Tên khoa học

Quả khô gần chín của loài Chaenomeles speciosa (Sweet) Nakai (Mộc qua), họ Hoa hồng (Rosaceae). Còn được gọi là Mộc qua vỏ nhăn

Nguồn gốc

Quả khô gần chín của loài Chaenomeles speciosa (Sweet) Nakai (Mộc qua), họ Hoa hồng (Rosaceae). Còn được gọi là Mộc qua vỏ nhăn

Vùng sản xuất

Phổ biến ở An Huy, Hồ Bắc, Tứ Xuyên và Chiết Giang

Thu hái và chế biến

Thu hái vào mùa Hè sang Thu khi quả xanh vàng; chần quả trong nước sôi đến khi vỏ ngoài chuyển sang màu trắng xám, sau đó cắt làm hai nửa và phơi khô

Tính vị quy kinh

Vị chua chát tính ôn vào kinh Tỳ, Vị và Can

Tác dụng

Thư can hòa vị, khu phong trừ thấp, thư cân hoạt lạc tiêu thực chỉ thống.

Mộc qua là quả chín già phơi sấy khô của cây mộc qua. Vị chua ôn đi vào kinh Can có tác dụng ích huyết thư cân hoạt lạc làm cho cân cơ thư thái dễ chịu, ôn thông kinh lạc. Đi vào kinh Tỳ có thể hóa thấp tiêu thực điều hòa trung tiêu, thấp tà trở trệ ở tỳ vị, can vượng gân co thì đều có thể dùng, đây là vị thuốc rất quan trọng của tỳ vị. Có thể nói vị chua của Mộc qua rất hay ở điểm thư cân giải cơ hoạt lạc, dùng rất hay với các chứng phong thấp tê đau, tay chân tê dại, ngang lưng đầu gối mỏi, gân cốt rã rời vô lực.

Đây là một trong những vị thuốc dùng rất nhiều trong chuyên khoa xương khớp, đặc biệt hay phối hợp với các thuốc trừ phong thấp.

Vô hàn bất thành chứng tý, bệnh xương khớp dù ít dù nhiều đều liên quan đến hàn. Trong bệnh lý cơ xương khớp đau và mỏi là hai triệu chứng chủ yếu, đau thì chỉ thống, mỏi thì phải thư cân. Mộc qua vị chua chát tính ôn nên là vị thuốc đầu tay được ưu tiên sử dụng để giãn cơ. Hiệu lực trừ phong thấp của mộc qua không thể so sánh với các thuốc chuyên biệt trừ phong thấp, nhưng với tác dụng giãn cơ thì không ai thay thế được mộc qua. Đây là tác dụng trọng yếu cần phải nhớ khi nói về Mộc qua: thư cân (giãn cơ).

Đặc điểm dược liệu

Hình trái xoan, thường được cắt theo chiều dọc thành hai nửa quả. Bên ngoài màu đỏ tím hoặc nâu đỏ với các nếp nhăn không đều. Thể chất: cứng. Mùi: thơm nhẹ, tươi mát. Vị: chua

Yêu cầu chất lượng

Theo kinh nghiệm dân gian, dược liệu thượng hạng là loại có nếp nhăn ở vỏ ngoài, thịt dày, màu đỏ tím từ ngoài vào trong, thể chất cứng và vị chua