Ý dĩ nhân

Tên khoa học

Hạt chín khô của loài Coix lachryma-jobi L. var. maỵuen (Roman) Stapf. (Ý dĩ), họ Lúa (Poaceae) 

Tên khác

ý dĩ nhân, ý dĩ, dĩ nhân.

Hạt chín khô của loài Coix lachryma-jobi L. var. maỵuen (Roman) Stapf. (Ý dĩ), họ Lúa (Poaceae)

Nguồn gốc

Hạt chín khô của loài Coix lachryma-jobi L. var. maỵuen (Roman) Stapf. (Ý dĩ), họ Lúa (Poaceae) 

Vùng sản xuất

Chủ yếu ở Phúc Kiến, Hà Bắc, Liêu Ninh và Chiết Giang. Đầy là cây trồng trọt

Thu hái và chế biến

Cắt cả cây khi quả chín vào mùa Thu; phơi khô và đập cho hạt rơi ra để thu lấy hạt, phơi lại cho khô. Xát bỏ lớp vỏ ngoài màu nâu vàng, loại bỏ tạp, thu lấy nhân hạt.

Thành phần cho vào thuốc: nhân khô, loại hạt to, béo màu trắng là tốt.

Bào chế: dùng sống hoặc sao vàng.

Tính vị và công năng

Vị ngọt, nhạt; tính hàn. Bổ tỳ vị, tiêu ẩm, trừ tê thấp, cầm tiêu chảy, thanh nhiệt, bài nùng (tiêu mủ)

Chủ trị

– thấp nhiệt hạ trú: cước khí, chân sưng, tiểu gắt, tiểu nhiều lần.

– độc nhiệt ủng thịnh: phế ung, trường ung làm mủ.

– tỳ hư thấp khốn: chân tay mỏi, chướng bụng, tiêu chảy, thủy thũng, tiểu không thông.

– thấp nhiệt lưu trệ: tay chân đau nhức, chân tay co quắp, da mất cảm giác, thấp tà thiên thắng.

Liều dùng – Cách dùng

Liều dùng: 9-30g

Ý dĩ nhân dùng sao có thể kiện Tỳ táo thấp; dùng sống có thể bổ tỳ thấm thấp nhiệt, tiêu mủ và đờm hôi thối đồng thời có thể thông thủy, tiêu thủy thủng và chỉ tả.

Ý dĩ trừ thấp hành thủy rất hoà bình, người không có bệnh nấu lên ăn cũng tốt.

Ý dĩ dùng sống thì thấm thấp lợi thủy, sao lên thì kiện Tỳ, chỉ tả. Sức bổ thì yếu hơn Bạch Truật nhưng sức thuốc hoà hoãn.

Đặc điểm dược liệu

Hình trứng hoặc hình bầu dục. Bên ngoài có màu trắng, bóng. Thể chất: cứng. Bề mặt cắt màu trắng và bột. Mùi: không rõ. Vị: hơi ngọt

Dược liệu Ý dĩ nhân

Yêu cầu chất lượng

Theo kinh nghiệm dân gian, dược liệu thượng hạng là loại hạt to, đầy đặn, trắng, nguyên hạt, giống như gạo nếp.