Mẹ uống nước ngọt nhân tạo liên quan đến béo phì ở trẻ em

Mẹ uống nước giải khát tạo ngọt nhân tạo khi mang thai có liên quan tới béo phì trẻ em.

Trẻ được sinh ra từ những phụ nữ mắc đái tháo đường thai kỳ và uống ít nhất một thức uống giải khát tạo ngọt nhân tạo mỗi ngày trong thai kỳ sẽ gia tăng nguy cơ bị thừa cân hoặc béo phì khi 7 tuổi, so với trẻ được sinh ra từ những phụ nữ mắc đái tháo đường thai kỳ và uống nước thay vì các thức uống giải khát tạo ngọt nhân tạo.

Theo một nghiên cứu được tiến hành bởi các nhà nghiên cứu tại Viện Sức khoẻ Quốc gia (NIH). Béo phì trẻ em được biết có khả năng làm tăng nguy cơ các vấn đề sức khoẻ nhất định về sau trong cuộc đời, ví dụ như đái tháo đường, bệnh lý tim, đột quỵ và một số loại ung thư. Nghiên cứu đã được công bố trên mạng trong tạp chí International Journal of Epidemiology.

Theo các tác giả của nghiên cứu, khi thể tích dịch ối tăng lên, thai phụ có khuynh hướng gia tăng tiêu thụ các loại dịch. Để phòng tránh năng lượng thêm vào, nhiều thai phụ thay thế các loại thức uống giải khát tạo ngọt bằng đường và nước trái cây bằng các nước giải khát chứa các chất tạo ngọt nhân tạo. Bằng việc trích dẫn nghiên cứu trước đây vốn gợi ý các loại thức uống tạo ngọt nhân tạo làm tăng cân, các tác giả của nghiên cứu mong muốn xác định xem liệu việc tiêu thụ nước giải khát trong chế độ ăn khi mang thai có thể ảnh hưởng tới cân nặng của trẻ em hay không. “Các phát hiện của chúng tôi gợi ý rằng những thức uống giải khát tạo ngọt nhân tạo trong thai kỳ không có lợi ích gì hơn trong việc làm giảm nguy cơ cho béo phì trẻ em về sau so với các thức uống tạo ngọt bằng đường”, tác giả lâu năm hơn của nghiên cứu, TS. Cuilin Zhang, ở Phân nhánh Dịch tễ học tại Viện Quốc gia của Sức khoẻ trẻ em và Phát triển con người Eunice Kennedy Shriver thuộc NIH (NICHD), phát biểu. “Không có gì ngạc nhiên khi chúng tôi cũng quan sát thấy rằng trẻ được sinh ra từ những phụ nữ uống nước thay vì các thức uống giải khát tạo ngọt có ít khả năng hơn bị béo phì khi 7 tuổi”.

Nghiên cứu về béo phì ở trẻ em liên quan đến mẹ sử dụng nước ngọt nhân tạo

Các nhà nghiên cứu phân tích những dữ liệu được thu thập từ năm 1996 đến năm 2002 bởi Nghiên cứu đoàn hệ lúc sinh Đan Mạch, một nghiên cứu kéo dài trên hơn 91000 thai kỳ ở Đan Mạch. Vào tuần lễ thứ 25 của thai kỳ, những phụ nữ tham gia hoàn tất một bảng câu hỏi chi tiết về những thức ăn mà họ đã ăn. Nghiên cứu cũng đồng thời thu thập dữ liệu về cân nặng của trẻ lúc sinh và khi 7 tuổi. Trong nghiên cứu hiện tại, nhóm NICHD giới hạn phân tích của họ tới các dữ liệu từ hơn 900 thai kỳ đã bị biến chứng bởi đái tháo đường thai kỳ, một dạng đái tháo đường chỉ xuất hiện trong thai kỳ. Xấp xỉ 9% những phụ nữ này báo cáo tiêu thụ ít nhất một thức uống giải khát tạo ngọt nhân tạo mỗi ngày. Con của họ có tỷ lệ cân nặng lúc sinh cao gia tăng hơn 60% so với trẻ được sinh ra từ những phụ nữ chưa bao giờ uống các loại nước giải khát tạo ngọt. Khi 7 tuổi, trẻ được sinh ra từ những bà mẹ đã uống một thức uống giải khát tạo ngọt nhân tạo hằng ngày gia tăng gần gấp đôi khả năng bị thừa cân hoặc béo phì. Việc tiêu thụ một thức uống giải khát tạo ngọt nhân tạo hằng ngày có vẻ không mang đến bất cứ lợi thế nào so với việc tiêu thụ một thức uống giải khát tạo ngọt bằng đường hằng ngày. Khi 7 tuổi, những trẻ được sinh ra từ cả hai nhóm đều có khả năng bị thừa cân hoặc béo phì như nhau. Tuy nhiên, những phụ nữ uống nước thay cho các loại thức uống giải khát tạo ngọt giảm nguy cơ béo phì cho con họ khi 7 tuổi xuống 17%.

Vẫn còn chưa hiểu rõ tại sao việc uống các loại nước giải khát tạo ngọt nhân tạo so với việc uống nước có thể làm tăng nguy cơ béo phì. Các tác giả trích dẫn một nghiên cứu trên động vật rằng việc tăng cân liên quan tới những biến đổi trên các loại vi khuẩn và các vi sinh vật khác trong hệ tiêu hoá. Một nghiên cứu trên động vật khác gợi ý rằng các chất tạo ngọt nhân tạo có thể làm tăng khả năng của ruột để hấp thu đường glucose trong máu. Các nhà nghiên cứu khác tìm thấy bằng chứng trên những loài gặm nhấm rằng, bằng cách kích thích các thụ thể vị giác, các chất tạo ngọt nhân tạo giải mẫn cảm đường tiêu hoá của các động vật, do đó chúng cảm thấy no ít hơn sau khi ăn và có khả năng ăn nhiều hơn.

Các tác giả cảnh báo rằng cần nhiều nghiên cứu hơn nữa để khẳng định và mở rộng các phát hiện hiện tại của họ. Mặc dù họ có nhiều yếu tố khác lý giải cho ảnh hưởng tới sự tăng cân của trẻ em, ví dụ như bú sữa mẹ, chế độ ăn và các mức độ hoạt động thể lực, nghiên cứu trên không thể hoàn toàn chứng minh rằng việc tiêu thụ thức uống giải khát tạo ngọt nhân tạo của bà mẹ làm cho trẻ tăng cân. Các tác giả đề cập đặc biệt tới sự cần thiết có các nghiên cứu sử dụng nhiều dữ kiện trong thời gian gần đây hơn, giúp chứng tỏ xu hướng cao hơn gần đây trong việc tiêu thụ các thức uống giải khát tạo ngọt nhân tạo. Họ cũng đồng thời kêu gọi khảo sát thêm nữa về những ảnh hưởng của việc uống các thức uống giải khát tạo ngọt nhân tạo ở các nhóm chủng tộc nguy cơ cao.

Tác giả:ThS. BS. Lê Phạm Thu Hà – Bộ môn Nhi ĐHYD TP.HCM.

(Nguồn: medicalnewstoday 6/2017)