Đặc điểm

Tên khoa học

Tảo Spirulina có tên khoa học là Spirulina platensis thuộc loài Arthrospira platensis, bộ Oscilatoriales, họ Cyanobacteria.

Tên khác

Tảo xoắn

Nguồn gốc

Tảo Spirulina là một loại tảo trong tự nhiên xuất hiện từ xa xưa, sinh trưởng tự nhiên tại các hồ nước mặn và vùng biển nước mặn, tảo xoắn có thể sống trong cả môi trường nước mặn và nước ngọt. Tảo Spirulina lần đầu được phát hiện và được đặt tên bởi tiến sĩ người Đức Turpin vào năm 1927 nhưng phải đến năm 1967, hồ sơ về sự dinh dưỡng nổi bật của Tảo Spirulina mới thật sự được chú ý tại Hiệp hội Vi sinh vật tại Ethiopia. Đến năm 1968, tảo xoắn được dùng tại Nhật Bản như 1 nguồn thực phẩm. Đến nay, Tảo Spirulina được công nhận là nguồn thực phẩm ở Châu Đại Dương, Châu Á, Nhật Bản, Hoa Kỳ, Châu Âu.

Đặc điểm thực vật

Tảo Spirulina có thể phát triển mạnh dưới ánh sáng mặt trời trong cả điều kiện kiềm cao và nhiệt độ cao, tảo xoắn tồn tại dưới dạng xoắn lò xò đặc trưng có chiều dài từ 0,2-0,5 mm và rất nhỏ, chỉ có thể nhìn dưới kính hiển vi. Về màu sắc, tảo xoắn có màu xanh lục làm nhờ chứa 2 thành phần sắc tố chính là phycocyanin và chlorophyll.

Cấu tạo

Tảo Spirulina không có nhân thật, màng từ bào được tạo thành từ các glycoprotein và không chứa cellulose, cách thức sinh sản của tảo xoắn là phân đôi tế bào nhờ đó làm cho quần thể phát triển nhanh chóng.

Thu hái, chế biến

Tảo sau khi đủ sinh khối sẽ được thu hoạch, thường sau 10-13 ngày nuôi trồng.

Thành phần hóa học

Tảo Spirulina chứa giá trị dinh dưỡng cao bao gồm:

• Vitamin: A, K, E, B9, B1, B2, B3, B6
• Carbohydrate (15–20%)
• Protein 60–70% trọng lượng
• Chất xơ
• Cholin
• Beta-carotene
• 9 acid amin: phenylalanine, Lysine, methionine, tryptophan,..
• Khoáng chất: calci, sắt, phot pho, magie, kali, natri, mangan, Selen
• Axit béo: Gamma-linolenic acid, Omega-3 và Omega-6.
• Chất chống oxy hóa: Polyphenol, Zeaxanthin và Lutein, flavonoid, Phycocyanin, Chlorophyll.

Tác dụng của Tảo Spirulina

Nhờ giá trị dinh dưỡng cao, Tảo Spirulina được dùng rất phổ biến với các công dụng:

Chống đột quỵ, bảo vệ tim mạch

Tảo Spirulina có khả năng hạn chế sự hấp thu cholesterol nhờ đó làm giảm nồng độ cholesterol cho cơ thể giúp ngăn ngừa xơ vữa động mạch, mỡ máu cao và giúp cho động mạch không bị ứ tắc và giảm áp lực lên tim từ đó ngăn ngừa nguy cơ bệnh tim, hạn chế hình thành cục máu đông gây đột quỵ. Phycocyanin cũng làm giảm triglyceride giúp ngăn ngừa xơ cứng động mạch, giảm huyết áp.

Tăng cường miễn dịch

Do già thành phần vitamin, khoáng chất, Tảo Spirulina giúp tăng cường sức khỏe và hệ miễn dịch cho cơ thể, tăng sản xuất kháng thể chống virus, tăng cường tế bào bạch cầu, chống nhiễm khuẩn, nhiễm trùng, nhiễm virus.

Chống dị ứng

Tác dụng chống viêm của Tảo Spirulina còn giúp giảm triệu chứng hắt hơi, ngứa, nghẹt mũi và chống tình trạng dị ứng.

Chống ung thư

Tảo Spirulina có chứa nhiều thành phần có khả năng chống oxy hóa và chống viêm nhờ đó giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh lý nguy hiểm bao gồm cả bệnh ung thư, thành phần phycocyanin trong Tảo Spirulina không chỉ giúp giảm viêm mà nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, nó còn giúp tiêu diệt tế bào ung thư, ngăn ngừa sự phát triển của các khối u.

Thị giác

Nhờ thành phần zeaxanthin trong Tảo Spirulina có tác dụng giảm nguy cơ đục thủy tinh thể, giảm thị lực do tuổi già, hỗ trợ tăng cường sức khỏe mắt. Beta-Carotene giúp ngăn ngừa khô mắt, duy trì sức khỏe giác mạc.

Giảm cân

Tảo xoắn là nguồn protein dồi dào nên khi bổ sung tảo xoắn giúp đem lại cảm giác no lâu mà lựng calo bổ sung lại thấp do đó hỗ trợ giảm mỡ, giảm cân hiệu quả, an toàn, ngăn ngừa tích tụ chất béo trong cơ thể.

Kiểm soát đường huyết

Nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng, Tảo Spirulina giúp kiểm soát đường huyết, làm giảm lượng đường trong máu, giảm triệu chứng và biến chứng bệnh tiểu đường. Tảo Spirulina còn được chứng minh có thể giảm đáng kể đường huyết lúc đói và có khả năng kiểm soát đường huyết lâu dài.

Hỗ trợ tiêu hóa, thải độc

Do giàu chất xơ, Tảo Spirulina giúp hỗ trợ tiêu hóa, hạn chế táo bón, tăng nhu động ruột, thanh nhiệt, Tảo Spirulina chứa các enzyme tiêu hóa tự nhiên làm phân giải thức ăn, carbohydrate, protein, chất béo đồng thời giúp cải thiện hệ vi sinh đường ruột.Chlorophyll trong Spirulina giúp loại bỏ độc tố, làm sạch đường tiêu hóa, thải độc cho cơ thể.

Rủi ro tiềm ẩn của tảo xoắn

• Trong quá trình thu hoạch và chế biến Tảo Spirulina từ tự nhiên nếu không cẩn thận có thể gây nhiễm vi khuẩn và kim loại nặng gây độc tính cho cơ thể, đặc biệt là gây tổn thương gan.
• Do có khả năng giảm đông máu nên người bị rối loạn đông máu hay đang chảy máu, bị thương, chuẩn bị phẫu thuật khi dùng Tảo Spirulina có thể gây chảy máu mất kiểm soát.
• Tảo Spirulina có thể làm trầm trọng hơn bệnh tự miễn như đa xơ cứng, lupus hay viêm khớp.
• Tảo Spirulina có thể gây một số tác dụng phụ nhẹ như tiêu chảy, đau đầu, đầy hơi.

Tài liệu tham khảo

1. Simran Gogna 1, Jaspreet Kaur 1, Kartik Sharma, (2023) Spirulina- An Edible Cyanobacterium with Potential Therapeutic Health Benefits and Toxicological Consequences, pubmed, truy cập ngày 28/12/2024.
2. Patrizia Calella 1, Giuseppe Cerullo 1, Mirella Di Dio (2022), Antioxidant, anti-inflammatory and immunomodulatory effects of spirulina in exercise and sport: A systematic review, pubmed, truy cập ngày 28/12/2024.