Bài thuốc HẮC TÍCH – Trợ thận phù dương, giáng đờm, yên suyễn thở.
Trích Phần 1 Những bài thuốc Cổ phương đặc hiệu – Nhà xuất bản Y học – Tải file PDF Tại đây.
Tác giả: TTND. BS Nguyễn Xuân Hướng.
LAI LỊCH BÀI THUỐC
Quyển 5 sách “Thái bình huệ dân hòa tễ cục phương” nhà Tống.
THÀNH PHẦN CỦA BÀI THUỐC
| Hắc tích | 2 lạng |
| Sinh lưu huỳnh | 2 lạng |
| Xuyên luyện tử | 1 lạng |
| Hồ lô ba (sao nước muối) | 1 lạng |
| Mộc hương | 1 lạng |
| Nhục đậu khấu (nướng) | 1 lạng |
| Bổ cốt chi (Phá cố chỉ sao nước muối) | 1 lạng |
| Trầm hương | 1 lạng |
| Tiểu hồi hương (sao nước muối) | 1 lạng |
| Dương khởi thạch | 1 lạng |
| Nhục quế | 5 đồng cân |
12 vị thuốc nói trên có trọng lượng chung là 13 lạng 5 đồng cân.
=> Tham khảo: HẢI SÂM HOÀN – Cường tinh cố thận, bổ khí phù hư.
CÁCH CHẾ
Dạng viên nước
Tán bột và trộn đều: Trước hết tán Lưu hoàng thành bột nhỏ, qua rây, lấy Hắc tích cho vào trong nồi gang đun cho chảy ra, rồi rắc bột Lưu hoàng vào, tiếp tục đun, đồng thời dùng chiếc xẻng sắt (bàn sản) nhỏ liên tục quấy đảo, khi thấy ngọn lửa bốc lên, phun vào một lượng vừa phải dấm gạo (giấm thanh), tiếp tục quấy đảo, cho đến khi thành dạng sỏi thì đổ lên mặt một phiến đá, để nguội tự nhiên, rồi cùng tán lẫn với 10 vị còn lại trong đó có Xuyên luyện tử, thành bột nhỏ, trộn đều, qua rây.
Làm viên: Lấy thuốc bột nói trên, dùng nước lã đun sôi để nguội, phun rẩy làm thành viên nhỏ, phơi khô hoặc sấy khô với nhiệt độ thấp.
Quy cách: Viên thuốc tròn bóng đều, đồng màu, mỗi lạng thuốc có chừng 800 viên, mỗi túi nặng 1 đổng cân.
Bảo quản cất giữ: Để trong nhà nơi khô ráo râm mát.
Dạng viên hồ
Tán bột và trộn đều: Trước hết tán Lưu huỳnh thành bột mịn qua rây, lấy Hắc tích (bột chì) cho vào trong nồi gang đun chảy ra, rồi rắc bột Lưu huỳnh vào, lại tiếp tục đun, đồng thời dùng đảo sắt nhỏ, không ngừng quấy đảo, khi thấy có ngọn lửa bốc lên phun ngay lượng dấm gạo vừa phải vào, vẫn tiếp tục quấy đảo, đến khi nó ngưng đọng lại thành dạng sợi, đổ lên trên mặt tấm đá để nguội tự nhiên, rồi cùng với 10 vị thuốc còn lại trong đó có Xuyên luyện tử, thành bột nhỏ, trộn đều, qua rây.
Chế hồ: Lấy riêng bột mỳ trắng tinh (cứ mỗi lạng thuốc bột, dùng 3 đồng cân bột mỳ), gia thêm một lượng rượu vừa đủ rồi đun quấy thành hồ.
Làm viên: Lấy hồ trộn đầy đủ với thuốc bột nói trên, nhào đều thành nắm thuốc mềm dẻo, vê thành thỏi nhỏ, viên thành viên nhỏ, phơi khô trong râm, rung lắc cho bóng.
Quy cách: Viên thuốc tròn bóng đều, đồng màu, mỗi lạng thuốc có chừng 800 viên, mỗi túi nặng 1 đồng cân.
Đóng gói: Đựng vào túi giấy bóng, cho vào hộp dán kín.
Bảo quản cất giữ: Để trong nhà nơi khô ráo râm mát.
CÔNG NĂNG
Trợ thận phù dương, giáng đờm, dẹp yên suyễn thở.
CHỦ TRỊ
Chân nguyên hư tổn, trên thịnh dưới hư, đờm ủng tắc, suyễn thở, ngực bụng lạnh đau.
CÁCH DÙNG VÀ LIỀU LƯỢNG
Mỗi lần uống 5 phần, mỗi ngày uống 2 lần, uống với nước gừng hoặc nước muối nhạt, nấu làm thang.
CẤM KỴ
Phụ nữ có thai cấm uống.
=> Đọc thêm: Thuốc lợi thủy thẩm thấp: Bài thuốc, vị thuốc cổ xưa.
