Danh pháp

Tên khoa học

Taxus wallichiana Zucc. (Họ Thông đỏ – Taxaceae)

Taxus yunnanensis W C. Cheng

Tên khác

Hồng đậu sam

Nguồn gốc

Tinh dầu thông đỏ là sản phẩm có nguồn gốc từ lá của cây thông đỏ, một loại cây thường thấy ở những khu vực có khí hậu ôn đới như Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc, và Nga. Tinh dầu này được chiết xuất từ lá của cây thông đỏ, đem lại nhiều lợi ích và ứng dụng đa dạng.

Đặc điểm thực vật

Thông đỏ là một loại cây có những đặc điểm độc đáo. Đây là một cây to, thường xanh, có thể đạt chiều cao lên đến 20 mét. Thân cây có một lớp vỏ màu hồng xám và phân nhánh nhiều, đặc biệt là khi còn non, thì thân có màu xanh lá cây.

Lá của thông đỏ mọc tách biệt, thường xếp thành hai dãy như một chiếc lá kép, có hình dạng rất hẹp và cong, dài từ 2,5 đến 3,5 centimet và rộng từ 2 đến 3 milimet. Lá có đặc điểm đặc trưng là gốc hình thuôn và đầu nhọn, mặt trên có dạng lõm như lòng thuyền, trong khi mặt dưới có hai dãy lỗ khí.

Cụm hoa của thông đỏ có tính đơn tính và xuất hiện ở kẽ giữa các lá. Loại cây này có hai loại hoa, nón đực và nón cái, tách biệt về chức năng.

Quả của thông đỏ có hình trứng, vỏ quả cứng và được bao bọc bởi một lớp áo màu đỏ để bảo vệ hạt bên trong.

Ngoài thông đỏ, loài Taxus chinensis (Pilger) Rehder (còn được gọi là T. cuspidata var chinensis (Pilger) Rehder and Wilson) cũng có các đặc điểm tương tự và có thể được sử dụng với các mục đích tương tự.

Thu hái – Chế biến

Rửa sạch lá thông đỏ và để ráo nước. Sau đó, cắt nhỏ lá thông đỏ thành từng mảnh nhỏ và cho vào nồi lớn. Đổ dầu oliu hoặc dầu hạt nho vào nồi cho đến khi ngập hết lá thông đỏ. Đun nồi trên bếp ở lửa nhỏ trong khoảng 2-3 giờ, khuấy đều để dầu thấm vào lá thông đỏ.

Sau khi đun xong, để nồi nghỉ ngơi trong khoảng 10 phút để dầu nguội. Sau đó, lấy rổ và vải lọc, đặt rổ trên chai thủy tinh và đổ dầu thông đỏ vào rổ. Dùng vải lọc để vắt hết dầu ra khỏi lá thông đỏ. Có thể lặp lại quá trình này nhiều lần để lấy được nhiều dầu thông đỏ nhất có thể.

Thành phần hóa học

Tinh dầu thông đỏ là kết quả của việc chiết xuất bằng phương pháp chưng cất hơi nước. Trong tinh dầu này, chúng ta có một loạt các hợp chất hữu cơ nguồn gốc tự nhiên, bao gồm axit amin, flavonoid, polyphenol, tecpen, và một số dược chất quý như docetaxel, paclitaxel, và taxol. Đây là những thành phần quan trọng góp phần vào giá trị và ứng dụng của tinh dầu thông đỏ trong nhiều lĩnh vực khác nhau.

Tác dụng dược lý

Tinh dầu thông đỏ chữa được những bệnh gì? Tinh dầu thông đỏ đã được nhiều nghiên cứu khẳng định có nhiều tác dụng đáng kể cho sức khỏe, nhờ vào thành phần đa dạng chứa nhiều vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa. Dưới đây là những tác dụng tinh dầu thông đỏ:

Ngăn ngừa thiếu máu và cải thiện lưu thông máu: Tinh dầu thông đỏ có hàm lượng sắt cao, việc sử dụng thường xuyên có thể giúp ngăn ngừa tình trạng thiếu máu. Nó cũng kích thích sản xuất tế bào hồng cầu và giúp vận chuyển oxy đến máu. Điều này rất quan trọng cho những người bị thiếu máu.

Kháng viêm và hỗ trợ da: Nhờ hoạt chất Phytochemical, tinh dầu thông đỏ có khả năng kháng viêm hiệu quả. Nó có thể được sử dụng để hỗ trợ điều trị mụn trứng cá, bệnh chàm da, viêm da và giảm đau. Ngoài ra, nó cũng cải thiện tình trạng viêm khớp.

Chống lão hóa: Tinh dầu thông đỏ chứa vitamin A có tính chống oxy hóa và có khả năng ngăn ngừa lão hóa. Điều này giúp làm giảm tốc độ hình thành nếp nhăn trên da và duy trì làn da tươi trẻ.

Dưỡng da, tóc và thị lực: Carotene kết hợp cùng vitamin A trong tinh dầu thông đỏ có tác dụng dưỡng da, tóc và duy trì thị lực. Sử dụng đúng liều lượng và thời gian có thể giúp làn da và tóc trở nên khỏe mạnh hơn.

Tăng cường miễn dịch: Tinh dầu thông đỏ có khả năng tăng cường hệ thống miễn dịch. Bổ sung tinh dầu này định kỳ có thể giúp cơ thể chống lại các bệnh truyền nhiễm và bệnh hô hấp như cúm và ho. Nó cũng hỗ trợ điều trị cho những bệnh nhân ung thư phải hóa trị và xạ trị.

Kiểm soát cholesterol và các vấn đề về sức khỏe tim mạch: Tinh dầu thông đỏ có khả năng kích thích enzyme trong cơ thể, giúp ngăn ngừa tình trạng dư thừa cholesterol. Điều này thường được sử dụng trong hỗ trợ điều trị nhồi máu cơ tim, rối loạn mỡ máu, cao huyết áp và đái tháo đường.

Công năng – Chủ trị

Uống tinh dầu thông đỏ có tốt không? Nhờ vào hợp chất dược liệu quý giá, tinh dầu thông đỏ mang đến một loạt công dụng đáng chú ý như sau:

Giảm sưng và tấy: Việc massage trực tiếp tinh dầu thông đỏ lên vùng bị chấn thương kết hợp với ngâm nước ấm có vài giọt tinh dầu có tác dụng giảm sưng hiệu quả.

Phòng ngừa viêm xoang và các bệnh đường hô hấp: Nhờ tính kháng khuẩn, tinh dầu thông đỏ được sử dụng để phòng ngừa các bệnh đường hô hấp, viêm xoang, và hỗ trợ điều trị các triệu chứng của cảm cúm như ho và đờm.

Hỗ trợ điều trị rối loạn mỡ máu và bảo vệ sức khỏe tim mạch: Tinh dầu thông đỏ giúp làm giảm chất béo xấu trong cơ thể và loại bỏ mảng bám xơ vữa trong các mạch máu. Điều này hỗ trợ điều trị xơ vữa mạch máu, cải thiện lưu thông máu, và phòng ngừa các bệnh tim mạch như tăng huyết áp, nhồi máu cơ tim, và đột quỵ.

Uống tinh dầu thông đỏ có giảm cân không? Tinh dầu cũng có khả năng giúp giảm cân và duy trì cân nặng cơ thể hiệu quả.

Nâng cao hệ miễn dịch: Tinh dầu thông đỏ là nguồn cung cấp dồi dào các loại vitamin thiết yếu như vitamin A, C,… giúp tăng cường hệ miễn dịch, phòng ngừa các bệnh cảm cúm, và nâng cao sức đề kháng cho người đang điều trị ung thư bằng hóa trị hoặc xạ trị.

Kháng khuẩn và làm sạch da: Tinh dầu thông đỏ có thể được sử dụng để bôi trực tiếp lên da, có khả năng kháng nấm, ngừa mụn, và giúp trong điều trị các vấn đề khác như chàm. Nó cũng làm sạch da và giảm ngứa.

Chống oxy hóa: Tinh dầu thông đỏ có khả năng trung hòa các gốc tự do. Điều này giúp chống lại quá trình lão hóa, ngăn ngừa sự hình thành nếp nhăn trên da.

Liều dùng

Tinh dầu thông đỏ uống khi nào thì tốt nhất? Uống 1 – 2 viên/ngày, có thể trước hoặc sau khi ăn ít nhất 30 phút. Thời gian sử dụng kéo dài từ 3 đến 6 tháng để đạt được hiệu quả tốt nhất.

Sử dụng trên da: Có thể bôi tinh dầu thông đỏ trực tiếp lên da, hoặc có thể pha loãng nó với nước hoặc các loại dầu nền khác để làm giảm triệu chứng của các vấn đề khó chịu về da.

Kiêng kỵ

Những ai không nên uống tinh dầu thông đỏ?

Phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú nên tránh sử dụng tinh dầu thông đỏ.

Người có tiền sử mẫn cảm với tinh dầu cũng nên hạn chế sử dụng.

Không nên kết hợp sử dụng tinh dầu thông đỏ với thực phẩm chức năng hoặc các loại thuốc khác, trừ khi có sự hướng dẫn từ chuyên gia y tế.

Bảo quản

Đậy kín nắp chai thủy tinh và để tinh dầu thông đỏ ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp.

Một số sản phẩm có chứa tinh dầu thông đỏ

Tài liệu tham khảo

1. Đỗ Huy Bích (2006), Thông đỏ, Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam, NXB Khoa học và Kỹ thuật, Hà Nội, tập 2, trang 897.
2. Phạm Hoàng Hộ (1999), Thông đỏ, Cây cỏ Việt Nam, NXB Trẻ, Hà Nội, tập 1, trang 227.