Ethanol (Cồn)
Đặc điểm của Ethanol
Ethanol là gì?
Ethanol hay còn được gọi là rượu etylic là một hợp chất hữu cơ có chứa nhóm chức -OH trong công thức cấu tạo, thuộc nhóm ancol, được sử dụng rất phổ biến trong nhiều ngành công nghiệp hiện nay.
Ethanol có công thức cấu tạo là gì?
C2H5OH
Tính chất hóa lý
- Ethanol tồn tại dưới dạng chất lỏng, không màu, dễ bay hơi ngay cả ở nhiệt độ phòng, có mùi cay đặc trưng, rất dễ cháy đặc biệt với cồn cao cao độ khả năng bắt cháy càng cao, có khả năng tan hoàn toàn trong nước do trong công thức phân tử có chứa nhóm -OH dễ tạo các liên kết hydro với nước, tan trong dung môi hữu cơ như aceton, ether, chloroform,…độ nhớt thấp (ít nhớt hơn cả nước). Khi cháy Ethanol cho ra ngọn lửa màu xanh và tạo ra sản phẩm là H2O và CO2.
- Điểm sôi: 78.37°C
- Tỷ trọng của cồn ở 20°C là khoảng 0.789 g/mL
- Ethanol không dẫn điện, là chất cách điện do trong phân tử không chứa các ion tự do.
- Chỉ số khúc xạ của Ethanol ở 20°C là khoảng 1.361.
- Do có chứa nhóm chức -OH, Ethanol khả năng phản ứng với kim loại kiềm, với axit sulfuric đậm đặc, phản ứng tạo este, phản ứng thế halogen, phản ứng oxy hóa.
Dạng bào chế
Do là dung môi dễ bay hơi lại có thể hòa tan nhiều thành phần hoạt chất, tá dược, làm dung môi chiết xuất, giá thành phải chăng nên Ethanol được ứng dụng ở hầu hết các sản phẩm dược phẩm bao gồm dạng viên, siro, dung dịch uống, cốm, gel, kem, lotion như Gonginton LP, Brauer Baby & Child Immunity Support, Jointdepot, Sâm Bố Chính Trường Xuân, Beziax 500mg, Sirô Sứ Mệnh,…
Tiêu chuẩn sử dụng trong dược phẩm
Ethanol được sử dụng trong ngành dược phẩm đặc biệt là thuốc thường phải đạt những tiêu chuẩn trong dược điển như Dược điển Việt Nam, BP, EP, CP, USP.
Ethanol có tác dụng gì?
- Trong ngành công nghiệp hiện nay, Ethanol được dùng phổ biến làm dung môi giúp hòa tan các chất hữu cơ, chất béo, nhựa, dầu, thuốc nhuộm dùng trong sản xuất sơn, nước hoa, vải,…
- Ethanol cũng là một trong những loại nhiên liệu phổ biến hàng đầu hiện nay, Ethanol được coi là nhiên liệu sạch vì an toàn cho môi trường, trên thị trường hiện nay Ethanol có thể dùng đơn độc hoặc pha với xăng để giảm thiểu tối đa sự tạo thành khí carbon gây hại cho không khí.
- Nguyên liệu hóa học: Ethanol được dùng làm nguyên liệu để sản xuất các hợp chất hữu cơ khác như ethyl acetate, ethylene, axit acetic.
- Trong thực phẩm Ethanol được dùng là thành phần chính của rượu, bia cùng các loại uống có chứa cồn khác, ngoài ra Ethanol cũng dùng làm dung môi giúp hòa tan chất bảo quản và hương liệu.
- Các sản phẩm nước rửa tay khô, nước lau kính, sản phẩm tẩy rửa, làm sạch bề mặt, sản phẩm xịt khử mùi đều có dùng Ethanol vì Ethanol có tính sát khuẩn, giúp làm sạch tốt lại dễ bay hơi, tiện lợi khi dùng.
- Ethanol có tác dụng gì trong mỹ phẩm? Trong ngành mỹ phẩm, Ethanol được dùng làm dung môi hòa tan một số thành phần trong mỹ phẩm, vừa đóng vai trò chất bảo quản, làm sạch da, giảm nhờn, se mụn như sữa rửa mặt, nước tẩy trang,…
Ứng dụng trong dược phẩm
- Trong dược phẩm Ethanol được dùng làm dung môi hòa tan tá dược/ dược chất, dung môi chiết xuất, được dùng phổ biến. Có nhiều loại hoạt chất không tan hoặc kém tan trong nước như 1 số hợp chất hữu cơ, tinh dầu thì Ethanol là dung môi thích hợp giúp hòa tan các thành phần này.
- Do có tính sát trùng và kháng khuẩn, làm sạch bề mặt nên Ethanol được dùng trong cả thuốc sát khuẩn bề mặt, cồn thuốc xoa bóp và dùng như chất bảo quản các chế phẩm thuốc, ngăn ngừa sự phát triển của vi khuẩn, vi sinh vật.
- Việc dùng Ethanol như dung môi chiết xuất khá phổ biến hiện nay tuy nhiên khi chiết xuất thường chỉ dùng cồn 70 độ hoặc thấp hơn vừa giúp tinh thế, loại bỏ tạp chất vừa giúp chiết được hoạt chất trong dược liệu mà lại tiết kiệm về giá thành.
- Trong phòng thí nghiệm, Ethanol được dùng để bảo quản mẫu mô, mẫu thực vật, động vật và cũng dùng để tách chiết và làm sạch DNA.
- Trong siro thuốc lượng Ethanol sử dụng thường < <0.5%.
Phương pháp sản xuất
Độ ổn định và điều kiện bảo quản
Do dễ bay hơi ngay cả nhiệt độ thường và rất dễ bắt lửa, dễ cháy Ethanol cũng cần bảo quản trong lọ/chai tối màu hoặc tránh ánh sáng trực tiếp, nguồn nhiệt cao vì có thể gây cháy nổ nhiệt độ lý tưởng là dưới 25°C. Ethanol cũng cần được đậy kín nắp để ngăn ngừa tình trạng bay hơi cồn, một điểm nữa là cồn có khả năng ăn mòn kim loại do đó cẩn bảo quản ở trong các bình chứa bằng nhựa chịu hóa chất, thủy tinh, thép không gỉ.
Biện pháp an toàn lao động
Cồn ethanol có độc không? Ethanol không được phép uống trực tiếp đặc biệt cồn cao độ lại càng không, việc tiếp xúc với cồn cao độ kéo dài thậm chí có thể gây ngộ độc, tổn thương mii hay bỏng da. Khi dùng Ethanol tốt nhất nên đeo găng tay, kể cả cồn thấp độ để tránh khô da, đeo khẩu trang và để cồn tránh xa các yếu tố có nguy cơ dễ gây cháy nổ.
Phương pháp sản xuất Ethanol
- Nguyên liệu sản xuất Ethanol bao gồm Đường đơn (từ chiết xuất củ cải đường, mía), Tinh bột (như khoai mì, sắn, ngô), Cellulose (bã mía, rơm rạ).
- Mía hoặc củ cải đường được ép lấy nước. trong dịch nước ép này có chứa đường đơn. Tinh bột đem nghiền, nấu chín để chuyển tinh bột thành đường đơn sau đó đem xử lý hóa học cellulose bằng axit hoặc enzym để tạo thành đường. Nấm men Saccharomyces cerevisiae được thêm vào dung dịch đường nhiệt độ 30-35°C, trong 36-72 giờ. Dung dịch sau lên men có chứa ethanol 8-12%, sẽ được chưng cất để tách ethanol khỏi nước thu được ethanol nồng độ 95%.
Tài liệu tham khảo
- Dirk W Lachenmeier (2008) Safety evaluation of topical applications of ethanol on the skin and inside the oral cavity, pubmed. Truy cập ngày 26/12/2024.
- Anthony J. LaHood; Stephanie J. Kok. (2023) Ethanol Toxicity, pubmed. Truy cập ngày 26/12/2024.
Xuất xứ: Việt Nam
Xuất xứ: Việt Nam
Xuất xứ: Australia
Xuất xứ: Việt Nam
Xuất xứ: Việt Nam
Xuất xứ: Việt Nam