Bài viết CHU THỊ HỒI SINH ĐƠN – Trừ thử (nắng nóng) tán hàn, kiện vị, khỏi đau.
Trích Phần 1 Những bài thuốc Cổ phương đặc hiệu – Nhà xuất bản Y học – Tải file PDF Tại đây.
Tác giả: TTND. BS Nguyễn Xuân Hướng.
LAI LỊCH BÀI THUỐC
Bài thuốc kinh nghiệm.
THÀNH PHẦN CỦA BÀI THUỐC
Ngũ bội tử | 2 lạng |
Đàn hương | 3 đồng cân |
Mộc hương | 3 đồng cân |
Trầm hương | 3 đồng cân |
Đinh hương | 3 đồng cân |
Cam thảo | 5 đồng cân |
Thiên kim từ sương | 1 lạng |
Hồng nha đại kích (chích) | 1 lạng 5 đồng cân |
Sơn từ cô | 1 lạng 5 đồng cân |
Lục thần khúc (sao cám) | 5 lạng |
Xạ hương | 3 đồng cân |
Hùng hoàng | 3 đồng cân |
Băng phiến | 3 đồng cân |
Chu sa | 1 lạng 4 đồng cân |
Đinh hương | 3 đồng cân |
14 vị thuốc nói trên có trọng lượng chung là 4 lạng 7 đồng cân 3 phân.
=> Tham khảo: CHU XA HOÀN – Trục thủy tiêu thũng.
CÁCH CHẾ
Dạng viên nước
Tán bột: Trước hết tán riêng Hùng hoàng thành bột nhỏ, qua rây, Chu sa cùng tán riêng thành bột cực mịn (bớt lại 8 đồng cân để làm áo bọc lót bên ngoài), Thiên kim tử sương, Xạ hương, Băng phiến mỗi vị đều tán thành bột nhỏ, qua rây. Còn lại 9 vị trong đó có Ngũ bội tử cùng tán thành bột nhỏ, trộn đều, qua rây.
Trộn đều và pha màu: Lấy 6 đồng cân bột Chu sa cho vào trong bát (cối) nghiền, lần lượt cho 3 đồng cân bột Hùng hoàng, Kim tử sương, dùng cách pha màu trộn đều với nhau, rồi lại tiếp tục cùng tán và trộn đều với 11 lạng 7 đồng cân của nhóm thuốc bột trong đó có Ngũ vị tử, và 3 phân bột Băng phiến.
Làm viên: Lấy thuốc bột nói trên, dùng nước lã đun sôi đổ nguội, phun rây làm thành viên nhỏ, phơi khô trong râm hoặc sấy khô với nhiệt độ thấp.
Làm áo bọc lót bên ngoài: Cứ 16 lạng thuốc viên khô, dùng 8 đồng cân bột Chu sa như trong bài thuốc đã nói bớt lại để làm áo bọc lót bên ngoài, phơi khô trong râm.
Quy cách: Viên thuốc tròn bóng đều, đồng màu, mỗi lạng thuốc có chừng 200 viên, mỗi lọ đựng 10 viên.
Đóng gói: Đựng vào lọ thủy tinh nút kín.
Bảo quản cất giữ: Để trong nhà nơi khô ráo râm mát.
Dạng viên hồ
Tán bột và trộn đều: Những vị thuốc nói trên trừ Lục thần khúc ra, trước hết tán Hùng hoàng thành bột nhỏ qua rây. Chu sa tán (hành bột cực mịn, Thiên kim tử sương, Xạ hương, Băng phiến, mỗi vị đều tán riêng thành bột nhỏ, còn lại 9 vị trong đó có Ngũ bội từ cùng tán thành bột nhỏ, trộn đều, qua rây.
Trộn đều pha màu: Lấy 6 đồng cân bột Chu sa, cho vào trong bát (cối) nghiền, lần lượt cùng với 3 đồng cân bột Hùng hoàng, 3 đồng cân bột Xạ hương, 1 lạng bột Thiên kim tử sương, dùng cách pha màu, tiếp tục cùng tán với nhau, rồi tiếp tục cùng tán đều với 5 lạng 7 đồng cân của nhóm thuốc bột trong đó có Ngũ bội tử.
Chế hồ: Lấy 5 lạng Thần khúc trong bài thuốc đã có, dùng nước sôi hòa thành hồ loãng, liệu cho thêm một ít nước đun sôi để nguội quấy đều.
Làm viên: Lấy nước hồ loãng phun rẩy vào thuốc bột nói trên làm thành viên nhỏ, phơi khô trong râm.
Làm áo bọc lót bên ngoài: Cứ 16 lạng thuốc viên khô, dùng 8 đồng cân bột Chu sa còn lại trong bài thuốc làm áo bọc lót bên ngoài, phơi khô trong râm.
Quy cách: Viên thuốc tròn bóng đều, đồng màu, mỗi lạng thuốc có chừng 200 viên, mỗi lọ thuốc đựng 8 viên.
Đóng gói: Đựng vào lọ thủy tinh, hoặc ống giấy sáp, nhúng kín sáp, cho vào hộp dán kín.
Bảo quản cất giữ: Để trong nhà nơi khô ráo râm mát.
CÔNG NĂNG
Trừ nắng nóng, tán hàn tà, kiện vị khỏi đau.
CHỦ TRỊ
Trúng thử (trúng nắng), nhiễm lạnh, ăn uống không điều độ, nôn mửa ỉa chảy, bụng đau quặn lại.
CÁCH DÙNG VÀ LIỀU LƯỢNG
Dạng viên nước
Mỗi lần uống 10 viên (chừng 5 phân), uống với nước gừng hoặc nước đun sôi để ấm.
Dạng viên hồ
Mỗi lần uống 8 viên, uống với nước đun sôi để ấm hoặc nước gừng đun làm thang.
CẤM KỴ
Phụ nữ có thai cấm dùng.
=> Đọc thêm: CỤC PHƯƠNG NGƯU HOÀNG THANH TÂM HOÀN – Trừ phong tà, bổ hư nhược.