nhathuocngocanh.com – Hướng dẫn sử dụng từ nhà sản xuất IVAC: SAR huyết thanh kháng dại
Cập nhật bởi: BSCKI. Trần Quốc Vĩnh
Giới thiệu
Dự phòng bệnh dại do động vật có vú cắn, đặc biệt là chó cắn được thảo luận trong chủ đề: chó cắn và bệnh dại. Trong đó, huyết thanh kháng dại được chỉ định khi vết thương ở mức độ 3.
Huyết thanh kháng dại tinh chế là một dung dịch không màu hoặc có màu vàng nhạt, có nguồn gốc từ máu ngựa chứa kháng thể kháng vi rút dại.
Thành phần:
Một lọ huyết thanh kháng dại chứa
- Kháng thể kháng dại 1000 đơn vị quốc tế (IU)
- Sodium Chloride 0,85 -0,9 g%
- Merthiolate ≤ 0,01 g%
Đóng gói: Hộp 10 lọ, chứa 1000 UI/lọ
Bảo quản: Ở nhiệt độ từ +2oC đến +8oC, không được để đông băng
Hạn dùng: 2 năm
Thông tin về qui chế
- Thuốc bán theo đơn
- Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi dùng.
- Thông báo cho bác sĩ tác dụng không mong muốn gặp phải khi sử dụng thuốc
Tổng quan
Dược động học, dược lực học
Huyết thanh kháng dại tinh chế để tạo nhanh miễn dịch thụ động trong thời gian ngắn cho những người tiếp xúc với bệnh hoặc vi rút dại. Kháng thể kháng dại có trong chế phẩm này có tác dụng trung hòa, làm chậm sự lan tỏa vi rút dại, do đó các tính chất gây bệnh và gây nhiễm sẽ bị ức chế. Như vậy, huyết thanh kháng dại bảo vệ được người bệnh cho tới khi các kháng thể kháng dại chủ động được sản sinh như đã tiêm vắc xin kháng dại.
Hiệu giá kháng thể thụ động thỏa đáng xuất hiện 24 giờ sau khi tiêm. Thời gian tác dụng bảo vệ ngắn. Chế độ dự phòng sau khi bị cắn, bao gồm xử lý tại chỗ vết thương, gây miễn dịch thụ động và chủ động, đã có hiệu quả 100%. Khi có chỉ định, chỉ tiêm huyết thanh kháng dại 1 lần, thường vào ngày đầu khi bị cắn. Nếu không tiêm được ngày đầu, có thể tiêm bất cứ ngày nào, cho đến hết ngày thứ 7 của chế độ dự phòng sau khi bị cắn. Quá ngày thứ 7, không được chỉ định huyết thanh kháng dại, vì đã bắt đầu có tạo kháng thể kháng dại chủ động nếu được tiêm phòng vắc xin dại. Vì huyết thanh kháng dại có thể ức chế một phần tạo kháng thể chủ động kháng dại, nên không được vượt quá liều khuyến cáo cho tới khi người bệnh có thể chủ động tạo kháng thể nhờ tiêm phòng vắc xin dại.
Chỉ định
Huyết thanh kháng dại tinh chế được sử dụng phối hợp với vắc xin dại để điều trị dự phòng bệnh dại trong những trường hợp do động vật nghi dại gây ra như
- Cắn hoặc cào làm rách da ở vùng gần thần kinh trung ương như: đầu, mặt, cổ, lưng, ngực hay vùng nhiều đầu dây thần kinh như : đầu ngón tay, ngón chân và bộ phận sinh dục.
- Bị nước bọt súc vật nghi dại dính vào niêm mạc ( như mắt, miệng, niêm mạc, bộ phận sinh dục) và vùng da bị tổn thương.
- Bị cắn nhiều vết thương sâu trên cơ thể
Chống chỉ định
Cân nhắc lợi hại với các đối tượng:
- Những bệnh nhân có cơ địa dị ứng.
- Bệnh nhân có tiền sử dị ứng với kháng huyết thanh nguồn gốc ngựa.
- Bệnh nhân suy giảm miễn dịch.
Cách dùng và những lưu ý
Cách dùng và liều lượng
- Tiêm bắp thịt.
- Liều tiêm 40 đvqt (IU)/kg trọng lượng cơ thể. Tiêm cùng ngày với liều đầu tiên tiêm vắc xin dại.
- Thử phản ứng mẫn cảm trước khi tiêm bằng cách pha loãng thành dung dịch 1% tiêm trong da 0,1 ml, sau 15 phút nếu đường kính quầng đỏ xung quanh vùng tiêm nhỏ dưới 1 cm là phản ứng âm tính, lớn hơn 1cm là dương tính.
- Nếu phản ứng âm tính thì tiêm một nửa huyết thanh vào vị trí xung quanh vết thương hoặc thấm trực tiếp vào vết thương càng nhiều càng tốt, nửa còn lại tiêm vào bắp thịt, khác vị trí nơi tiêm vắc xin. Bệnh nhân cần được theo dõi tại chỗ từ 30 phút đến 1 giờ sau khi tiêm.
- Bệnh nhân cần được tiêm vắc xin phòng dại với phác đồ đầy đủ số mũi tiêm cơ bản.
- Nếu cần thiết phải tiêm phòng uốn ván và kháng sinh để chống bội nhiễm.
Tác dụng phụ
- Tổn thương loét hay căng cứng cơ có thể xảy ra ở vị trí tiêm và tồn tại một vài giờ sau tiêm, một số ít trường hợp tồn tại tới 3 ngày.
- Có thể xảy ra sốt nhẹ, nổi mề đay, ban đỏ lan tỏa từ nơi tiêm, ngứa phù nề, đau khớp, mệt mỏi, các phản ứng phụ nhẹ sẽ tự khỏi.
- Trường hợp nặng có thể bị choáng, sốc phản vệ, các di chứng bệnh huyết thanh như: viêm khớp, viêm thận.
- Biểu hiện phản ứng dị ứng có thể xảy ra ngay tức thời sau khi tiêm huyết thanh, sau vài giờ, vài ngày hoặc thậm chí sau 7- 10 ngày.
- Hội chứng thận hư có thể xảy ra nhưng mối liên hệ với huyết thanh kháng dại chưa được thiết lập.
Thận trọng và cảnh báo
- Thận trọng đối với người giảm tiểu cầu hoặc rối loạn chảy máu có thể chảy máu khi tiêm bắp.
- Cần phải tìm hiểu tiền sử dị ứng của bệnh nhân, sẵn sàng thuốc và các biện pháp chống sốc khi tiêm huyết thanh kháng dại.
- Nếu có chỉ định tiêm huyết thanh kháng dại thì cần phải tiêm càng sớm càng tốt.
- Thử phản ứng mẫn cảm với huyết thanh trước khi tiêm.
- Vắc xin phòng dại phải tiêm ở vị trí khác với nơi tiêm huyết thanh.
- Trường hợp có phản ứng phụ nhẹ nên sử dụng thuốc kháng Histamine và giảm đau.
- Trong khi tiêm huyết thanh cho các đối tượng có nguy cơ phản ứng dị ứng, cần phải có Y, Bác sĩ trực tiếp theo dõi và xử lý.
- Không tiêm huyết thanh kháng dại vào tĩnh mạch.
Trường hợp phản ứng mẫn cảm dương tính mà phải dùng huyết thanh kháng dại thì phải giải mẫn cảm bằng phương pháp Besredka như sau: tiêm bắp liều 0,1 ml, theo dõi 30 phút, nếu không có phản ứng tiếp tục tiêm 0,25 ml, theo dõi 30 phút, nếu không có phản ứng xảy ra tiêm hết liều huyết thanh còn lại. Nếu có phản ứng phụ với huyết thanh kháng dại, lập tức điều trị ngay bằng Adrenalin, thuốc kháng Histamin và nếu cần tiêm Corticoid. |
Thời kỳ mang thai
- Không chống chỉ định dự phòng sau khi bị cắn đối với người mang thai vì có nguy cơ tiềm tàng do không xử lý tốt dự phòng bệnh dại.
- Cũng không có gì chứng tỏ tạo miễn dịch kháng dại có liên quan đến các bất thường ở bào thai.
Thời kỳ cho con bú
- Hiện chưa có thông tin về sự phân bố của huyết thanh kháng dại vào sữa mẹ; cũng chưa rõ nếu huyết thanh kháng dại truyền sang trẻ bú mẹ có gây nguy cơ bất thường nào cho trẻ bú hay không.
Quá liều và xử lý
- Thông báo cho bác sĩ các tác dụng không mong muốn gặp phải khi sử dụng thuốc.
Tương tác thuốc
- Huyết thanh kháng dại có thể ảnh hưởng đến đáp ứng miễn dịch của một số loại vắc xin vi rút sống như sởi, quai bị, Rubella sống; nếu các vắc xin này phải dùng nên tiêm ít nhất 14 ngày trước hoặc ít nhất 3 tháng sau khi tiêm huyết thanh kháng dại.
Tài liệu tham khảo
- Hướng dẫn sử dụng huyết thanh kháng dại tinh chế (SAR). Viện Vắc xin và sinh phẩm y tế (IVAC) 09 Pasteur, Nha Trang, Khánh Hòa, Việt Nam