Đặc điểm của Acid Tartatric

Acid Tartatric là tá dược gì?

Acid Tartatric là tá dược hữu cơ ở dạng tinh thể màu trắng. Nó có mặt ở trong cấu trúc của nhiều loại thực vật, điển hình nhất là ở trong nho, chuối và các loại trái cây khác.

Hiện nay, Acid Tartatric thường được trộn vào Natri bicacbonat để dùng làm men chế biến thức ăn.

Công thức hóa học/phân tử

C4H6O6.

Công thức cấu tạo Acid Tartatric

COOH(CHOH)2COOH.

Danh pháp quốc tế (IUPAC name)

2,3-dihydroxybutanedioic acid.

Tính chất vật lý

Trọng lượng phân tử: 150,09 g/mol.

Điểm nóng chảy: 168°C – 170°C.

Độ hòa tan trong nước: 582 mg/mL ở 20 °C.

Áp suất hơi: 0,00000015 mmHg.

Nhiệt độ tự bốc cháy: 425°C.

Tính chất hóa học

Tính acid: Vì có hai proton ở trong cấu trúc mà Acid Tartatric có thể làm tăng tính acid cho dung dịch.

Tính khử: Khi có mặt của những tác nhân gây oxy hóa mạnh, Acid Tartatric sẽ tham gia phản ứng oxy hóa khử.

Tạo phức: Acid Tartatric có thể tạo phức với những ion của Sắt, Đồng.

Cảm quan

Acid Tartatric ở dạng tinh thể có màu trắng, mịn, không có mùi và mang vị chua. Có thể tan ở trong nước và một vài loại dung môi hữu cơ như Etanol, Aceton.

Dạng bào chế

Viên nén, dung dịch chứa Acid Tartatric,…

Phương pháp sản xuất Acid Tartatric

Tự nhiên: Acid Tartatric được tách chiết từ quả nho, ngoài ra cũng có thể thu được từ quá trình chế biến rượu vang. Trải qua quá trình lên men, có một lớp muối Tartarate lắng đọng, người ta có thể thu được Acid Tartatric bằng cách xử lý và tinh chế.

Tổng hợp trong công nghiệp: Acid Tartatric được sản xuất bằng cách oxy hóa Acid Fumaric hay Maleic Acid.

Ứng dụng của Acid Tartatric

Hiện nay, Acid Tartatric đang là nguyên liệu quan trọng trong nhiều lĩnh vực từ dược phẩm, y tế cho tới thực phẩm, mỹ phẩm. Dưới đây là những ứng dụng nổi bật của Acid Tartatric:

Acid Tartatric trong y tế và dược phẩm

Trong lĩnh vực y tế và dược phẩm, Acid Tartatric có nhiều vai trò hết sức quan trọng.

Về mặt sức khỏe: Acid Tartatric hỗ trợ tăng tiết acid ở dạ dày, hỗ trợ chức năng tiêu hóa thức ăn, tăng cường khả năng hấp thu các vi khoáng chất. Ngoài ra còn là chất chống oxy hóa và phòng ngừa sỏi thận.

Về mặt tá dược: Ở trong công thức thuốc chữa bệnh, Acid Tartatric có vai trò như chất điều chỉnh pH, chất tạo chelat, chất bảo quản và làm tăng độ tan cho chế phẩm dược phẩm. Thường kết hợp với Acid Citric nhằm cải thiện hương vị của thuốc. Bên cạnh đó, Acid Tartatric còn giúp cải thiện khả năng phân rã, hòa tan cho viên.

Acid Tartatric trong thực phẩm

Bên cạnh lĩnh vực dược phẩm, Acid Tartatric còn được ứng dụng nhiều ở lĩnh vực thực phẩm. Acid Tartatric được xem là một loại phụ gia phổ biến ở các sản phẩm thực phẩm. Một số sản phẩm có thể tìm được acid này như bánh, kẹo, rượu vang, mứt, thạch trái cây,…

Acid Tartatric tạo nên vị chua, tăng cường hương vị, tăng độ ổn định, ngừa oxy hóa. Từ đó tăng cường tuổi thọ sử dụng cho các loại thực phẩm.

Acid Tartatric trong mỹ phẩm

Acid Tartatric được xếp vào nhóm alpha hydroxyl acids, gọi tắt là AHA. Chất này vừa hỗ trợ làm đẹp da, vừa giúp bảo vệ chất lượng của sản phẩm mỹ phẩm nhờ tính chống oxy hóa mạnh mẽ.

Một số sản phẩm có chứa Acid Tartatric như sản phẩm tẩy da chết, sữa rửa mặt,…

Trong lĩnh vực công nghiệp

Một vài ứng dụng của Acid Tartatric trong công nghiệp như:

• Ổn định màu sắc, chất làm sạch trong quá trình sản xuất các sản phẩm sơn, giấy, kim loại, dệt, nhựa,…
• Tác nhân tạo phức cho các sản phẩm phân bón trong nông nghiệp.
• Chất làm chậm đông cứng xi măng hoặc thạch cao.

Độ an toàn

Acid Tartatric cũng có thể gây ra các phản ứng phụ ở người. Cụ thể, acid này có thể gây kích ứng mắt, da, đường hô hấp, thậm chí còn có thể gây ỉa chảy, buồn nôn, tổn thương tại hệ hô hấp, thận và máu.

Nghiên cứu mới trong y học của Acid Tartatric

Yufeng Pei và cộng sự đã tiến hành đánh giá khả năng cải thiện bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu của Acid Tartatric.

Acid Tartatric đã được chứng minh khả năng cải thiện chỉ số lipid máu và huyết áp. Nghiên cứu này được tiến hành nhằm xem xét vai trò của Acid Tartatric trong bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu.

Kết quả nhận thấy Acid Tartatric giúp cải thiện đáng kể cân nặng, tình trạng kháng insulin, bệnh gan nhiễm mỡ, gan viêm và xơ hóa của các con chuột tham gia thử nghiệm. Hơn nữa, Acid Tartatric làm giảm tình trạng tích tụ Lipid ở tế bào HepG2, làm giảm số lượng gen liên quan tới việc tổng hợp acid béo.

Như vậy, sau nghiên cứu này, Acid Tartatric thể hiện khả năng cải thiện bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu thông qua việc kích hoạt con đường truyền tín hiệu protein kinase hoạt hóa AMP. Các phát hiện này cũng cho thấy Acid Tartatric là liệu pháp tiềm năng trong điều trị gan nhiễm mỡ không do rượu trên người.

Tài liệu tham khảo

1. Chuyên gia của Pubchem (2024), Axit L-Tartaric, Pubchem. Truy cập ngày 25/12/2024.
2. Yufeng Pei, Yu He, Xiaofan Wang, Chao Xie, Li Li, Qingyun Sun, Lin Liu, Shan Shan, Ping Wang, Tianhui Liu, Xu Fan, Min Cong và Jidong Jia (2024), Tartaric acid ameliorates experimental non-alcoholic fatty liver disease by activating the AMP-activated protein kinase signaling pathway, Pubmed. Truy cập ngày 25/12/2024.