Tang Phiêu Tiêu Tán – Điều bổ tâm thận, cố tinh chi di (di tinh, di niệu)

Bài viết Tang Phiêu Tiêu Tán – Điều bổ tâm thận, cố tinh chi di (di tinh, di niệu) – Trích trong sách 60 phương tễ dùng nhiều bậc nhất trong Y học Cổ truyền

Tác giả: Bác sĩ Trịnh Văn Cường

Cách nhớ

“Tang phiêu Viễn chí Phục thần

Nhân sâm Quy bản còn cần Đương quy

Xương bồ Long cốt phát huy

Bổ tâm sáp niệu, thận suy đều dùng”

Thành phần

Gồm có 08 vị Tang phiêu tiêu, Long cốt, Quy bản, Đương quy, Nhân sâm, Phục thần, Viễn chí, Thạch xương bồ.

Cách dùng

Quy bản tẩm giấm nướng, tất cả đem tán bột, uống mỗi lân 8-12g, trước lúc đi ngủ. Nếu làm thang sắc thì thay Nhân sâm bằng Đẳng sâm.

Công dụng

Điều bổ tâm thận, cố tinh chi di (di tinh, di niệu).

Chủ trị các chứng tiểu nhiều, tiểu đêm, đái ĩ dầm, tiểu són không kiềm chế được hoặc di tinh, mộng tinh do tâm thận bất túc.

==>> Xem thêm: Quy Tỳ Hoàn – Kiện tỳ, dưỡng tâm, ích khí, bổ huyết

PHÂN TÍCH

Các chứng như tiểu đêm người già, đái dầm ở trẻ em là một trong những phạm vi thế mạnh của YHCT. Bài này chính là bài trị các chứng trên: đái dầm, đái vặt hay là nhiêu khi cứ són mà không biết, nước tiểu cứ chảy ra (di niệu); di tinh hoạt tinh. Tâm khí bất túc, thận hư không giữ được nên bàng quang mất sự khống chế sinh ra đái són, đái dầm, đái vặt; vì thận bất cố nên xuất di tinh. Tâm khí không yên, sự củng cổ của thận không tốt mà dẫn đến không kiếm soát gây xuất tinh rất sớm, rất nhanh. Công dụng của bài này là Điều bổ tâm thần, cố tinh chỉ di; chủ trị chứng tâm thận lưỡng hư.

TANG PHIÊU TIÊU vị chua ngọt bình bổ thận trợ dương, tính thu liễm cổ sáp, tác dụng thiên về vùng hạ tiêu, là thuốc trợ dương cố sáp chống rò rỉ là chủ dược của bài này (tang phiêu tiêu là vị thuốc rất quý và đắt). Tang phiêu tiêu là vị củng cố chân thận, chân thận vững vàng cố sáp lại nên không bị rò rỉ đái dầm di tinh nữa. LONG CỐT cổ thận tinh và an tâm thần, tính thu liễm chất nặng trấn an được tâm thần, là vị thuốc có thể dùng nhiều cho chứng hư hoạt thoát không vững. QUI BẢN điều tinh ích tủy bổ chân âm của thận mà tiềm giữ được dương, lui được hư nhiệt. PHỤC THẦN vị đắng đạm tính bình chủ yếu đi vào tâm tỳ, công năng chuyên về ninh tâm an thần, nghĩa là cho tâm thần được an yên. Phục thần rất thích hợp với các chứng khí huyết hư nhược, thần không ở yên một chỗ, không ổn định.

Thận hư khí không đủ đưa lên tâm, khí của tâm không giao xuống mà làm cho tâm thận bất giao. Khi này dùng VIỄN CHÍ đưa khí của tâm xuống, THẠCH XƯƠNG BỒ đưa khí của thận lên để giao nhau; do đó mà cặp viễn chí, thạch xương bồ là hàng đầu để giao thông tâm thận. Ở giữa viễn chí và thạch xương bồ dùng Đương quy để bình can dưỡng can huyết, khác với bài Thượng hạ lưỡng tế đan dùng Sơn thù ở giữa để hàn gắn viễn chí và thạch xương bồ. Trường hợp này dùng ĐƯƠNG QUY giao ở giữa, khi can đởm vững vàng thì khí của tâm giao xuống, khí của thận giao lên giao thông mới tốt, ngủ không mơ, đêm không đi ra nhà vệ sinh nữa. NHÂN SÂM bổ khí ích huyết. Cả bài có tác dụng điều bổ tâm thận sáp tinh chỉ di, dùng rất hiệu quả đối với các chứng tiểu đêm ở người già, đái dầm ờ trẻ em. Các trường hợp di tinh, xuất tinh sớm cũng có thể dùng được.

LƯU Ý: Tang phiêu tiêu là vị khá đắt, khi lấy về cần phải rửa sạch loại bỏ tạp chất, rửa sạch sẽ sau đó đồ cách thủy khoảng 1 tiếng, sau đó lấy phơi kho và sao vang thơm lên rồi tán cùng các vị thuốc. Nhân sâm bị giảm tác dụng ờ nhiệt độ 100 độ C, chính vì vậy nếu dùng thang sắc nên thay Nhân sâm bằng Đẳng sâm.

==>> Xem thêm: Ngọc Bình Phong Tán – Bài thuốc ích khí cố biểu chỉ hãn