Những lưu ý đặc biệt khi điều trị bệnh nhân Covid-19 nhiễm HIV

Xuất bản: UTC +7

Cập nhật lần cuối: UTC +7

Những lưu ý đặc biệt khi điều trị bệnh nhân Covid-19 nhiễm HIV

Tóm tắt khuyến nghị

Phòng chống COVID-19

Ban Hướng dẫn Điều trị COVID-19 (Ban Hội thẩm) khuyến nghị những người nhiễm HIV nên tiêm vaccin COVID-19 bất kể số lượng tế bào lympho T CD4 hoặc tải lượng virus HIV của họ, vì lợi ích tiềm năng lớn hơn nguy cơ tiềm ẩn (AIII).

Chẩn đoán COVID-19

Ban Hội thẩm khuyến nghị sử dụng cùng một cách tiếp cận để chẩn đoán nhiễm SARS-CoV-2 ở những người có HIV như ở những người không có HIV (AIII).

covid - 19
Hình ảnh: virus covid – 19.

Quản lý COVID-19

Các khuyến nghị về phân loại, quản lý và điều trị COVID-19 ở những người nhiễm HIV cũng giống như các khuyến nghị cho người dân nói chung (AIII)

Ở những người nhiễm HIV tiến triển và nghi ngờ hoặc đã mắc COVID-19, nhiễm trùng cơ hội liên quan đến HIV (OIs) cũng nên được xem xét trong chẩn đoán phân biệt với bệnh sốt (AIII).

Khi bắt đầu điều trị COVID-19 ở bệnh nhân HIV, bác sĩ lâm sàng nên chú ý cẩn thận đến các tương tác thuốc tiềm ẩn và độc tính chồng chéo giữa các phương pháp điều trị COVID-19, thuốc điều trị ARV, thuốc kháng vi khuẩn và các thuốc khác (AIII).

Những người nhiễm HIV nên được tạo cơ hội tham gia vào các thử nghiệm lâm sàng về vaccin và các phương pháp điều trị tiềm năng đối với nhiễm SARS-CoV-2.

Quản lý HIV

Những người nhiễm HIV bị nhiễm SARS-CoV-2, bao gồm cả những người cần nhập viện, nên tiếp tục điều trị bằng thuốc kháng virus (ART) và dự phòng những bệnh nhiễm trùng cơ hội bất cứ khi nào có thể (AIII).

Bác sĩ lâm sàng đang điều trị COVID-19 ở người nhiễm HIV nên tham khảo ý kiến chuyên gia về HIV trước khi điều chỉnh hoặc chuyển đổi thuốc ARV (AIII).

Không nên chuyển đổi hoặc điều chỉnh chế độ điều trị ARV (tức là bằng cách thêm thuốc ARV vào phác đồ) với mục đích ngăn ngừa hoặc điều trị nhiễm trùng SARS-CoV-2 (AIII).

Hình ảnh: Virus HIV
Hình ảnh: Virus HIV

Đối với những người nhiễm SARS-CoV-2 và một chẩn đoán mới nhiễm HIV, bác sĩ lâm sàng nên tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa HIV để xác định thời điểm tối ưu để bắt đầu điều trị ARV.

Độ mạnh của khuyến nghị: A: Khuyến nghị mạnh mẽ cho tuyên bố; B: Khuyến nghị vừa phải cho tuyên bố; C: Khuyến nghị tùy chọn cho tuyên bố.

Chất lượng bằng chứng cho khuyến nghị: I: Một hoặc nhiều thử nghiệm ngẫu nhiên không có giới hạn lớn; IIa: Các thử nghiệm ngẫu nhiên khác hoặc phân tích nhóm con của các thử nghiệm ngẫu nhiên; IIb: Các thử nghiệm lâm sàng đối chứng không ngẫu nhiên hoặc các nghiên cứu thuần tập quan sát; III: Ý kiến chuyên gia.

Giới thiệu

Khoảng 1,2 triệu người ở Hoa Kỳ đang sống chung với HIV. Hầu hết những người này đang được chăm sóc, và nhiều người đang điều trị bằng thuốc kháng virus (ART) và mắc bệnh được kiểm soát tốt.1 Tương tự như COVID-19, HIV ảnh hưởng không tương xứng đến chủng tộc, dân tộc thiểu số và những tình trạng kinh tế xã hội ở Hoa Kỳ thấp hơn; 2 nhóm nhân khẩu học này dường như cũng có nguy cơ cao hơn đối với các kết quả nghiêm trọng với COVID-19. Thông tin về đồng nhiễm SARS-CoV- 2/HIV đang phát triển nhanh chóng. Các phần dưới đây trình bày hiện trạng kiến thức liên quan đến việc phòng ngừa và chẩn đoán lây nhiễm SARS-CoV-2 ở người nhiễm HIV, điều trị và kết quả lâm sàng ở những người nhiễm HIV mắc COVID-19 và quản lý HIV trong đại dịch COVID-19. Ngoài các Hướng dẫn này, Ban Hội thẩm của Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh (HHS) về Hướng dẫn Chống virus cho Người lớn và Thanh thiếu niên đã phát triển Hướng dẫn Tạm thời cho COVID-19 và người nhiễm HIV.

Kết quả lâm sàng của COVID-19 ở người nhiễm HIV

Dữ liệu đang xuất hiện về kết quả lâm sàng của COVID-19 ở những người nhiễm HIV. Trong một loạt trường hợp những người có COVID-19 ở châu Âu và Hoa Kỳ, không có sự khác biệt đáng kể nào được quan sát thấy về kết quả lâm sàng đối với COVID-19 giữa những người nhiễm HIV và những người không nhiễm HIV. Nghiên cứu thuần tập đa trung tâm so sánh kết quả lâm sàng của 253 cựu chiến binh bị HIV và COVID-19 và kết quả của nhóm so sánh phù hợp gồm 504 cựu chiến binh không nhiễm HIV đã mắc COVID-19. Hơn 95% những người tham gia nghiên cứu này là nam giới. Trong so sánh này, không có sự khác biệt nào được tìm thấy giữa kết cục của bệnh nhân nhiễm HIV và những người không nhiễm HIV.11

Ngược lại, kết quả tồi tệ hơn đối với bệnh nhân HIV và COVID-19, bao gồm cả tỷ lệ tử vong do COVID-19 tăng, đã được báo cáo bởi các nghiên cứu thuần tập tiếp theo ở Hoa Kỳ, Vương quốc Anh và Nam Phi. trong số 286 bệnh nhân nhiễm HIV và COVID- 19 ở Hoa Kỳ, số lượng tế bào lympho T CD4 (CD4) thấp hơn (tức là < 200 tế bào/mm3 ) có liên quan đến nguy cơ cao hơn đối với tiêu chí tổng hợp của việc nhập viện chăm sóc đặc biệt, thở máy, hoặc chết. Nguy cơ gia tăng này đã được quan sát thấy ngay cả ở những bệnh nhân đã đạt được sự ức chế virus HIV.15 Trong một nghiên cứu khác trên 175 bệnh nhân HIV và COVID-19, số lượng CD4 thấp hoặc CD4 nadir thấp có liên quan đến kết quả kém.16 Trong một nghiên cứu thuần tập được tiến hành ở New York, những người nhiễm HIV và COVID-19 có tỷ lệ nhập viện và tử vong cao hơn những người nhiễm COVID-19 không nhiễm HIV.17

Phòng ngừa COVID-19 ở người nhiễm HIV

Ban Hướng dẫn Điều trị COVID-19 (Ban Hội thẩm) khuyến nghị sử dụng cách tiếp cận tương tự để tư vấn cho những người nhiễm HIV về các chiến lược ngăn ngừa lây nhiễm SARS-CoV-2 được sử dụng cho những người không nhiễm HIV (AIII). Hiện tại không có bằng chứng rõ ràng nào cho thấy bất kỳ loại thuốc kháng virus nào (ARV) có thể ngăn ngừa lây nhiễm SARS-CoV-2.

Những người nhiễm HIV nên tiêm vaccin SARS-CoV-2, bất kể số lượng CD4 hoặc tải lượng virus HIV của họ, vì lợi ích tiềm năng lớn hơn nguy cơ tiềm ẩn (AIII). Những người nhiễm HIV đã được đưa vào các thử nghiệm lâm sàng của hai loại vaccin mRNA và vaccin vectơ adenovirus hiện được cung cấp thông qua Giấy phép Sử dụng Khẩn cấp (EUA) từ Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm; tuy nhiên, 18-20, tuy nhiên, tính an toàn và hiệu quả của những vaccin này trong người nhiễm HIV chưa được báo cáo. Thông thường, những người nhiễm HIV đang điều trị bằng thuốc kháng virus (ART) và những người đã đạt được sự ức chế virus đáp ứng tốt với vaccin được cấp phép. Hướng dẫn sử dụng các vaccin này, bao gồm cả hướng dẫn cho người nhiễm HIV, có sẵn thông qua Ủy ban Cố vấn về Thực hành Tiêm chủng (ACIP). Tình trạng HIV của bệnh nhân phải được giữ bí mật khi tiêm vaccin.

Xét nghiệm chẩn đoán đối với COVID-19 ở người nhiễm HIV

Chẩn đoán COVID-19 ở người nhiễm HIV

Ban Hội thẩm khuyến nghị sử dụng phương pháp tiếp cận tương tự để chẩn đoán nhiễm SARS-CoV-2 ở những người nhiễm HIV như ở những người không nhiễm HIV (xem phần Kiểm tra về Nhiễm SARS-CoV-2) (AIII). Hiện tại không có bằng chứng cho thấy các đặc điểm hoạt động của xét nghiệm khuếch đại acid nucleic khác nhau ở những người nhiễm và không nhiễm HIV khi chẩn đoán nhiễm SARS-CoV-2 cấp tính. Ban Hội thẩm khuyến cáo không nên sử dụng xét nghiệm huyết thanh học làm cơ sở duy nhất để chẩn đoán nhiễm SARS-CoV-2 cấp tính (AIII). Tuy nhiên, nếu xét nghiệm huyết thanh chẩn đoán được thực hiện ở bệnh nhân nhiễm HIV, kết quả nên được giải thích một cách thận trọng vì phản ứng chéo giữa các kháng thể với SARS- CoV-2 và HIV đã được báo cáo.21

Mối tương quan của số lượng CD4 ở người nhiễm HIV và COVID-19

Phạm vi bình thường đối với số lượng CD4 ở người lớn khỏe mạnh là khoảng 500 đến 1.600 tế bào/mm3 . Những người bênh HIV có CD4 ≥ 500 tế bào/mm3 có chức năng miễn dịch tế bào tương tự như những người không nhiễm HIV. Ở những người nhiễm HIV, số lượng CD4 < 200 tế bào/mm3 được xem là bệnh AIDS. Đối với bệnh nhân điều trị ARV, dấu hiệu thành công của điều trị là RNA của HIV trong huyết tương dưới ngưỡng phát hiện bằng xét nghiệm phản ứng chuỗi polymerase. Giảm bạch cầu lympho là một phát hiện trong phòng thí nghiệm phổ biến ở bệnh nhân COVID-19; ở bệnh nhân HIV, bác sĩ lâm sàng nên lưu ý rằng số lượng CD4 thu được trong COVID-19 cấp tính có thể không phản ánh chính xác giai đoạn bệnh HIV của bệnh nhân.

Đã có một số báo cáo về những người nhiễm HIV giai đoạn nặng có biểu hiện với COVID-19 và một đồng nhiễm khác, bao gồm viêm phổi do Pneumocystis jirovecii.22,23 Ở những bệnh nhân nhiễm HIV giai đoạn nặng đã nghi ngờ hoặc đã được phòng thí nghiệm xác nhận nhiễm SARS-CoV-2, bác sĩ lâm sàng nên xem xét chẩn đoán phân biệt rộng hơn đối với các triệu chứng lâm sàng và cân nhắc tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa HIV (AIII).

Biểu hiện lâm sàng của COVID-19 ở người nhiễm HIV

Hiện vẫn chưa rõ liệu những người nhiễm HIV có tỷ lệ nhiễm SARS-CoV-2 cao hơn hoặc tỷ lệ tiến triển thành bệnh có triệu chứng cao hơn dân số chung hay không. Khoảng 50% số người nhiễm HIV ở Hoa Kỳ có độ tuổi > 50 và nhiều bệnh đi kèm có liên quan đến bệnh nặng hơn với COVID-19, bao gồm tăng huyết áp, đái tháo đường, bệnh tim mạch, rối loạn sử dụng thuốc lá, bệnh phổi mạn tính, bệnh gan mạn tính và ung thư.24 Có một số báo cáo trường hợp và loạt trường hợp mô tả biểu hiện lâm sàng của COVID-19 ở những người nhiễm HIV. Hầu hết các báo cáo đã xuất bản mô tả các quần thể trong đó hầu hết các cá nhân nhiễm HIV đang điều trị ARV và đã đạt được sự ức chế virus. Do đó, hiểu biết hiện tại về tác động của COVID-19 ở những người nhiễm HIV giai đoạn nặng có CD4 thấp hoặc nhiễm HIV kéo dài còn hạn chế.

Điều trị COVID-19 ở người nhiễm HIV

Các khuyến nghị về phân loại và điều trị COVID-19 ở người nhiễm HIV cũng giống như các khuyến nghị cho người dân nói chung (AIII). Việc điều trị COVID-19 ở những người nhiễm HIV cũng giống như đối với những người không có HIV (AIII). Ở bệnh nhân ngoại trú, những người nhiễm HIV bị ức chế miễn dịch hoặc có một số bệnh đi kèm là những ứng cử viên cho các kháng thể đơn dòng có sẵn thông qua EUAs.27-29 Ở bệnh nhân nhập viện, chiến lược điều trị thích hợp tùy thuộc vào mức độ bệnh (xem Quản lý điều trị của người lớn nhập viện với COVID-19).

Khi bắt đầu điều trị COVID-19 ở bệnh nhân HIV, bác sĩ lâm sàng nên chú ý cẩn thận đến các tương tác thuốc tiềm ẩn và độc tính chồng chéo giữa các phương pháp điều trị COVID-19, thuốc ARV, kháng sinh liệu pháp và các loại thuốc khác (AIII). Cả tocilizumabdexamethasone, được khuyên dùng cho một số bệnh nhân bị COVID-19 nặng hoặc nguy kịch, đều là những chất ức chế miễn dịch. Sự an toàn của việc sử dụng các loại thuốc này ở những bệnh nhân bị suy giảm miễn dịch, bao gồm cả những người nhiễm HIV giai đoạn muộn, vẫn chưa được nghiên cứu. Do đó, những bệnh nhân nhiễm HIV giai đoạn nặng đang dùng những loại thuốc này cần được theo dõi chặt chẽ các nhiễm trùng thứ phát. Dexamethasone là chất cảm ứng cytochrome P450 3A4 phụ thuộc vào liều lượng và có khả năng làm giảm nồng độ của một số loại thuốc ARV dùng chung.

Không nên dùng nhiều hơn một liều dexamethasone cho những bệnh nhân đang điều trị rilpivirine như một phần của phác đồ điều trị ARV. Các bác sĩ lâm sàng nên tham khảo ý kiến chuyên gia về HIV trước khi dùng dexamethasone cho những bệnh nhân này. Việc sử dụng dexamethasone lên đến 10 ngày có ảnh hưởng đến hiệu quả lâm sàng của các thuốc ARV khác hay không vẫn chưa được biết. Bệnh nhân nhiễm HIV đang điều trị bằng dexamethasone cho COVID-19 nên theo dõi với nhà cung cấp dịch vụ HIV của họ để đánh giá phản ứng virus học. Mặc dù một số loại thuốc ARV đang được nghiên cứu để phòng ngừa và điều trị COVID-19, nhưng không có tác nhân nào được chứng minh là có hiệu quả.

Những người nhiễm HIV nên được tạo cơ hội tham gia vào các thử nghiệm lâm sàng về vaccin và các phương pháp điều trị tiềm năng đối với COVID-19. Một loạt các liệu pháp điều hòa miễn dịch được chỉ định theo kinh nghiệm hoặc được sử dụng như một phần của thử nghiệm lâm sàng để điều trị COVID-19 nghiêm trọng. Thiếu dữ liệu về việc liệu những loại thuốc này có an toàn để sử dụng cho bệnh nhân nhiễm HIV hay không. Nếu một loại thuốc đã được chứng minh là làm giảm tỷ lệ tử vong của bệnh nhân với COVID-19 trong dân số nói chung, nó cũng nên được sử dụng để điều trị COVID-19 ở bệnh nhân HIV, trừ khi dữ liệu chỉ ra rằng thuốc đó không an toàn hoặc hiệu quả trong dân số này.

Quản lý HIV ở những người có đồng nhiễm SARS-CoV-2/HIV

Dưới đây là một số lưu ý chung về việc quản lý HIV ở những người đồng nhiễm SARS-CoV-2/HIV.

  • Bất cứ khi nào có thể, nên tiếp tục điều trị ARV và dự phòng nhiễm trùng cơ hội ở bệnh nhân HIV mắc COVID-19, kể cả những bệnh nhân cần nhập viện (AIII). Việc ngừng điều trị ARV có thể dẫn đến tăng virus trong máu, và trong một số trường hợp, xuất hiện tình trạng kháng thuốc. Nếu thuốc ARV thích hợp không có trong danh mục của bệnh viện, hãy sử dụng thuốc từ nguồn cung cấp tại nhà của bệnh nhân (nếu có).
  • Bác sĩ lâm sàng đang điều trị COVID-19 ở người nhiễm HIV nên tham khảo ý kiến chuyên gia về HIV trước khi điều chỉnh hoặc chuyển thuốc ARV của bệnh nhân. Không nên chuyển đổi phác đồ ARV hoặc được điều chỉnh (tức là bằng cách thêm thuốc ARV vào phác đồ) nhằm mục đích ngăn ngừa hoặc điều trị nhiễm trùng SARS-CoV-2 (AIII). Nhiều loại thuốc, bao gồm một số tác nhân ARV (ví dụ: lopinavir/ritonavir, tăng cường darunavir, tenofovir disoproxil fumarate/emtricitabine), đã hoặc đang được đánh giá trong các thử nghiệm lâm sàng hoặc được kê đơn như hướng dẫn để điều trị hoặc phòng ngừa SARS-CoV-2 nhiễm trùng. Cho đến nay, lopinavir/ritonavir và darunavir/ritonavir không được tìm thấy là có hiệu quả (xem Lopinavir/Ritonavir và các chất ức chế HIV khác).30,31 Hai nghiên cứu hồi cứu đã gợi ý rằng tenofovir disoproxil fumarate/emtricitabine có thể đóng một vai trò trong việc ngăn ngừa SARS-CoV-2 mắc phải hoặc nhập viện hoặc tử vong liên quan đến COVID-19; tuy nhiên, tầm quan trọng của những phát hiện này là không rõ ràng, vì không có nghiên cứu nào được kiểm soát đầy đủ đối với các biến gây nhiễu như tuổi tác và bệnh đi kèm.12,26
  • Đối với những bệnh nhân đang dùng thuốc ARV điều tra như một phần của phác đồ điều trị ARV, nên sắp xếp với nhóm nghiên cứu điều tra để tiếp tục dùng thuốc, nếu có thể.
  • Đối với những bệnh nhân bị bệnh nặng cần cho ăn bằng ống, một số loại thuốc ARV có sẵn ở dạng huyền dịch và một số viên thuốc ARV có thể được nghiền nhỏ. Các bác sĩ lâm sàng nên tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa HIV và/hoặc dược sĩ để đánh giá cách tốt nhất cho bệnh nhân có ống thông nuôi ăn để tiếp tục phác đồ ARV hiệu quả. Thông tin có thể có trong nhãn sản phẩm thuốc hoặc trong tài liệu này.
  • Đối với những người có COVID-19 và được chẩn đoán nhiễm HIV mới hoặc có tiền sử nhiễm HIV nhưng không điều trị ARV, thời điểm tối ưu để bắt đầu hoặc bắt đầu điều trị ARV hiện vẫn chưa được xác định. Đối với những người nhiễm HIV chưa bắt đầu điều trị ARV hoặc đã ngừng điều trị > 2 tuần trước khi điều trị COVID-19, Ban Hội thẩm khuyến nghị nên tham khảo ý kiến chuyên gia về HIV về việc bắt đầu hoặc bắt đầu lại điều trị ARV càng sớm càng tốt về mặt lâm sàng. Nếu điều trị ARV được bắt đầu, việc duy trì điều trị và kết nối bệnh nhân với việc chăm sóc HIV khi xuất viện là rất quan trọng. Nếu không có chuyên gia về HIV, bạn có thể tham khảo ý kiến lâm sàng qua điện thoại thông qua Trung tâm Tư vấn Lâm sàng Quốc gia, từ Thứ Hai đến Thứ Sáu, 9 giờ sáng đến 8 giờ tối theo giờ EST.

Cân nhắc đặc biệt ở trẻ em và phụ nữ mang thai nhiễm HIV mắc COVID-19

Hiện tại có rất ít thông tin về kết quả về phụ nữ mang thai và bà mẹ nhiễm HIV có COVID-19 và ở trẻ nhiễm HIV bị COVID-19. Vui lòng xem các phần trong Hướng dẫn này thảo luận về việc quản lý COVID-19 trong khi mang thai và ở trẻ em, và Hướng dẫn tạm thời của HHS đối với COVID-19 và người nhiễm HIV.

Thông tin tham khảo

1. Harris NS, Johnson AS, Huang YA, et al. Vital signs: status of human immunodeficiency virus testing, viralsuppression, and HIV preexposure prophylaxis–United States, 2013– 2018. MMWR Morb Mortal Wkly Rep.2019;68(48):1117-1123. Available at: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/31805031.

2. Meyerowitz EA, Kim AY, Ard KL, et al. Disproportionate burden of coronavirus disease 2019 among racial minorities and those in congregate settings among a large cohort of people with HIV. AIDS. 2020;34(12):1781- 1787. Available at: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32604138.

3. Gervasoni C, Meraviglia P, Riva A, et al. Clinical features and outcomes of patients with humanimmunodeficiency virus with COVID-19. Clin Infect Dis. 2020;71(16):2276- 2278. Available at:https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32407467/.

4. Härter G, Spinner CD, Roider J, et al. COVID-19 in people living with human immunodeficiency virus: a case series of 33 patients. Infection. 2020;48(5):681-686. Available at: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32394344.

5. Karmen-Tuohy S, Carlucci PM, Zervou FN, et al. Outcomes among HIV-positive patients hospitalized withCOVID-19. J Acquir Immune Defic Syndr. 2020;85(1):6-10. Available at: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32568770.

6. Patel VV, Felsen UR, Fisher M, et al. Clinical outcomes and inflammatory markers by HIV serostatus and viral suppression in a large cohort of patients hospitalized with COVID-19. J Acquir Immune Defic Syndr. 2021;86(2):224-230. Available at: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/33433966.

7. Shalev N, Scherer M, LaSota ED, et al. Clinical characteristics and outcomes in people living with human immunodeficiency virus hospitalized for coronavirus disease 2019. Clin Infect Dis. 2020;71(16):2294-2297.Available at: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32472138/.

8. Sigel K, Swartz T, Golden E, et al. Coronavirus 2019 and people living with human immunodeficiency virus:outcomes for hospitalized patients in New York City. Clin Infect Dis. 2020;71(11):2933-2938. Available at: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32594164.

9. Stoeckle K, Johnston CD, Jannat-Khah DP, et al. COVID-19 in hospitalized adults with HIV. Open Forum Infect Dis. 2020;7(8):ofaa327. Available at: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32864388.

10. Vizcarra P, Perez-Elias MJ, Quereda C, et al. Description of COVID-19 in HIV-infected individuals: a single-centre, prospective cohort. Lancet HIV. 2020;7(8):e554-e564. Available at: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32473657.

11. Park LS, Rentsch CT, Sigel K, et al. COVID-19 in the largest U.S. HIV cohort. Presented at: AIDS 2020 23rd International AIDS Conference. 2020. Virtual. Available at: https://www.natap.org/2020/IAC/IAC_115.htm.

12. Boulle A, Davies MA, Hussey H, et al. Risk factors for COVID-19 death in a population cohort study from the Western Cape Province, South Africa. Clin Infect Dis. 2020;Published online ahead of print. Available at: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32860699.

13. Bhaskaran K, Rentsch CT, MacKenna B, et al. HIV infection and COVID-19 death: a population-based cohort analysis of UK primary care data and linked national death registrations within the OpenSAFELY platform. The Lancet. 2020. Available at: https://www.thelancet.com/journals/lanhiv/article/PIIS2352-3018(20)30305-2/fulltext.

14. Geretti AM, Stockdale AJ, Kelly SH, et al. Outcomes of SARS-COV-2 related hospitalization among people withHIV in the ISARIC WHO Clinical Characterization Protocol (UK): a prospective observational study. Clin Infect Dis. 2020;Published online ahead of print. Available at: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33095853/

15. Dandachi D, Geiger G, Montgomery MW, et al. Characteristics, comorbidities, and outcomes in a multicenterregistry of patients with HIV and coronavirus disease-19. Clin Infect Dis. 2020. Available at: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32905581.

16. Hoffmann C, Casado JL, Härter G, et al. Immune deficiency is a risk factor for severe COVID-19 in peopleliving with HIV. HIV Med. 2020;Published online ahead of print. Available at: https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33368966/.

17. Tesoriero JM, Swain CE, Pierce JL, et al. COVID-19 outcomes among persons living with or withoutdiagnosed HIV infection in New York State. JAMA Netw Open. 2021;4(2):e2037069. Available at: https://jamanetwork.com/journals/jamanetworkopen/fullarticle/2775827.

18. Baden LR, El Sahly HM, Essink B, et al. Efficacy and safety of the mRNA-1273 SARS- CoV-2 vaccine. N Engl J Med. 2021;384(5):403-416. Available at: https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa2035389.

19. Polack FP, Thomas SJ, Kitchin N, et al. Safety and efficacy of the BNT162b2 mRNA SARS-CoV-2 vaccine. N Engl J Med. 2020;383(27):2603-2615. Available at: https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa2034577.

20. Food and Drug Administration. Fact sheet for healthcare providers administering vaccine (vaccination providers): emergency use authorization (EUA) of the Janssen COVID-19 vaccine to prevent coronavirus disease 2019 (COVID-19). 2021; Available at: https://www.fda.gov/media/146304/download.

21. Tan SS, Chew KL, Saw S, Jureen R,Sethi S. Cross-reactivity of SARS-CoV-2 with HIV chemiluminescentassay leading to false-positive results. J Clin Pathol. 2020;Published online ahead of print. Available at: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32907911.

22. Blanco JL, Ambrosioni J, Garcia F, et al. COVID-19 in patients with HIV: clinical case series. Lancet HIV.2020;7(5):e314-e316. Available at: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32304642.

23. Coleman H, Snell LB, Simons R, Douthwaite ST,Lee MJ. Coronavirus disease 2019 and Pneumocystisjirovecii pneumonia: a diagnostic dilemma in HIV. AIDS. 2020;34(8):1258-1260. Available at: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32501852.

24. Centers for Disease Control and Prevention. HIV surveillance report: estimated HIV incidence and prevalence in the United States 2014-2018. 2020. Available at: https://www.cdc.gov/hiv/pdf/library/reports/surveillance/CDC-HIV-surveillance-supplemental-report-vol-25-1.pdf.

25. Byrd KM, Beckwith CG, Garland JM, et al. SARS-CoV-2 and HIV coinfection: clinical experience fromRhode Island, United States. J Int AIDS Soc. 2020;23(7):e25573. Available at: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32657527.

26. Del Amo J, Polo R, Moreno S, et al. Incidence and severity of SARS-COV-2 in HIV- positive persons receivingantiretroviral therapy: a cohort study. Ann Intern Med. 2020;173(7):536-541. Available at: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32589451.

27. Food and Drug Administration. Fact sheet for healthcare providers: emergency use authorization (EUA) of casirivimab and imdevimab. 2020; Available at: https://www.fda.gov/media/143892/download.

28. Food and Drug Administration. Fact sheet for health care providers emergency use authorization (EUA) of bamlanivimab and etesevimab. 2021; Available at: https://www.fda.gov/media/145802/download.

29. Food and Drug Administration. Fact sheet for healthcare providers: emergency use authorization (EUA) ofbamlanivimab. 2020; Available at: https://www.fda.gov/media/143603/download.

30. Group RC. Lopinavir-ritonavir in patients admitted to hospital with COVID-19 (RECOVERY): a randomised,controlled, open-label, platform trial. Lancet. 2020;Published online ahead of print. Available at: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/33031764.

31. Chen J, Xia L, Liu L, et al. Antiviral activity and safety of darunavir/cobicistat for the treatment of COVID-19. Open Forum Infect Dis. 2020;7(7):ofaa241. Available at: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/32671131.

Trả lời (Quy định duyệt bình luận)

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

The maximum upload file size: 1 MB. Bạn chỉ được tải lên hình ảnh định dạng: .jpg, .png, .gif Drop file here