Bài viết NHÂN SÂM DƯỠNG VINH HOÀN – Cường tâm kiện vị, ôn bổ khí huyết.
Trích Phần 1 Những bài thuốc Cổ phương đặc hiệu – Nhà xuất bản Y học – Tải file PDF Tại đây.
Tác giả: TTND. BS Nguyễn Xuân Hướng.
LAI LỊCH BÀI THUỐC
Quyển 5 sách “Thái bình huệ dân hòa tễ cục phương” thời nhà Tống.
THÀNH PHẦN CỦA BÀI THUỐC
Nhân sâm | 1 đồng cân |
Bạch truật (sao cám) | 1 lạng |
Phục linh | 7 đồng cân 5 phân |
Cam thảo (chích) | 1 lạng |
Đương quy | 1 lạng |
Thục địa hoàng | 7 đồng cân 5 phân |
Bạch thược | 1 lạng |
Nhục quế | 1 lạng |
Quất bì | 4 lạng |
Viễn chí (chích nước Cam thảo) | 5 đồng cân |
Ngũ vị tử (chưng giấm) | 7 đồng cân 5 phân |
Gừng tươi | 5 đồng cân |
Đại táo | 1 lạng 5 đồng cân |
Hoàng kỳ (chích) | ỉ lạng |
14 vị nói trên có trọng lượng chung là 11 lạng 3 đồng cân 5 phân. |
=> Xem thêm: NINH TẤU THÁI BÌNH HOÀN – Dưỡng âm nhuận phế, chữa ho, tiêu đờm.
CÁCH CHẾ
Dạng viên mật
Tán bột và trộn đều: Bài thuốc nói trên trừ Thục địa hoàng, Ngũ vị thử, Đại táo, Gừng tươi ra, còn lại 10 vị trong đó có Nhân sâm, tất cả cùng tán thành bột nhỏ, lấy một phần thuốc bột này trộn với Thục địa hoàng, Ngũ vị tử cùng giã nát, đem phơi khô hoặc sấy khô với nhiệt độ thấp, rồi cùng tán nhỏ, trộn đều, qua rây.
Sắc nước: Rửa sạch Gừng tươi (sống) rồi thái phiến (lát), Đại táo đem bổ ra, cho nước lã vào đun sôi kỷ rồi ép bỏ bã, lấy nước cốt, rồi hòa trộn với nước đã sắc được (nước ép táo và gừng + nước táo và gừng), đem lọc rồi lại đun lên cô đặc thành dạng cao.
Làm viên: Lấy mật canh (cứ 16 lạng thuốc dùng chừng 20 lạng mật canh) hòa với cao đặc nói trên, đun nóng rồi trộn đều với thuốc bột, nhào thành nắm thuốc to mềm dẻo, chìa cục, làm viên, sấy khô.
Quy cách: Mỗi viên nặng 3 đồng cân (trong đó lượng thuốc có chừng 1 đồng cần 1 phân 3 ly).
Đóng gói: Dùng giấy bóng gói từng viên khô, đựng vào lọ đã sấy khô đóng kín gắn xi.
Bảo quản cất giữ: Để trong buồng kín khô ráo râm mát.
CÔNG NĂNG
Cường tâm kiện vị, ôn bổ khí huyết.
CHỦ TRỊ
Tâm tỳ bất túc, khí huyết hư tổn, cơ thể gầy mòn, tinh thần mệt mỏi, ăn kém, đại tiện lỏng, hồi hộp hay quên, ốm dậy suy nhược.
CÁCH DÙNG VÀ LIỀU LƯỢNG
Mỗi lần uống 1 viên, mỗi ngày uống từ 1 đến 2 lần, uống với nước sôi còn ấm.
GHI CHÚ
Sách “Thái bình huệ dân hòa tễ cục phương” gọi là Nhân sâm dương vinh thang. Còn những vùng đã ghi trong lai lịch bài thuốc, lượng thuốc trong đó khác với bài thuốc này. Lương thuốc của bài thuốc này là theo bài Nhân sâm dưỡng vinh hoàn ghi trong sách “Dược điển nước cộng hòa nhân dân Trung Hoa” xuất bản năm 1963.
=> Đọc thêm: GIA VỊ HƯƠNG LIÊN HOÀN – Trừ thấp tán hàn, thông trệ tiêu kiết lỵ.