CÁC BỆNH LÝ THƯỜNG GẶP TRONG THAI KÌ

I. BUỒN NÔN – NÔN

1 . Biểu hiện

–  50 – 80% PNCT có hiện tƣợng này, gặp ở tuần 5-12 của thai kì, hết sau 3 tháng đầu & ko ảnh hưởng bất lợi lâu dài/thai nhi
– Nguyên nhân: do thay đổi hormon, yếu tố tâm lý, thần kinh

–  Nôn nhiều, kéo dài gặp < 1 % PNCT, có thể gây viêm thận do nôn, ảnh hưởng đến mẹ mang thai và thai nhi: ↓ > 5 % trọng lượng cơ thể mẹ, ketone niệu, bất thường điện giải => nhập viện, truyền dịch, bù điện giải, vitamin, thuốc chống nôn

2 . Điều trị

+ Biện pháp không dùng thuốc
– Nôn nhẹ: ăn làm nhiều bữa nhỏ,
– Chế độ ăn ít chất béo, khô (chuối, gạo ,bánh mì nướng), tránh ăn nhiều gia vị, nghỉ ngơi, tránh kích thích
– Rễ gừng, châm cứu, bấm huyệt

+ BP dùng thuốc
– Nôn trung bình -> nặng, ảnh hưởng đến chuyển hóa của mẹ và t/t dinh dưỡng
– Nên tránh 3 tháng đầu
– Thuốc ƣu tiên lựa chọn: pyridoxin (vit B6), Doxylamin, các kháng H1 diphenhydramin, hydroxyzin, meclizin

II . VIÊM THỰC QUẢN HỒI LƯU

1.  Biểu hiện

–  Ảnh hƣởng 2/3 PNCT
– Nguyên nhân:
+  Tử cung lớn dần, tăng áp lực đè lên ổ bụng.
+ Estrogen và progesterin làm giãn cơ vòng thực quản => làm trào ngƣợc acid dịch vị lên thực quản=> tạo triệu chứng bỏng

+ rát dưới xương ức => tăng lên khi ăn, nằm xuống

2. Điều trị

–  Biện pháp: ăn nhiều bữa nhỏ, tránh ăn muộn gần giờ đi ngủ, nâng cao đầu, tránh cafein, rượu, thuốc lá

–  Nếu các biện pháp trên ko thành công có thể thử dùng các antacid: calcium carbonat, antacid chứa nhôm, Mg, hoặc sucralfat

–  Các kháng H2 có thể sử dụng khi cần thiết, hầu hết NC trên động vật, ngƣời cho thấy ko gây hại (nên chọn
ranitidin, cimetidin)
– Thuốc ức chế bơm proton nên hạn chế, omeprazol đã đc chứng minh trên động vật gây khuyết tật thai nhi

III . Táo bón

Tỉ lệ gặp 25-40 %

– Tập thể dục
– Tăng ăn chất xơ và uống nhiều nước

Thuốc:
– Các chất làm mềm phân
– Nhuận tràng thẩm thấu (polyetylen glycol, lactulose, sorbitol, muối magnesium )
– Polyetylen glycol là lựa chọn hàng đầu

IV . TIỂU ĐƯỜNG THAI KỲ

1.  Triệu chứng

–  Khát
– Đi tiểu nhiều
– Buồn nôn
– Mệt mỏi
– Nhìn mờ
– Đƣờng /nƣớc tiểu
– Nhiễm trùng bàng quang, âm đạo, da

2. Hậu quả

+  Con mới sinh
– Con sinh ra khổng lồ
– Hạ canxi máu
– Hạ đường huyết (<40 mg/dl)
– Tăng hồng cầu
– Vàng da
– Sau này: Béo phì, tiểu đƣờng

+ Mẹ :

–  Nguy cơ tăng huyết áp/thai kì
– Nguy cơ đẻ mổ
– Nguy cơ tiểu đường typ 2 sau sinh

3. Yếu tố nguy cơ

–  Tuổi > 25
–  Béo phì (BMI >25)
–  Tiền sử gia đình có ngƣời tiểu đường
–  Lần sinh trƣớc con > 4 kg
–  Tiền sử sinh non
–  Tiền sử không dung nạp glucose
–  Đang có tiểu đường
– Người châu Á

4. Điều trị

–  MỤC TIÊU ĐIỀU TRỊ
Glucose lúc đói ≤ 95 mg/dl
Glucose sau ăn 1 giờ < 140 mg/dl, 2 giờ < 120 mg/dl

→ Điều chỉnh chế độ ăn, tập luyên hợp lý , nếu ko cải thiện tình hình

→ Liệu pháp Insulin

– LIỆU PHÁP INSULIN

Insulin: ko qua hàng rào nhau thai, an toàn cho cả mẹ & thai nhi

+ 3 tháng đầu : Liều insulin = 0,7 – 0,8 U/kg/ngày

+ Tuần 24 Liều insulin = 0,8 – 1 U/kg/ngày

+ 3 tháng cuối : Liều insulin = 0,9 – 1,2 U/kg/ngày