HƯỚNG DẪN ĐIỀU TRỊ BỆNH DO VIRUS CORONA 2019 (COVID-19) của Viện Y Tế Quốc Gia Hoa Kỳ

Để tải về sách HƯỚNG DẪN ĐIỀU TRỊ BỆNH DO VIRUS CORONA 2019 (COVID-19) của Viện Y Tế Quốc Gia Hoa Kỳ PDF đầy đủ mời các bạn click vào link ở đây.

VIỆN Y TẾ QUỐC GIA HOA KỲ
(National Institutes of Health)

CHỦ BIÊN BẢN DỊCH TIẾNG VIỆT:
PGS. TS. Lương Ngọc Khuê
BIÊN DỊCH:
Thạc sĩ Bác sĩ Đào Thị Mỹ Vân.

NHÀ XUẤT BẢN Y HỌC
HÀ NỘI – 2021.

• Thạc sĩ Bác sĩ Lê Sinh Quân: Chuyên viên Phòng Quản lý chất lượng và Chỉ đạo tuyến – Cục Quản lý Khám, chữa bệnh.
• Thạc sĩ Lương Bảo Khánh:Chuyên viên Phòng Quản lý chất lượng và Chỉ đạo tuyến – Cục Quản lý Khám, chữa bệnh.
• Bác sĩ Hà Thái Sơn: Chuyên viên Phòng Quản lý chất lượng và Chỉ đạo tuyến – Cục Quản lý Khám, chữa bệnh.

LỜI GIỚI THIỆU

Dịch bệnh do chủng mới của virus Corona cuối năm 2019 được Tổ chức Y tế thế giới gọi tắt là dịch bệnh COVID-19. Trên thế giới đã có trên 200 quốc gia và vùng lãnh thổ bùng phát dịch bệnh này.

Với tình trạng nghiêm trọng đó, Tổ chức Y tế thế giới đã ban hành tình trạng y tế khẩn cấp toàn cầu và cả thế giới đã trải qua nhiều làn sóng dịch bệnh, trong đó có những quốc gia hùng mạnh về khoa học kỹ thuật và tiềm lực kinh tế cũng đã trải qua khủng hoảng do dịch bệnh này.

Cùng với việc phát triển vaccin, công tác điều trị người bệnh mắc COVID-19 vẫn là một trong các yếu tố tiên quyết trong khôi phục và nâng cao sức khỏe cho người mắc COVID-19 đặc biệt là người bệnh mắc bệnh nặng và nguy kịch.

Việt Nam không may đang trải qua đợt bùng phát dịch bệnh lần thứ tư do biến thể Delta với khả năng lây lan mạnh mẽ, số lượng người nhập viện tăng nhanh gây quá tải cho các cơ sở điều trị COVID-19, việc tăng cường năng lực điều trị rút ngắn thời gian nằm viện và hạn chế tối đa bệnh triến triển nặng cho người bệnh COVID-19 là hết sức cấp thiết trong diễn biến dịch bệnh phức tạp và nghiêm trọng này.

Với mong muốn làm tốt hơn nữa công tác điều trị COVID-19 để sớm đưa những người mắc bệnh trở về cuộc sống bình thường, Bộ Y tế cùng các chuyên gia, các nhân viên y tế trong toàn ngành đã phát huy năng lực và sáng kiến cải tiến phương pháp, kỹ thuật trong quy trình điều trị để đạt được kết quả điều trị tốt nhất. Cùng với đó là cập nhật các phác đồ và phương pháp điều trị tiến tiến được thế giới nghiên cứu và ứng dụng thành công để áp dụng vào thực tiễn tại Việt Nam góp phần nâng cao hiệu quả điều trị giảm thiểu thiệt hại về con người, tiết kiệm nguồn lực cho xã hội.

Cuốn sách Hướng dẫn điều trị bệnh do virus Corona 2019 (COVID-19) được các dịch giả cập nhật những tiến bộ trong điều trị của Viện Y tế quốc gia Hoa Kỳ dùng để tham khảo áp dụng tại Việt Nam góp phần triển khai những kiến thức mới trong công tác điều trị bệnh này trong giai đoạn hiện nay.

Cuốn sách được Công ty cổ phần ô tô VINAMOTOR tài trợ xuất bản. Nhà xuất bản Y học trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc!

Nhà xuất bản Y học.

LỜI NÓI ĐẦU

Tháng 4 năm 2021, đại dịch COVID-19 tiếp tục bùng phát mạnh mẽ tại nhiều tỉnh thành trong cả nước trong đó có thành phố Hồ Chí Minh. Là những người công tác trong ngành y tế và tham gia tuyến đầu chống dịch, chúng tôi lăn xả vào chiến trường cùng các đồng nghiệp chiến đấu với đại dịch COVID-19. Giữa lúc đỉnh dịch lên cao, hằng ngày chúng tôi chứng kiến hàng trăm bệnh nhân dương tính nhập viện và cũng tiễn đưa nhiều sinh mạng tử vong mỗi ngày. Hơn bao giờ hết, chúng tôi nhận thấy sự khốc liệt của đại dịch COVID-19 và mong ước nền y tế Việt Nam sẽ mạnh mẽ hơn để vượt qua đại dịch COVID-19. Y đức, lương tâm, trách nhiệm của người thầy thuốc thôi thúc chúng tôi không ngừng tìm kiếm, cập nhật các phương pháp điều trị COVID-19 trên thế giới để áp dụng tại Việt Nam, hạn chế tối đa tỷ lệ tử vong vì COVID-19. Chúng tôi đã tìm thấy tài liệu “Corona Virus Disease 2019 – Treatment Guidelines” trên website của NIH (Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ). Bộ tài liệu 358 trang gồm nhiều công trình nghiên cứu của Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ trong gần 2 năm chống lại đại dịch COVID-19, có những nội dung mới được cập nhật vào tháng 9 năm 2021. Hiện nay, bộ tài liệu này vẫn chưa được biết đến và phổ biến tại Việt Nam. Nền Y tế của Hoa Kỳ là một nền Y tế tiên tiến trên thế giới, dịch COVID-19 bùng phát tại Hoa Kỳ khá sớm, trong gần 2 năm qua đã rất nhiều nhà khoa học, rất nhiều nhân viên y tế Hoa Kỳ đã chạy đua với thời gian để tìm hiểu về loại virus có sức hủy diệt con người đáng sợ này và Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ đã chia sẻ kiến thức quý giá này với nhân loại. Bộ tài liệu này sẽ là một tài liệu tham khảo có giá trị đối với các cán bộ y tế tuyến đầu tham gia trực tiếp công tác điều trị COVID-19. Chúng tôi quyết định dịch cuốn sách này, với mong muốn phổ biến kết quả nghiên cứu của Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ để các bác sĩ Việt Nam hiểu rõ hơn về các phương pháp điều trị COVID-19 trên thới giới, qua đó ứng dụng vào thực tế điều trị COVID-19 phù hợp với các quy định tại Việt Nam. Chúng tôi hy vọng chút đóng góp nhỏ của mình sẽ giúp các bạn đồng nghiệp vững vàng hơn, cứu sống được nhiều người bệnh COVID-19 hơn, sớm đưa đất nước chung tay cùng các Quốc gia trên thế giới vượt qua đại dịch COVID-19. Để bản dịch này được hoàn thành trong thời gian ngắn nhất và sớm ra mắt độc giả, chúng tôi xin trân trọng cảm ơn: Nhà tài trợ chính, ông Dương Kiên Cường – Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Ô tô Vinamotor cùng Quỹ Hỗ trợ của Quý công ty đã tài trợ xuất bản bản dịch này. Các cộng sự đã làm việc không ngừng nghỉ để giúp tôi hoàn thành chi tiết từng trang sách. Các bạn đồng nghiệp, các bệnh nhân cũng là nguồn động lực và sự cổ vũ lớn lao cho chúng tôi trong quá trình biên dịch. Nhà xuất bản Y học cùng các chuyên gia đã tích cực, nhanh chóng hoàn thành biên tập xuất bản bản dịch.

Tháng 9 năm 2021 PGS. TS. BS. Lương Ngọc Khuê ThS. BS. Đào Thị Mỹ Vân Cùng các cộng sự.

Mục lục

Giới thiệu

Cập nhật lần cuối: ngày 8 tháng 7 năm 2021.

Hướng dẫn Điều trị COVID-19 đã được phát triển để cung cấp cho các bác sĩ lâm sàng hướng dẫn về cách chăm sóc bệnh nhân COVID-19. Vì thông tin lâm sàng về việc quản lý tối ưu COVID-19 đang phát triển nhanh chóng, các Hướng dẫn này sẽ được cập nhật thường xuyên khi có dữ liệu được công bố và thông tin có thẩm quyền khác.

Thành viên của Ban Hội thẩm

Các thành viên của Ban Hướng dẫn Điều trị COVID-19 (Ban Hội thẩm) được chỉ định bởi các đồng chủ tịch của Ban Hội thẩm dựa trên kinh nghiệm lâm sàng và chuyên môn của họ về quản lý bệnh nhân, khoa học lâm sàng và dịch thuật, và/hoặc phát triển các hướng dẫn điều trị. Thành viên Ban Hội thẩm bao gồm đại diện từ các cơ quan liên bang, các tổ chức chăm sóc sức khỏe và học thuật, và các hiệp hội nghề nghiệp. Các cơ quan liên bang và hiệp hội nghề nghiệp có đại diện trong Ban Hội thẩm bao gồm:

• Hiệp hội Chăm sóc tích cực y tá Hoa Kỳ.
• Hiệp hội chăm sóc hô hấp Hoa Kỳ.
• Trường Cao đẳng bác sĩ Lồng ngực Hoa Kỳ.
• Trường Cao đẳng bác sĩ Cấp cứu Hoa Kỳ.
• Trường Cao đẳng Sản phụ khoa Hoa Kỳ.
• Hiệp hội Huyết học Hoa Kỳ.
• Hiệp hội Lồng ngực Hoa Kỳ.
• Cơ quan Nghiên cứu và Phát triển Nâng cao Y sinh.
• Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh.
• Bộ Quốc phòng.
• Sở Cựu chiến binh.
• Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm.
• Hiệp hội Bệnh truyền nhiễm Hoa Kỳ.
• Viện Y tế Quốc gia.
• Hiệp hội Bệnh truyền nhiễm Nhi khoa.
• Hiệp hội Y học Chăm sóc tích cực.
• Hiệp hội dược sĩ về bệnh truyền nhiễm.

Việc bao gồm các đại diện từ các hiệp hội nghề nghiệp không có nghĩa là hiệp hội của họ đã tán thành tất cả các yếu tố của Hướng dẫn này.

Tên, chi nhánh và tiết lộ tài chính của các thành viên Ban hội thẩm và thành viên chính thức, cũng như các thành viên của nhóm hỗ trợ Hướng dẫn, được cung cấp trong các phần Bảng phân công và Tiết lộ tài chính của Hướng dẫn.

Phát triển các hướng dẫn

Mỗi phần của Hướng dẫn được phát triển bởi một nhóm làm việc gồm các thành viên Ban Hội thẩm có chuyên môn trong lĩnh vực được đề cập trong phần này. Mỗi nhóm công tác có trách nhiệm xác định thông tin liên quan và tài liệu khoa học đã xuất bản và tiến hành đánh giá toàn diện, có hệ thống về thông tin đó và văn bản. Các nhóm công tác đề xuất cập nhật Hướng dẫn dựa trên các phát hiện nghiên cứu mới nhất được công bố và thông tin lâm sàng đang phát triển.

Các phần và khuyến nghị của Hướng dẫn mới được xem xét và biểu quyết bởi các thành viên biểu quyết của Ban hội thẩm. Để được đưa vào Hướng dẫn, một tuyên bố khuyến nghị phải được đa số thành viên Ban Hội thẩm tán thành; điều này áp dụng cho các khuyến nghị cho các phương pháp điều trị, các khuyến nghị chống lại các phương pháp điều trị và các trường hợp không có đủ bằng chứng để khuyến nghị các phương pháp điều trị hoặc chống lại các phương pháp điều trị. Các cập nhật cho các phần hiện có mà không ảnh hưởng đến các khuyến nghị đã xếp hạng sẽ được các đồng chủ tịch của Ban Hội thẩm phê duyệt mà không cần biểu quyết của Ban Hội thẩm. Các thành viên Ban hội thẩm được yêu cầu giữ bí mật tất cả các cuộc thảo luận của Ban Hội thẩm và dữ liệu chưa được công bố được xem xét trong quá trình phát triển Hướng dẫn.

Phương pháp tổng hợp dữ liệu và xây dựng khuyến nghị

Các nhóm làm việc xem xét một cách nghiêm túc và tổng hợp các dữ liệu có sẵn để xây dựng các khuyến nghị. Các khía cạnh của dữ liệu được xem xét có thể bao gồm, nhưng không giới hạn ở nguồn dữ liệu, loại nghiên cứu (ví dụ: thử nghiệm ngẫu nhiên có đối chứng, nghiên cứu thuần tập tiền cứu hoặc hồi cứu, chuỗi trường hợp), chất lượng và tính phù hợp của các phương pháp, số lượng người tham gia và các kích thước hiệu ứng được quan sát. Các khuyến nghị trong Hướng dẫn này dựa trên bằng chứng khoa học và ý kiến chuyên gia. Mỗi đề xuất bao gồm hai xếp hạng: một chữ cái viết hoa (A, B hoặc C) cho biết sức mạnh của đề xuất và một chữ số La Mã có hoặc không có chữ thường (I, IIa, IIb hoặc III) cho biết chất lượng của bằng chứng hỗ trợ khuyến nghị (xem Bảng 1).

Bảng 1. Sơ đồ xếp hạng khuyến nghị

Để phát triển các khuyến nghị trong Hướng dẫn này, Ban Hội thẩm sử dụng dữ liệu từ cơ quan nghiên cứu đã được công bố về COVID-19 đang phát triển nhanh chóng. Ban Hội thẩm cũng chủ yếu dựa vào kinh nghiệm đối với các bệnh khác, bổ sung vào kinh nghiệm lâm sàng đang phát triển của các thành viên với COVID-19.

Nhìn chung, các đề xuất trong Hướng dẫn này thuộc các danh mục sau:

• Ban Hội thẩm khuyến nghị sử dụng [blank] để xử lý COVID-19 (xếp hạng). Các khuyến nghị trong danh mục này dựa trên bằng chứng từ các thử nghiệm lâm sàng hoặc các nghiên cứu thuần tập lớn chứng minh hiệu quả lâm sàng hoặc virus học trong liệu pháp ở bệnh nhân COVID-19, với lợi ích tiềm năng nhiều hơn nguy cơ tiềm ẩn.
• Không có đủ bằng chứng để Ban hội thẩm khuyến nghị ủng hộ hoặc phản đối việc sử dụng [blank] để điều trị COVID-19 (không có xếp hạng). Tuyên bố này được sử dụng khi các kết quả tổng hợp từ các thử nghiệm lâm sàng và/hoặc nhóm thuần tập quan sát không cung cấp bằng chứng cần thiết để hỗ trợ một khuyến nghị do quá ít hoặc mâu thuẫn dữ liệu.
• Ban Hội thẩm khuyến cáo không nên sử dụng [blank] để điều trị COVID- 19, ngoại trừ trong một thử nghiệm lâm sàng (xếp hạng). Khuyến cáo này được sử dụng cho một can thiệp chưa được chứng minh rõ ràng về hiệu quả trong điều trị COVID-19 và/hoặc có những lo ngại tiềm ẩn về an toàn. Cần có thêm các thử nghiệm lâm sàng để xác định rõ hơn vai trò của can thiệp.
• Ban Hội thẩm khuyến cáo không nên sử dụng [blank] để xử lý COVID-19 (xếp hạng). Khuyến nghị này được sử dụng trong các trường hợp khi dữ liệu có sẵn cho thấy mối quan tâm về an toàn rõ ràng và/hoặc dữ liệu cho thấy không có lợi cho việc điều trị COVID-19.

Nâng cao kiến thức về điều trị COVID-19

Hiện tại, Remdesivir, một chất kháng virus, là loại thuốc duy nhất được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm phê duyệt để điều trị COVID-19. Một loạt các loại thuốc được chấp thuận cho các chỉ định khác và nhiều tác nhân điều tra đang được nghiên cứu để điều trị COVID-19 trong các thử nghiệm lâm sàng trên toàn thế giới. Các thử nghiệm này có thể được truy cập tại ClinicalTrials.gov. Ngoài ra, các nhà cung cấp có thể truy cập và kê đơn thuốc hoặc tác nhân đã được phê duyệt hoặc cấp phép cho các chỉ định khác thông qua các cơ chế khác nhau, bao gồm Giấy phép sử dụng khẩn cấp (EUA), ứng dụng Thuốc mới điều tra khẩn cấp (EIND), sử dụng từ thiện hoặc các chương trình tiếp cận mở rộng với các nhà sản xuất thuốc và/hoặc sử dụng ngoài nhãn.

Bất cứ khi nào có thể, Ban Hội thẩm khuyến nghị rằng các phương pháp điều trị có triển vọng, chưa được phê duyệt hoặc chưa được cấp phép đối với COVID-19 nên được nghiên cứu trong các thử nghiệm lâm sàng có kiểm soát và được thiết kế tốt. Khuyến cáo này cũng áp dụng cho các loại thuốc đã được phê duyệt hoặc cấp phép cho các chỉ định ngoài điều trị COVID-19.

Ban hội thẩm công nhận tầm quan trọng của nghiên cứu lâm sàng trong việc tạo ra bằng chứng để giải quyết các câu hỏi chưa được trả lời liên quan đến tính an toàn và hiệu quả của các phương pháp điều trị tiềm năng đối với COVID-19. Tuy nhiên, Ban Hội thẩm cũng nhận thấy rằng nhiều bệnh nhân và nhà cung cấp không thể tiếp cận các phương pháp điều trị tiềm năng này thông qua các thử nghiệm lâm sàng vẫn tìm kiếm hướng dẫn về việc có nên sử dụng chúng hay không. Một lượng lớn dữ liệu và ấn phẩm từ các thử nghiệm ngẫu nhiên có đối chứng, nhóm thuần tập quan sát và chuỗi trường hợp đang xuất hiện với tốc độ rất nhanh, một số trong các tạp chí được bình duyệt, một số khác là bản thảo chưa được duyệt và trong một số trường hợp, thông cáo báo chí. Ban hội thẩm liên tục xem xét dữ liệu có sẵn và đánh giá tính chặt chẽ và hợp lệ về mặt khoa học của chúng. Các nguồn dữ liệu này và kinh nghiệm lâm sàng của các thành viên Ban hội thẩm được sử dụng để xác định xem các khuyến nghị mới hoặc các thay đổi đối với các khuyến nghị hiện tại có được đảm bảo hay không. Cuối cùng, điều quan trọng cần nhấn mạnh là các khuyến nghị điều trị được xếp hạng trong Hướng dẫn này không nên được coi là mệnh lệnh. Việc lựa chọn làm gì hoặc không làm gì đối với một bệnh nhân cuối cùng do bệnh nhân và bác sĩ của họ quyết định.