Bán hạ

Tên khoa học

Pineilia Pineilia ternata (Thunb.) Breit. ternata (Thunb.) Breit. (Bán hạ bắc), họ Ráy (Araceae).

Nguồn gốc

Thân rễ dạng củ khô của loài Pineilia Pineilia ternata (Thunb.) Breit. ternata (Thunb.) Breit. (Bán hạ bắc), họ Ráy (Araceae).

Vùng sản xuất

Chủ yếu ở Tứ Xuyên, Hổ Bắc, Hà Nam, An Huy và Sơn Đông.

Thu hái và chế biến

Thu hái vào mùa Hè và mùa Thu, rửa sạch. Bỏ vỏ ngoài và rễ con, phơi nắng.

Tính vị và công năng

Vị cay, tính ôn, có độc. Chủ trị táo thập hóa đàm, giáng nghịch chỉ ẩu, tiêu bĩ tán kết.

Đặc điểm dược liệu

Dược liệu có dạng gần hình cầu hoặc ít khi hơi dẹt. Bề mặt màu trắng hoặc màu vàng nhạt. Thể chất: cứng chắc, mặt gãy trắng tinh, nhiều bột. Mùi: nhẹ. Vị: cay the, tê lưỡi và ngứa họng.

Yêu cầu chất lượng

Theo kinh nghiệm dân gian, dược liệu thượng hạng là loại to, màu trắng, chắc, nhiều bột.

Pháp bán hạ – Sản phẩm chế biến của Bán hạ

Bán hạ được phân loại theo kích thước, ngâm vào nước đến khi nước ngấm đến tận lõi thì lấy ra. Lấy iượng Cám thảo thích hợp, thêm nước, nấu 2 lần, gộp lại, rót lượng thích hợp nước vôi trong vào, khuấy đều, thêm Bán hạ đã ngâm thấu ở trên, ngâm, mỗi ngày khuấy 2 lần, duy tri pH 12 trở lên, đến khi bổ rạ thấy màu vàng đều, nếm hời có cảm giác tê, lấy ra, rửa sạch, phơi râm hoặc sấy khô.

Vị cay, tính ôn. Tẳo thấp hóa đàm.

Dược liệu dạng hình cầu hoặc bị gãy thành hình dạng bất định. Bể mặt màu trắng ngà, vàng hoặc nâu vàng. Thể chất: hơi xốp, giòn hoặc cứng, mặt cắt màu vàng hoặc vàng nhạt, các mảnh vụn thể chất khá cứng, giòn. Mùi: nhẹ. Vị: nhạt hơi ngọt, hơi tê lưỡi.

GHI CHÚ

1. Bán hạ là dược liệu độc, cẩn chú ý đặc biệt khi sử dụng.
2. Dược điển Trung Quốc ghi Bán hạ chế là Pháp bán hạ. Xem chuyên luận Pháp bán hạ.