Mãn kinh – Tiền mãn kinh

I – Giai Đoạn Tiền Mãn Kinh

Nang trứng già sản sinh ít inhibin hơn (chất kích thích sản sinh FSH). Mặc dầu, có sự tăng FSH, giảm chức năng buồng trứng => ko thể tạo trứng trưởng thành => chu kì ko rụng trưng xảy ra thường xuyên gđ trước mãn kinh. Khi toàn bộ nang trứng biến mất, gđ mãn kinh diễn ra – buồng trứng suy giảm => ko sản sinh estrogen, sau mãn kinh estrogen = 10 % trước mãn kinh

– 2-5 năm trước mãn kinh
– Biểu hiện: rối loạn kinhnguyệt: kỳ kinh ngắn lại hay thưa ra, rong kinh, rong huyết, cường kinh
– Hội chứng tiền kinh: tăng cân, lo âu, căng thẳng
– Điều trị; thuốc ngừa thai

II – Giai Đoạn Mãn Kinh

Giảm cholesterol dẫn đến các triệu chứng :

–  Tắt kinh: mất kinh liên tiếp 12 tháng
–   Rối loạn vận mạch
–  Triệu chứng thần kinh, tâm lý
–  Triệu chứng tiết niệu sinh dục
–  Loãng xương

1 .  Rối loạn vận mạch

– Cơn bốc nóng mặt:
+ Xảy ra đột ngột, xảy ra chừng vài phút hoặc vài giây, kèm theo tc vã mồ hôi
+ Cơn bốc hỏa thường xảy ra vào ban đêm v khi có stress
– Vã mồ hôi:
+ Có thể kèm v ko kèm cơn bốc hỏa
+Vã mồ hôi thường xảy ra ban đêm =>mất ngủ, khó chịu

Tỉ lệ gặp 50 -85 % phụ nữ –
+  Thường gặp nhất 2 năm đầu sau mãn kinh
+   Kéo dài 1 năm (80%), kéo dài. 5 năm (25 %)
+   Mãn kinh do phẫu thuật cắt buồng trứng nguy cơ nặng nề hơn

– Cơ chế :

Chưa rõ, có thể do sự giảm estrogen
=> giảm 5-HT , và tăng norepinephrin và các chất chuyển hóa của nó , MHPG => thay đổisự nhạy cảm của trung tâm điều nhiệt => giảm ngưỡng nhiệt => khởi phát đáp ứng của hệ TK thực vật (giãn mạch, toát mồ hôi )để
làm mát cơ thể

2. Triệu chứng thần kinh tâm lý

– Hồi hộp, mệt mỏi, khó chịu
– Mất ngủ, giảm cảm giác khi quan hệ tình dục, hay lo lắng, cáu gắt, trầm cảm
– Đau nhức xương khớp, có thể có cơn đau nhức nửa đầu.

3. Triệu chứng tiết niệu sinh dục

–  Âm đạo khô, teo, giao hợp dễ đau, dễ bị viêm, nhiễm khuẩn
– Các dây chằng giữ tử cung và vùng chậu mất tính đàn hồi
– Tử cung, cổ TC teo nhỏ, nội mạc tử cung mỏng
– Niêm mạc tiết niệu teo mỏng, dễ NK tiết niệu, són tiểu hay đái dắt, tiểu ko tự chủ.

– Có10-40 % phụ nữ mãn kinh có t/chứng này, tuy nhiên chỉ 25 % cần can thiệp. TC này thường nặng hơn ở người ko có hoạt động tình dục đều đặn

– Estrogen giảm => âm đạo giảm kích thước và mất nếp nhăn, niêm mạc mỏng và mờ, khô, lưu lượng máu âm đạo
giảm
– Sự giảm sản sinh acid lactic của Lactobacillus
=> tăng pH âm đạo lên 5 => dễ nhiễm trùng

III – Chuẩn đoán mãn kinh

1 . PHỤ NỮ 45-52

– Tự nhiên mất kinh 12 tháng liên tiếp
– Các triệu chứng cơ năng của mãn kinh

2. PHỤ NỮ < 40

– Tự nhiên mất kinh 12 tháng liên tiếp
– Các triệu chứng cơ năng của mãn kinh

Xét nghiệm thêm FSH và estradiol, nếu FSH > 40 mIU/ml và/hoặc estradiol < 50 pg/l

copy ghi nguồn : nhathuocngocanh.com