Tất tần tật những điều cần biết về dị tật ống rốn ruột

Nhathuocngocanh – Dị tật ống rốn ruột là một tình trạng hiếm gặp ít phổ biến và có thể để lại nhiều di chứng nguy hiểm về sau? Vậy dị tật ống rốn ruột là tình trạng gì và phương án để ngăn ngừa tình trạng này là gì? bài viết dưới đây Nhà thuốc Ngọc Anh sẽ giúp bạn giải đáp những thắc mắc này.

Ống rốn ruột là gì?

Ống rốn ruột hay còn được gọi là túi noãn hoàng hoặc yolksac được hình thành khi mang thai (khi có hợp tử cấy vào tử cung) khoảng 5 tuần tuổi, còn phôi và tim của bào theo sẽ được hình thành vào tuần thứ 6 và 6,5.

Túi noãn hoàng là một cấu trúc đầu tiên được hình thành để chuẩn bị cho quá trình mang thai. Túi noãn hoàng có nhiệm vụ cung cấp dinh dưỡng cho bào thai trong những tuần đầu đời, khi phôi chưa được hình thành và vẫn chưa có bánh nhau thai. Ở những bà bầu có sức khỏe bình thường, khi siêu âm thai ở tuần tứ 5 là đã có thể thấy được hình dạng của túi noãn hoàng.

Túi noãn hoàng được cấu tạo từ nội bì phôi và được bao bọc bên ngoài lá tạng trung bì, để hình thành nên những tế bào cơ bản, do đó ống rốn ruột thường chứa rất nhiều các Protein. Khi phát triển thành phôi thai, hệ thống các tế bào nội bì sẽ được cuộn lại và tạo thành ruột nguyên thủy đồng thời túi noãn hoàng sẽ được mở rộng. Sau khi có túi ối và túi ối phát triển lên sẽ chèn ép vào túi noãn hoàng, khiến cho noãn hoàng trở thành một ống hẹp nhỏ nằm thông ở giữa, lúc này người ta gọi là cuống noãn hoàng.

Thông thường ở tuần thai thứ 5 đến tuần thai thứ 10 kích thước của túi noãn hoàng chỉ khoảng từ 5,6mm. Khi phôi thai phát triển thì túi noãn hoàng sẽ bị thoái hóa dần rồi biến mất. Sau đó nhau thai sẽ là bộ phận chịu trách nhiệm nuôi dưỡng thai nhi.

Túi noãn hoàng hay ống rốn ruột chịu trách nhiệm nuôi dưỡng thai nhi trong những tuần đầu đời và sẽ tự tiêu biến sau đó. Tuy nhiên có một số trường hợp túi noãn hoàng sẽ dày nên 1 cách bất thường có thể gây ra những nguy hiểm tiềm ẩn cho thai phụ và bào thai. Phần đa (93%) nếu túi noãn hoàng chỉ dày hơn bình thường một chút thì không đáng lo ngại, tuy nhiên nếu kích thước vượt ngưỡng 5,6mm quá nhiều thì có thể gây ra một số biến chứng thai kỳ nguy hiểm đặc biệt là sảy thai. Kích thước túi noãn hoàng càng lớn thì nguy cơ gây ra biến chứng thai sản càng cao.

Kích thước của túi noãn hoàng thường được xác định bằng cách siêu âm, vào tuần tứ 10 đến tuần thứ 12 của thai kỳ, khi tiến hành siêu âm là bác sĩ đã có thể phát hiện ra được những bất thường ở túi noãn từ đó có những giải pháp can thiệp kịp thời.

== > Bạn có thể xem thêm bài viết: Thiếu men glucose-6-phosphatase (bệnh lý dự trữ glycogen type I, bệnh von Gierke)

Chức năng chính của ống rốn ruột

Túi noãn hoàng hay ống rốn ruột đóng một vai trò rất quan trọng trong sự phát triển ban đầu của bào thai đặc biệt là tuần thứ 5 đến tuần thứ 10, chức năng chính của túi noãn hoàng bao gồm:

• Lưu thông khí giữa bào thai và cơ thể mẹ.
• Cấu tạo những tế bào để thành những mô, cấu trúc quan trọng khác.
• Cung cấp dinh dưỡng cho bào thai trong những tháng đầu đời.

Túi noãn hoàng cung cấp cho bào thai tất cả những chất dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển. Đồng thời chịu trách nhiệm tạo thành những tế bào cấu tạo thành nhiều bộ phận quan trọng cần thiết cho bào thai trong suốt chiều dài thai kỳ.

Giải phẫu ống rốn ruột

Túi noãn hoàng hay ống rốn ruột phát triển trong tuần thứ hai của thai kỳ, ngay sau khi quá trình thụ thai diễn ra bào phôi bắt đầu quá trình làm tổ. Nó co lại vào tuần thứ mười và sẽ thoái triển dần. Bác sĩ sẽ nhìn thấy túi noãn hoàng qua siêu âm vào khoảng tuần thứ năm.

Túi noãn hoàng điển hình có hình tròn hoặc hình quả lê, khi tiến hành siêu âm sẽ thấy hình dạng túi noãn hoàng như một vòng tròn có viền màu trắng và bên trong màu đen. Dựa vào kích thước của túi noãn các bác sĩ sản khoa có thể chẩn đoán được bạn đã mang thai bao nhiêu tuần tuổi.

Túi noãn hoàng được tìm thấy trong túi thai. Túi thai là một túi chứa chất lỏng bao quanh bào thai. Túi thai thường làm tổ ở gần đỉnh của tử cung – cơ quan mà bào thai phát triển.

Các bệnh lý có thể xảy ra

Các bác sĩ sản khoa có thể kiểm tra sự xuất hiện, kích thước của túi noãn để đánh giá sức khỏe thai kỳ cung như bào thai.

Túi noãn quá lớn (lớn hơn 6mm) có thể là dấu hiệu sớm của tình trạng sảy thai, đây là quá trình sảy thai tự nhiên không do tác động tự yếu tố bên ngoài và thường diễn ra trước tuần 20 của thai kỳ. Gần như tất cả các trường hợp sảy thai đều vượt khỏi tầm kiểm soát của thai phụ.

Túi noãn hoàng bị thiếu cũng có thể là dấu hiệu sớm của sảy thai hoặc là số tuổi thai dài hơn so với ước tính ban đầu. Trong trường hợp này bạn cần tiến hành theo dõi định kỳ trong một đến hai tuần. Việc xuất hiện nhiều túi noãn hoàng khi siêu âm cũng có thể là dấu hiệu bạn mang thai đôi hoặc thai ba.

Dị tật ống rốn ruột, đây là một tình trạng rất hiếm gặp nhưng có thể để lại những biến chứng nặng nề. Trong trường hợp này bác sĩ sẽ có những biện pháp điều trị thích hợp.

Khối u ở túi noãn hoàng hay còn được gọi là khối u tế bào mầm là những tế bào bất thường phát triển trong túi noãn hoàng. Khi bé được sinh ra, những tế bào này thường sẽ trở thành một phần của buồng trứng hoặc tinh hoàn, từ đó tiếp tục phát triển thành những khối u có kích thước lớn hơn. Hầu hết những khối u này sẽ được phát hiện khi trẻ một hoặc hai tuổi nhưng cũng có những trường hợp cho đến khi lớn mới có thể phát hiện ra. U noãn hoàng thường rất hiếm gặp tuy nhiên lại rất dễ tiễn triển thành ung thư. Các khối u xuất hiện trên cơ quan sinh sản cũng có thể gây ra tình trạng dư thừa hormone sinh dục như Testosterone hoặc Estrogen, dẫn đến dậy thì sớm. Điều trị thường bao gồm cả phẫu thuật, hóa trị hoặc xạ trị tùy thuộc vào vị trí của khối u, kích thước và tình trạng lan rộng của khối u.

== > Bạn đọc có thể xem thêm bài viết khác: Uống rượu như một đồng nhân tố gây ra các bệnh gan khác

Thoái triển 1 phần hoặc không thoái triển ống rốn ruột có thể dẫn đến các bất thường ở trẻ sơ sinh với các mức độ và vị trí ống khác nhau

Tồn tại ống rốn ruột gây ra rất nhiều hệ lụy nghiêm trọng. Tồn tại hoàn toàn dẫn đến trong ống rốn ruột trực tiếp nối giữa rốn và đoạn cuối hồi tràng. Điều này có thể dẫn đến thoát vị ruột ở rốn. Những trẻ này sẽ thường có 1 “lỗ hở” ở rốn sau khi rụng rốn.

Tồn tại ống rốn ruột tại rốn mà không có sự liên kết với ruột dẫn đến polyp rốn.

Còn tồn tại ở hồi tràng mà không kết nối với rốn thì tạo thành túi thừa Meckel.

Tồn tại đoạn giữa ống và đóng ở cả đầu rốn và hồi tràng thì tạo thành nang ống rốn ruột. Vì 2 đầu đã được cố định, nên điều này có thể dẫn đến tắc ruột non nếu ruột xoắn xung quanh nang.

Tồn tại dây xơ giữa rốn và hồi tràng, có thể dẫn đến tắc ruột non

• Trong báo cáo hàng loạt ca bệnh trong đó có 217 trẻ có dị tật ống rốn ruột, thì có đên 85 (39%) ca bệnh là có triệu chứng.
• Triệu chứng thường gặp nhất là chảy máu trực tràng do túi thừa Meckel và tắc ruột, đau bụng và chảy dịch rốn ít gặp hơn. Trong số 132 bệnh nhân không có triệu chứng thì túi thừa Meckel được tìm thấy tình cờ qua phẫu thuật.
• Vì có thể cùng có nhiều dị tật ống rốn ruột nên cần chỉ định chẩn đoán hình ảnh với bệnh nhân có 1 dị tật ống rốn ruột. Nếu kết quả của siêu âm là nghi ngờ thì cần làm thêm cắt lớp vi tính.
• Phẫu thuật cắt bỏ là phương pháp thường được thực hiện với vết tích ống rốn ruột.
• Tuy nhiên, điều trị túi thừa Meckel còn đang tranh cãi. Ở người già không có triệu chứng thì quyết định cắt bỏ phụ thuộc vào tuổi bệnh nhân, kích thước, và nguy cơ tạo thành biến chứng. Ở trẻ em, phẫu thuật loiaj bỏ được thực hiện cho cả trường hợp có triệu chứng và tình cờ phát hiện mà không có triệu chứng.

Dị tật ống rốn ruột hay khuyết tật ở túi noãn hoàng là một tình trạng hiếm gặp, tuy nhiên nó có thể để lại những di chứng về sau như thoát vị rốn, viêm túi thừa Meckel,… Do đó để có một thai kỳ khỏe mạnh bạn cần thăm khám sản khoa thường xuyên, siêu âm theo lịch định kỳ để có thể phát hiện sớm những khuyết tật của bào thai. Nếu có điều gì cần giải đáp hãy liên hệ với chúng tôi theo số hotline hoặc để lại bình luận phía dưới.

Tài liệu tham khảo

1.What Is a Yolk Sac in Pregnancy?, nguồn WedMD, tác giả Poonam Sachdev, đăng ngày 07 tháng 10 năm 2022, truy cập ngày 8/4/2023.

2.Clinically Relevant Prenatal Ultrasound Diagnosis of Umbilical Cord Pathology, nguồn NCBI, truy cập ngày 8/4/2023.