Dasatinib

Đặc điểm của Dasatinib

Danh pháp quốc tế

Dasatinib là gì?

Dasatinib là một aminopyrimidine, trong công thức nhóm amino của axit 2-amino-1,3-thiazole-5-carboxylic sẽ thay thế 2-methylpyrimidine ở vị trí 4, nhóm 4-(2-hydroxyethyl)piperazin-1-yl ở vị trí 6, trong đó nhóm axit carboxylic được ngưng tụ với 2-chloro-6-methylaniline để tạo ra amide tương ứng.

Công thức hóa học/phân tử

C22H26ClN7O2S

Tính chất vật lý

Dasatinib tồn tại dưới dạng chất rắn, có nhiệt độ nóng chảy 280-286 °C, độ hòa tan 1,28e-02g/L

Nhóm thuốc

L – Thuốc chống ung thư và điều hòa miễn dịch

L01 – Thuốc chống ung thư

L01E – Chất ức chế protein kinase

L01EA – Chất ức chế tyrosine kinase Bcr-abl

L01EA02 – Dasatinib

Dạng bào chế

Dasatinib hiện nay được bào chế dưới dạng viên uống như Dyronib 50mg, Dasatinib G.L 100mg,…

Dasatinib có tác dụng gì?

Dược lực học-Cơ chế tác dụng

Với bệnh nhân bị bệnh bạch cầu tủy mạn tính, Dasatinib có tác dụng ức chế tyrosine kinase, BCR-ABL, c-KIT, EPHA2 và PDGFRβ. hoạt động tyrosine kinase của BCR-ABL bị mất điều hòa, dẫn đến sự tăng sinh, phát triển và làm cho các tế bào ung thư được sống sót. Dasatinib liên kết với cấu hình của miền kinase ABL làm ức chế sự phát triển của tế bào ung thư này. Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng Dasatinib khắc phục tình trạng kháng imatinib do đột biến kinase BCR-ABL.

Dược động học

Hâp thu: Ở liều 100 mg một lần một ngày, Dasatinib được hấp thu với AUC và C max lần lượt là 397 ng/mL*giờ, 82,2 ng/mL. Thời gian để thuốc đạt nồng độ tối đa trong huyết tương sau 0,5-6 giờ. Thức ăn có nhiều chất béo có thể làm tăng AUC của thuốc. Với liều 100mg Dasatinib duy nhất, AUC tăng lên 14%.
Thể tích: Thuốc có thể tích phân bố là 2505 lít.
Chuyển hóa: Dasatinib được chuyển hóa nhờ hệ thống CYP3A4 là chủ yếu ngoài ra còn nhờ à uridine diphosphate -glucuronosyltransferase, flavin cũng tham gia quá trình chuyển hóa Dasatinib. Thuốc được chuyển hóa thành 5 chất chính đã được xác định có hoạt tính.
Thải trừ: Dasatinib được bài tiết qua phân là chủ yêu. 4% Dasatinib được tìm thấy trong nước tiểu sau 10 ngày, 85% qua phân, thuốc có thời gian bán thải là 3-5 giờ.

Ứng dụng trong y học

Dasatinib được chỉ định trong điều trị cho người lớn bị mắc bệnh bạch cầu tủy mạn tính với nhiễm sắc thể Ph+, người lớn mắc bệnh bạch cầu lymphoblastic cấp tính với nhiễm sắc thể Philadelphia dương tính, người lớn mắc bệnh CML Ph+ mạn tính khi bệnh nhân bị tình trạng kháng hoặc không dung nạp với liệu pháp trước đó bao gồm imatinib.
Dasatinib cũng được chỉ định để điều trị cho bệnh nhi từ 1 tuổi trở lên mắc bệnh bạch cầu kinh dòng tủy mạn tính hay bệnh bệnh bạch cầu có Philadelphia dương tính mới được chẩn đoán kết hợp với hóa trị liệu.

Tác dụng phụ

Khi dùng Dasatinib có thể bệnh nhân sẽ gặp tác dụng phụ bao gồm phát ban và tiêu chảy, tiểu huyết cầu thấp, bạch huyết cầu thấp, thiếu máu, chảy máu, phù phổi, sưng cơ,suy tim và hội chứng QT kéo dài.

Lưu ý khi dùng

Bệnh nhân cần được đánh giá triệu chứng và dấu hiệu của bệnh tim phổi tiềm ẩn trước khi dùng Dasatinib.
Bệnh nhân mắc nguy cơ huyết áp động mạch phổi khi dùng Dasatinib cần dùng đồng thời nhiều loại thuốc kèm theo.
Nếu bệnh nhân xác định bị huyết áp động mạch phổi thì nên ngừng dùng Dasatinib vĩnh viễn.
Dasatinib có thể làm tăng nguy cơ phát triển huyết áp cao bất thường ở động mạch phổi.
Bệnh nhân nên tham khảo và trao đổi với bác sĩ nếu có thắc mắc gì về thuốc.

Phụ nữ có thai và cho con bú

Không dùng Dasatinib cho phụ nữ có thai hoặc cho con bú.

Nghiên cứu mới trong y học về Dasatinib

Một nghiên cứu đã được tiến hành vào năm 2020 bởi Abhishek Mait, Jorge E Cortes, Keyur P Patel bởi các cộng sự.

Mục đích: của nghiên cứu là báo cáo theo dõi dài hạn sử dụng dasatinib làm liệu pháp ban đầu cho bệnh bạch cầu tủy mạn tính giai đoạn mãn tính.

Phương pháp: 149 bệnh nhân độ tuổi trung bình của bệnh nhân là 48 tuổi tham gia nghiên cứu sẽ được chỉ định ngẫu nhiên 94 người cho dùng dasatinib 100 mg mỗi ngày hoặc 50 mg hai lần mỗi trong quá trình nghiên cứu.

Kết quả: Sau quá trình theo dõi dài hạn cho thấy Dasatinib an toàn và tỷ lệ đáp ứng phân tử chính cho kết quả sống lâu dài hơn ở những bệnh nhân mắc bệnh bạch cầu tủy mạn tính giai đoạn mãn tính.

Tài liệu tham khảo

National Library of Medicine, Dasatinib, pubmed. Truy cập ngày 24/12/2024.
Abhishek Maiti 1 2, Jorge E Cortes 1, Keyur P Patel 3, Lucia Masarova 1, Gautam Borthakur 1, Farhad Ravandi 1, Srdan Verstovsek 1, Alessandra Ferrajoli 1, Zeev Estrov (2020) Long-term results of frontline dasatinib in chronic myeloid leukemia, pubmed. Truy cập ngày 24/12/2024.