nhathuocngocanh.com – Một trong những căn bệnh phụ khoa hay gặp nhất ở chị em phụ nữ là bệnh viêm âm đạo. Bệnh không chỉ ảnh hưởng không nhỏ tới đời sống sinh hoạt mà còn gây nguy hiểm tới sức khỏe của chị em phụ nữ nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Bài viết dưới đây chúng tôi sẽ cung cấp thêm cho bạn các thông tin về bệnh viêm âm đạo.

Bệnh viêm âm đạo là gì?

Chắc hẳn căn bệnh viêm âm đạo không còn xa lạ với chị em phụ nữ, nhất là chị em đã quan hệ tình dục hoặc đang trong độ tuổi sinh sản. Viêm âm đạo có thể gặp ở mọi lứa tuổi từ trẻ em đến phụ nữ sau mãn kinh. Theo số liệu thống kê, có đến một phần ba số chị em có triệu chứng mắc bệnh viêm đạo trong cuộc đời, bên cạnh đó mỗi năm số chị em có nguy cơ nhiễm bệnh cũng lên đến 80%.

Viêm âm đạo có thể gặp ở mọi lứa tuổi từ trẻ em đến phụ nữ sau mãn kinh

Trước khi tìm hiểu kĩ hơn về viêm âm đạo, chị em nên phân biệt rõ ràng âm đạo và âm hộ để tránh những nhầm lẫn tai hại các bệnh lý giữa hai bộ phận này của cơ thể.

Âm hộ: là phần nhìn thấy được ở khu vực bên ngoài của cơ quan sinh dục nữ, nằm bên trong thành môi nhỏ, bên trên hậu môn, phía dưới lỗ niệu đạo, là nơi bảo vệ các cơ quan sinh dục nằm sâu phía bên trong. Màu sắc của âm hộ gần giống với màu của da, còn âm đạo có màu hồng hơn, mềm mại hơn. Âm hộ gồm có: Xương mu, môi lớn, môi bé, phần ngoài của âm vật, lỗ niệu đạo, cửa vào của âm đạo, màng trinh.
Âm đạo: có cấu tạo là một ống cơ trơn, nối từ sau âm hộ đến cổ tử cung. Âm đạo nằm trên hậu môn và dưới lỗ niệu đạo, có chiều dài vào khoảng 7-8 cm, nhưng khi bị kích thích có thể lên đến 11 cm. Hiểu một cách đơn giản hơn, âm đạo chính là nơi tiếp nhận dương vật khi quan hệ tình dục, là nơi đặt dụng cụ trong kì “dâu rụng” của chị em( cốc nguyệt san) hay còn là con đường ra đời của em bé sau 9 tháng 10 ngày trong bụng mẹ.

Viêm âm đạo hay còn được gọi là nhiễm trùng âm đạo là bệnh lý viêm nhiễm tại âm đạo do sự xâm nhập của các tác nhân có hại như vi khuẩn, nấm, trùng roi làm mất cân bằng hệ vi khuẩn có lợi trong âm đạo từ đó dẫn đến ngứa, đau, tiết dịch tại vị trí đó. Có rất nhiều nguyên nhân dẫn tới viêm nhiễm âm đạo, có thể do lây qua con đường tình dục, vệ sinh vùng kín sai cách, giảm nồng độ estrogen khi mãn kinh… Nếu chị em không chữa bệnh kịp thời có thể gây ra nhiều biến chứng khôn lường và gây ảnh hưởng không nhỏ tới đời sống cá nhân của chị em phụ nữ.

Các loại viêm âm đạo

Viêm âm đạo do nấm

Nấm là nguyên nhân phổ biến nhất gây viêm nhiễm âm đạo ở nữ giới. Candida albicans là nấm men, hình tròn hoặc bầu dục, kích thước cỡ 2-5 µm, gây bệnh chủ yếu ở niêm mạc âm đạo. Nấm men có ở khắp mọi nơi trong cơ thể như: vùng sinh dục, vùng miệng, da, đường tiêu hóa. Thông thường, loại nấm này sinh sống hòa bình cùng hệ vi khuẩn trong cơ thể. Tuy nhiên, nấm men sẽ phát triển thành viêm âm đạo khi gặp các yếu tố thuận lợi sau:

Phân loại các loại viêm âm đạo

Sử dụng thuốc chứa corticoid dài ngày, kháng sinh: bản chất của các loại thuốc này là tiêu diệt vi khuẩn. Vì vậy các vi khuẩn có lợi trong âm đạo cũng bị tiêu diệt theo, làm mất cân bằng hệ vi sinh vật trong cơ thể, từ đó nấm men phát triển vượt khả năng kiểm soát và gây ra viêm âm đạo.
Người mắc bệnh tiểu đường, phụ nữ đang mang thai, sự thay đổi nồng độ hormon trong cơ thể: Hệ miễn dịch bị suy yếu, khả năng đề kháng của cơ thể với tác nhân gây bệnh như nấm men bị giảm, tạo điều kiện thuận lợi cho sự sinh sôi và phát triển vượt bậc của nấm men.
Độ ẩm, nhiệt độ cao là điều kiện thích hợp cho sự phát triển của nấm men nên nếu thời tiết nóng, vệ sinh kém, mặc quần áo chật, không thông thoáng, bị ẩm sẽ là yếu tố thuận lợi để gây bệnh viêm âm đạo.
Triệu chứng: Triệu chứng đặc trưng của viêm âm đạo do nấm men là âm đạo của người bệnh tiết dịch trắng, hơi dính hoặc sánh, đôi khi trông như vảy nhỏ, không có mùi. Bên cạnh đó, âm đạo và âm hộ ngứa ngáy, đỏ sẫm, sưng tấy và nóng rát. Cả khu vực âm đạo bị nóng, người bệnh sẽ cảm thấy đau buốt mỗi khi đi tiểu hoặc đau khi quan hệ. Ngoài ra, xung quanh miệng âm đạo còn có mảng trắng.

Viêm âm đạo do Trichomonas vaginalis (ký sinh trùng roi)

Trichomonas vaginalis là tác nhân gây bệnh viêm âm đạo thứ hai chỉ đứng sau nấm. Đây là một loại ký sinh trùng đơn bào hiếm khí lây truyền trực tiếp trong quá trình quan hệ tình dục, ngoài ra còn có thể bị lây truyền gián tiếp khi dùng chung vật dụng cá nhân với người nhiễm bệnh (quần, áo, bàn chải đánh răng…)

Điều kiện sống lý tưởng của loại trùng roi này là pH 6-6,5. Loại trùng roi này thường thấy ở bộ phận sinh dục của con người, ít khi có ở các bộ phận khác. pH âm đạo ở nữ giới từ khoảng 3,8 – 4,4, trùng roi khi xâm nhập vào âm đạo làm thay đổi pH từ acid sang kiềm, tạo điều kiện cho các loại vi khuẩn có hại phát triển. Bên cạnh đó, trùng roi còn làm tổn thương niêm mạc âm đạo dẫn tới viêm âm đạo với các triệu chứng như sau: Nóng, rát rất khó chịu âm đạo, âm hộ, đôi khi ngứa ở hậu môn, nhất là khi có kinh.

Trường hợp bệnh nhân bị lâu ngày hoặc tái phát thì có thể không có triệu chứng. Khí hư ra nhiều, loãng, màu trắng đục, xanh hoặc vàng, thường có bọt. Một số trường hợp đau khi giao hợp hoặc đau bụng dưới. Người bệnh có thể không có hết những triệu chứng đã nêu ở trên.

Viêm âm đạo do vi khuẩn thường

Bệnh hay gặp ở những người đã mãn kinh, đã bị cắt hai buồng trứng, các bé gái trước tuổi dậy thì. Do sự mất cân bằng của hệ vi khuẩn dẫn đến làm giảm số lượng vi khuẩn có lợi (thông thường là Lactobacillus) và gia tăng vi khuẩn có hại (thường là Neisseria gonorrhoeae sau đó là Chlamydia trachomatis và Mycoplasma genitalism) trong âm đạo.

Triệu chứng điển hình mà người bệnh thường bắt gặp ở viêm âm đạo do vi khuẩn là khí hư vàng như mủ, có thể lẫn ít máu, mùi khó chịu nhất là sau khi quan hệ, ngứa ngáy khó chịu bên ngoài âm đạo, âm đạo sung huyết đỏ.

Viêm âm đạo do vi khuẩn lậu

Vi khuẩn lậu hay còn có tên khoa học là Neisseria Gonorrhoeae, là vi khuẩn Gram (-), hình song cầu hoặc hình hạt cà phê được phát hiện vào năm 1879. Đây là căn bệnh được lây truyền trực tiếp qua đường tình dục và có tốc độ lây nhanh chóng.

Viêm âm đạo do vi khuẩn lậu thường kèm theo viêm âm hộ, viêm cổ tử cung. Triệu chứng thường gặp là âm đạo tiết ra khí hư có mùi hôi, tanh, màu trắng đặc hoặc xanh đục, mùi trở nên nặng hơn khi hành kinh hoặc sau quan hệ tình dục.

Ngoài ra, bệnh nhân còn cảm thấy ngứa, kích ứng, đau và buốt khi tiểu. Do ở đây là viêm âm đạo do vi khuẩn mà không phải do nấm nên không nên tùy tiện sử dụng thuốc để điều trị viêm âm đạo do nấm cho trường hợp này, cần thăm khám và tuân thủ đúng y lệnh của bác sĩ để bệnh không diễn biến trầm trọng hơn.

Nguyên nhân gây bệnh viêm âm đạo theo lứa tuổi

Trẻ em

Như người lớn, bệnh viêm âm đạo cũng có ở trẻ em. Theo các chuyên gia, do cơ quan sinh dục của trẻ chưa được hoàn thiện nên dễ dẫn tới tình trạng viêm âm đạo và do tuổi còn nhỏ nên việc điều trị cũng khó khăn hơn người lớn. Yếu tố thuận lợi làm gia tăng nguy cơ nhiễm khuẩn ở trẻ nhỏ: Niêm mạc, màng trinh còn mỏng, môi lớn, môi bé chưa hoàn chỉnh, môi trường âm đạo của bé hơi kiềm (pH âm đạo của người trưởng thành là acid, pH kiềm tạo điều kiện thuận lợi cho sự sinh sôi phát triển của tác nhân gây bệnh).

Bên cạnh đó, dưới đây là một số yếu tố góp phần quan trọng gây viêm âm đạo ở trẻ nhỏ từ 2-6 tuổi:

Vệ sinh tầng sinh môn không đúng cách: Sau khi đi vệ sinh, các bậc phụ huynh thường có thói quen lau từ phía sau ra phía trước cho các bé thay vì từ trước ra sau, làm lây lan vi khuẩn từ hậu môn vào vùng kín. Ngoài ra, trẻ nhỏ thường có thói quen gãi ngứa vùng hậu môn khi tay chưa được vệ sinh sạch sẽ, quên không rửa tay sau khi đi vệ sinh, thói quen ngồi bệt (làm cho giun, sán, kí sinh chui vào quần lót từ đó xâm nhập vào âm đạo để gây bệnh). Do vậy, cha mẹ nên dạy cho các bé thói quen vệ sinh đúng cách để phòng ngừa bệnh viêm âm đạo hiệu quả.
Giặt chung quần áo với người lớn: Quần áo, đồ lót là nơi chứa nhiều mầm bệnh như: Vi khuẩn, kí sinh trùng, không thể tiêu diệt ở nhiệt độ thường. Do đó, việc giặt chung quần áo của người lớn với trẻ nhỏ vô tình làm lây lan nguồn bệnh sang cho bé.
Sử dụng dung dịch chất tẩy rửa: Do cơ quan sinh dục chưa hoàn thiện nên vùng kín của bé rất nhạy cảm với các dung dịch chất tẩy rửa, nhất là dung dịch có nhiều bọt và mạnh. Vì vậy, các mẹ nên lưu ý khi lựa chọn các dung dịch vệ sinh đang có trên thị trường hiện nay cho bé.
Một số trường hợp, viêm âm hộ ở trẻ là do nhiễm một số nguồn bệnh cụ thể: Streptococci, Staphylococci, Candida, giun kim…

Phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ

Nguyên nhân gây viêm âm đạo thường gặp ở phụ nữ đang trong độ tuổi sinh đẻ là do vi khuẩn, nấm, ký sinh trùng: Trichomonas vaginalis, vi khuẩn lậu, Candida albicans… Do đang trong độ tuổi sinh đẻ nên cơ thể tạo được Ở độ tuổi này, pH âm đạo bình thường luôn nằm trong khoảng 3,8-4,4 do hệ vi khuẩn có lợi phát triển mạnh mẽ trong âm đạo; nồng độ estrogen ở mức ổn định, giúp thành âm đạo dày, chắc

Tuy vậy, do đang trong độ tuổi sinh đẻ nên nồng độ estrogen trong cơ thể ở mức ổn định, giúp thành âm đạo dày, chắc, là hàng rào kiên cố giúp chống lại các tác nhân gây bệnh. Bên cạnh đó, sự tồn tại của các vi sinh vật có lợi trong âm đạo như Lactobacillus giúp pH âm đạo bình thường luôn nằm trong khoảng 3,8 – 4,4 cũng góp phần bảo vệ cơ thể khỏi các nguồn bệnh bên ngoài.

Phụ nữ sau mãn kinh

Thông thường, nguyên nhân gây viêm âm đạo ở phụ nữ mãn kinh là do việc suy giảm đáng kể estrogen làm giảm khả năng chống viêm của âm đạo, tăng khả năng nhiễm trùng. Môi trường âm đạo có tính acid là do biểu mô âm đạo chứa glycogen để tổng hợp acid lactic giúp tiêu diệt vi khuẩn có hại. Estrogen suy giảm làm âm đạo mỏng đi, biểu mô âm đạo không chứa glycogen nữa, vì vậy phụ nữ sau mãn kinh dễ bị viêm âm đạo.