[GIẢI ĐÁP] Người bị cao huyết áp nên ăn gì và nên tránh ăn gì?

Nhathuocngocanh.com – Nếu bị cao huyết áp có thể dẫn đến nguy cơ bị đột quỵ hoặc được chẩn đoán mắc bệnh tim hoặc thận, vì vậy điều quan trọng là phải kiểm soát bệnh này thật tốt. Mọi người đều có mức độ rủi ro khác nhau khi được chẩn đoán mắc bệnh tăng huyết áp, tùy thuộc vào tiền sử sức khỏe của từng người. Chế độ ăn uống lành mạnh được biết là rất quan trọng, bởi những gì bạn ăn có ảnh hưởng đến huyết áp của bạn. Trong bài viết này chúng tôi sẽ giúp bạn hiểu chế độ ăn uống ảnh hưởng đến huyết áp như thế nào, chế độ ăn cho người cao huyết áp: Nên ăn gì và tránh những gì? để giúp kiểm soát bệnh cao huyết áp.

Tại sao chế độ ăn uống có vai trò quan trọng trong việc kiểm soát huyết áp cao?

Nếu bạn hiện đang bị cao huyết áp hoặc có nguy cơ mắc bệnh này thì bạn có thể quan tâm về chế độ ăn uống ảnh hưởng đến huyết áp như thế nào. Việc tìm hiểu thêm về mối liên hệ giữa  chế độ ăn uống và bệnh cao huyết áp sẽ giúp bạn có những lựa chọn thông minh trong chế độ ăn uống hằng ngày để bảo vệ sức khỏe của mình.

Những gì chúng ta ăn ảnh hưởng đến cách cơ thể chúng ta hoạt động. Mọi người đều đồng ý rằng một chế độ ăn uống lành mạnh sẽ bao gồm thịt nạc, nhiều ngũ cốc nguyên hạt, trái cây và rau quả, chất béo lành mạnh từ các nguồn thực vật, cá, quả hạch, hạt và đậu.

Mặc dù chúng ta biết những gì tốt cho sức khỏe, nhưng chúng ta thường tìm đến những thực phẩm không lành mạnh, không phải ai cũng duy trì được cho mình một chế độ ăn uống lành mạnh. Với một chế độ ăn uống không lành mạnh có thể dẫn đến nhiều vấn đề khác nhau như tiểu đường, cholesterol cao, bệnh tim, béo phì và huyết áp cao. Những gì bạn ăn hoàn toàn ảnh hưởng đến huyết áp của bạn. Nói chuyện với bác sĩ về nguy cơ tăng huyết áp cá nhân của mình và cách bạn có thể cải thiện bằng chế độ ăn uống và lối sống của mình.

Thực phẩm nào có thể gây tăng huyết áp?

Nhiều thứ có thể ảnh hưởng đến huyết áp của bạn. Nguyên nhân huyết áp cao thường được gây ra bởi sự kết hợp của nhiều yếu tố, bao gồm tiền sử gia đình, tuổi tác, lối sống và mức độ căng thẳng. Trong khi thực phẩm bạn ăn có thể là một trong những yếu tố này, thì việc ăn những thực phẩm không đảm bảo sẽ gây ra bệnh cao huyết áp.

Tuy nhiên, nếu bạn có nguy cơ bị cao huyết áp thì những món ăn làm tăng huyết áp có thể góp phần vào việc này.

Nhiều loại thực phẩm gây ra huyết áp cao có hàm lượng natri cao hoặc được chế biến kỹ, nhưng có một số thủ phạm khác mà bạn có thể không ngờ tới. Vậy huyết áp cao nên kiêng những thực ăn gì? Một số loại thực phẩm chính có thể gây ra huyết áp cao bao gồm:

Thịt chế biến

Thịt đã qua chế biến kỹ như thịt nguội, thịt xông khói và xúc xích chứa một lượng natri đáng kể, khiến ức gà thái lát trở thành lựa chọn tốt hơn cho món bánh mì hàng ngày của bạn.

Thực phẩm đóng hộp

Thực phẩm được bảo quản theo cách này như súp hoặc món hầm có xu hướng chứa nhiều chất bảo quản và muối.

Thực phẩm ăn nhẹ có hàm lượng natri cao

Nhiều món ăn vặt như khoai tây chiên, bánh quy và các loại hạt có chứa thêm muối, vì vậy loại không ướp muối là lựa chọn tốt hơn.

Thực phẩm chiên rán

Thực phẩm nấu, chiên trong dầu như khoai tây chiên và thịt gà xé sợi thường chứa nhiều muối và chất béo bão hòa. Vì vậy người bệnh cao huyết áp nên tránh chúng hoàn toàn để ngăn ngừa huyết áp cao.

Thịt đỏ

Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng thịt đỏ có thể làm tăng huyết áp của người bị cao huyết áp.

Dầu thực vật và bơ thực vật

Trong thời hạn sử dụng, hai chất béo ổn định này có thể khác nhau về độ đặc, nhưng chứa cùng chất béo chuyển hóa nguy hiểm. Chất béo chuyển hóa có hại cho sức khỏe của bạn, vì chúng có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim và mạch máu, tăng cholesterol xấu và giảm cholesterol tốt.

Muối ăn

Muối được tìm thấy trong nhiều loại thực phẩm đã qua chế biến và nhiều người trong chúng ta luôn để một lọ muối trên bàn ăn, điều này khiến chúng ta dễ dàng tiêu thụ quá nhiều mà không hề nhận ra. Mặc dù nó có vẻ giống như một chất điều vị vô hại, nhưng nó thực sự khiến cơ thể chúng ta giữ thêm nước, làm tăng huyết áp.

Ngay cả khi không, hãy theo dõi lượng muối bạn tiêu thụ trong vài ngày vì bạn có thể ngạc nhiên về lượng tiêu thụ của mình mà không hề nhận ra.

Natri

Nếu bạn bị huyết áp cao, điều bạn cần chú ý trong chế độ ăn uống của mình là mức tiêu thụ natri . Natri ảnh hưởng đến sự cân bằng chất lỏng trong cơ thể vì bạn sẽ giữ nước khi tiêu thụ nó, điều này sẽ làm tăng huyết áp của bạn (lực của máu tác động lên thành động mạch).

Mặc dù một số muối cần thiết cho các chức năng của cơ thể vì nó chứa các khoáng chất quan trọng như clorua và iốt bên cạnh natri, nhưng bạn nên tránh tiêu thụ quá mức. Quá nhiều muối có thể khiến huyết áp của bạn tăng lên đáng kể, đặc biệt là ở những người đã được chẩn đoán mắc bệnh tăng huyết áp.

Tránh các loại thực phẩm được đề cập ở trên bằng cách chọn các lựa chọn thay thế, chẳng hạn như khoai tây chiên thay vì đồ ăn nhẹ có muối. Mặc dù đúng là muối làm tăng thêm hương vị, nhưng hãy tìm những cách khác để tăng hương vị, chẳng hạn như với các loại thảo mộc và gia vị.

Học cách xem nhãn trên hộp sản phẩm để biết rõ thành phần của từng loại sản phẩm bạn muốn mua về sử dụng, để hiểu rõ hơn về hàm lượng natri trong thực phẩm. Nếu bạn bị huyết áp cao, hãy cố gắng tiêu thụ ít hơn 1.500 mg natri mỗi ngày. Cắt giảm hơn nữa có thể cải thiện huyết áp và sức khỏe tim mạch hơn nữa.

Rượu bia

Uống quá nhiều rượu có thể tạm thời làm tăng huyết áp của bạn, nhưng uống rượu liên tục mỗi ngày với tần suất nhiều có thể khiến huyết áp của bạn luôn ở mức cao. Tránh uống nhiều hơn ba ly trong một lần ngồi nhậu và cắt giảm hoàn toàn việc sử dụng rượu khi biết mình có nguy cơ hoặc đã được chẩn đoán là cao huyết áp.

Mặc dù không phải lúc nào ăn những thực phẩm này cũng có thể gây ra huyết áp cao, nhưng bạn nên cảnh giác nếu bạn đã có sẵn bệnh tăng huyết áp (tức là tiền sử gia đình có người bị bệnh cao huyết áp).

Những loại thực phẩm, đồ ăn, đồ uống phía trên đối với những người bệnh huyết áp cao cần chú ý tránh. Còn những người huyết áp thấp đang tìm hiểu ăn gì để tăng huyết áp thì có thể áp dụng.

==>> Xem thêm bài viết: Quản lý tăng huyết áp ở bệnh nhân có bệnh tim mạch đồng mắc 2022

Bưởi

Một loại thực phẩm khác cần tránh khi bạn bị huyết áp cao là bưởi. Mặc dù bưởi là một lựa chọn tốt cho sức khỏe trong hầu hết các trường hợp, nhưng việc ăn bưởi có thể ảnh hưởng đến hiệu quả của một số loại thuốc. Bưởi và nước ép của nó có chứa một chất hóa học ảnh hưởng đến các enzym trong hệ thống tiêu hóa của bạn, có thể khiến thuốc đi vào máu của bạn quá nhanh, điều này rất nguy hiểm.

Nói chuyện với bác sĩ của bạn để tìm hiểu những loại thực phẩm khác có thể tương tác với thuốc của bạn.

Caffein

Caffeine cũng có thể là một loại đồ uống gây ảnh hưởng đối với những người bị huyết áp cao. Mặc dù caffein sẽ không làm tăng huyết áp vĩnh viễn, nhưng nó có thể gây tăng đột biến cấp tính.

Nếu bạn bị huyết áp cao, hãy tránh hoặc hạn chế thực phẩm và đồ uống chứa caffein như cà phê, trà, nước tăng lực và sô cô la.

Thực phẩm nào tốt cho người cao huyết áp?

Ăn một chế độ ăn uống cân bằng, lành mạnh với nhiều sản phẩm tươi và ít muối và chất béo không lành mạnh như chất béo chuyển hóa và chất béo bão hòa có thể giúp bạn kiểm soát huyết áp.

Bác sĩ của bạn có thể đề xuất chế độ ăn DASH cho bệnh nhân tăng huyết áp (Phương pháp ăn kiêng để ngừng tăng huyết áp) ít muối. Khi bạn tuân thủ chế độ ăn kiêng DASH, nó có thể cải thiện huyết áp của bạn trong vòng vài tuần.

Chế độ ăn kiêng DASH được phát triển vào những năm 1990 và đã được sử dụng để điều trị tăng huyết áp kể từ đó. Nó rất giàu chất dinh dưỡng quan trọng, như vitamin, khoáng chất và chất xơ. Nó bao gồm các loại thực phẩm có nhiều khoáng chất như kali, canxi và magiê hơn chế độ ăn kiêng thông thường và giữ lượng natri ở mức tối thiểu.

Dưới đây là những nguyên tắc trong chế độ ăn kiêng DASH:

• Ăn không quá 2.300mg natri mỗi ngày và lý tưởng là dưới 1.500mg mỗi ngày.
• Giảm ăn chất béo bão hòa của bạn xuống không quá 6% lượng calo hàng ngày (tức là khoảng 120 calo trong chế độ ăn 2.000 calo) và tổng lượng chất béo xuống còn 27% lượng calo hàng ngày, tương đương với khoảng 540 calo chất béo, hoặc 60g chất béo.
• Nên ăn chất béo không bão hòa đơn và không bão hòa đa, chẳng hạn như chất béo có trong dầu ô liu, bơ, cá hồi, quả hạch và hạt.
• Tránh bột mì trắng và mì ống, thay vào đó chọn ngũ cốc nguyên hạt như gạo lứt, lúa mạch, bánh mì nguyên chất,…
• Người cao huyết áp nên ăn hoa quả gì? Người huyết áp cao nên ăn những loại trái cây có giàu chất xơ, kali, canxi và magie,…Đặt mục tiêu ăn ít nhất năm phần trái cây và rau quả giàu kali và chất xơ hàng ngày; trong bữa ăn, hãy cố gắng ăn khoảng một nửa đĩa trái cây và rau quả, và có thể ăn trái cây vào bữa phụ.
• Đậu, đậu Hà Lan, quả hạch và hạt nên được tiêu thụ hàng ngày; những nguồn chất xơ và protein lành mạnh này có thể thay thế cho thịt.
• Cố gắng ăn một lượng protein hàng ngày tương đương với 18% tổng lượng calo của bạn – 90g cho chế độ ăn 2000kcal. Chọn protein nạc như thịt gà, gà tây hoặc cá hồi, những loại sau rất giàu axit béo Omega 3.
• Đặt mục tiêu ăn ít nhất 30g chất xơ mỗi ngày, điều này sẽ dễ dàng đạt được nếu bạn ăn ngũ cốc nguyên hạt, sản phẩm và đậu.

Ngoài ra, một số bằng chứng cho thấy các sản phẩm sữa ít chất béo có thể giúp giảm huyết áp. Hãy thử thêm sữa ít béo, phô mai và sữa chua vào chế độ ăn uống của bạn.

Nói chung, xây dựng một chế độ ăn uống chủ yếu dựa trên thực vật dường như là điều tốt nhất cho người bệnh huyết áp. Hãy thử thay thế một số loại thịt trong chế độ ăn uống của bạn bằng protein đậu nành dưới dạng đậu phụ, sữa đậu nành hoặc thay thế thịt. Tuy nhiên, hãy nhớ rằng một số sản phẩm thay thế thịt có thể chứa nhiều muối, vì vậy hãy luôn kiểm tra nhãn dinh dưỡng trên những sản phẩm đó.

Tất cả các chế độ ăn này đều có thể làm giảm huyết áp ở một mức độ nào đó. Tuy nhiên, trước khi bắt đầu bất kỳ chế độ ăn kiêng nào, điều quan trọng là bạn cần nói chuyện với bác sĩ để thảo luận về những rủi ro và lợi ích có thể xảy ra.

Chế độ ăn uống của bạn có thể cải thiện hoặc chữa khỏi bệnh cao huyết áp không?

Chế độ ăn uống của bạn rõ ràng đóng một vai trò trong việc kiểm soát huyết áp cao. Tuy nhiên người vẫn còn phân vân liệu việc thay đổi chế độ ăn uống có thực sự chữa được bệnh cao huyết áp hay không. Dĩ nhiên việc thay đổi chế độ ăn uống là chưa đủ, bên cạnh đó người bệnh vẫn cần dùng thuốc.

Có vẻ như bạn phải nỗ lực rất nhiều để thay đổi chế độ ăn uống nếu nó không mang lại bất kỳ lợi ích lâu dài nào – một số người có thể thấy việc uống một viên thuốc mỗi ngày dễ dàng hơn là ăn uống lành mạnh hơn.

Mặc dù thuốc giúp điều trị chứng tăng huyết áp, nhưng nếu bạn ngừng dùng thuốc, chứng tăng huyết áp của bạn sẽ quay trở lại . Điều này là do thuốc không điều trị được nguyên nhân gốc rễ của vấn đề và một số bệnh tăng huyết áp thực sự kháng thuốc. Việc thay đổi chế độ ăn sẽ giúp đảm bảo bệnh được duy trì ổn định hơn, kết hợp với dùng thuốc theo đơn của bác sĩ sẽ kiểm soát huyết áp ổn định.

Chế độ ăn kiêng DASH và các chế độ ăn kiêng tương tự khác đã được chứng minh có hiệu quả trong điều trị tăng huyết áp. Ngoài ra, chế độ ăn kiêng DASH dường như cũng làm giảm cholesterol và ngăn ngừa các bệnh như bệnh tim, tiểu đường, đột quỵ và béo phì. Nó có thể giải quyết chứng tăng huyết áp dai dẳng mà thuốc không giúp được.

Có một sự thật là, chế độ ăn uống có thể làm giảm đáng kể huyết áp của bạn nếu bạn có thể thay đổi được thói quen ăn uống của mình. Bạn chỉ cần hiểu đơn giản là thức ăn bạn đưa vào cơ thể chỉ đơn giản là nhiên liệu. Khi bạn nạp nhiên liệu chất lượng cao vào cơ thể, nó sẽ chạy tốt hơn.

Ăn ít thực phẩm chế biến sẵn, giảm lượng muối ăn vào và ăn nhiều ngũ cốc nguyên hạt, trái cây và rau quả là một thay đổi lớn đối với nhiều người. Chúng ta thường lựa chọn thực phẩm tiện lợi, đồ ăn nhanh nhưng ăn những đồ này không tốt cho bệnh huyết áp cao.

Bạn có thể thực hiện những thay đổi nhỏ, lành mạnh như ăn trái cây để ăn nhẹ và tráng miệng, cắt bỏ thịt đỏ và thịt chế biến sẵn, đồng thời ăn hoàn toàn thực vật trong một hoặc hai ngày một tuần.

==>> Xem thêm bài viết khác: Các nhóm thuốc điều trị bệnh gout cập nhật mới nhất hiện nay

Nếu bạn bị tăng huyết áp hoặc có nguy cơ mắc bệnh này, hãy xem xét kỹ chế độ ăn uống của bạn và cân nhắc thực hiện những thay đổi lành mạnh trong việc ăn uống hằng ngày. Chế độ ăn uống, kết hợp với hoạt động thể chất, có thể giúp ngăn ngừa các bệnh mãn tính liên quan đến tăng huyết áp. Nếu có bất kỳ câu hỏi gì cần giải đáp hãy liên hệ ngay với chúng tôi.

Tài liệu tham khảo

Tác giả: Paolo M Suter, Christophe Sierro, Wilhelm Vetter, Nutritional factors in the control of blood pressure and hypertension, nguồn Pubmed. Truy cập ngày 30 tháng 3 năm 2023.