.

Trộn đều pha màu: Lấy 1 lạng 2 đồng cân bột Chu sa, cho vào trong bát (cối) nghiền, lần lượt cùng với 1 lạng 6 đồng cân bột Ngưu hoàng, 1 lạng 6 đồng cân bột Hổ phách, bột Tê giác, bột Linh dương giác môi vị 8 đồng cân 7 phần, bột Hàn thủy thạch, Nhũ chung thạch mỗi vị 1 lạng 2 đồng cân, bột Đại hoàng, Nhân sâm và những vị còn lại là 292 lạng, dùng cách pha màu, tiếp tục cùng tán với nhau, trộn đều, qua rây.

Chế hồ: Lấy riêng 64 lạng bột gạo nếp, dùng nước lã vừa đủ trộn thành từng nắm bột, cho vào chõ hấp chín, lấy ra, để ấm. Hoặc cho bột gạo nếp vào trong nồi, rồi cho nước lã vào để nấu hồ.

Làm viên: Lấy hồ nhào trộn đầy đủ với thuốc bột nói trên, thành nắm thuốc mềm dẻo, chia từng cục vê thỏi, làm viên, phơi khô trong râm.

Quy cách: Viên thuốc tròn bóng đều, đồng màu, mỗi viên nặng 2 phân.

Đóng góì: Đựng vào túi giấy bóng, cho vào hộp dán kín.

Bảo quản cất giữ: Để trong nhà nơi khô ráo râm mát.

CÔNG NĂNG

Thoái nhiệt thanh vị, tiêu đờm khỏi ho.

CHỦ TRỊ

Phế vị tích nhiệt, cổ họng không thông lợi, miệng khô phiền khát, tiểu tiện đỏ, đại tiên khô táo.

CÁCH DÙNG VÀ LIỀU LƯỢNG

Mỗi lần uống 1 viên, ngậm cho tan ra rồi từ từ nuốt xuống.

CẤM KỴ

Kiêng dùng các thứ có tính kích thích như thuốc lá, rượu và cay nóng.

=> Đọc thêm: KHAI HUNG THUẬN KHÍ HOÀN – Tiêu tích hóa trệ.