Thỏ Ty Tử (Tơ Hồng)

Tên khoa học

Hạt chín khô của loài Cuscuta chinensis Lam., họ Khoai lang (Convovulaceae)

Nguồn gốc

Hạt chín khô của loài Cuscuta chinensis Lam., họ Khoai lang (Convovulaceae)

Vùng sản xuất

Chủ yếu ở Chiết Giang, Liêu Ninh, Chi

Thu hái và chế biến

Quả được thu hoạch vào cuối mùa thu hoặc đầu mùa Đông, thịt quả và vỏ hạch được loại bỏ, thu lấy hạt bên trong

Tính vị quy kinh

Vị cay ngọt tính bình vào kinh Can và Thận

Tác dụng

Bổ can thận sáng mắt, cố tinh sáp niệu, ôn tỳ chỉ tả.

Thỏ ty tử vị cay ngọt tính bình có tác dụng trợ dương ích tinh, bình bổ lại có tính thu liễm, là vị thuốc rất tốt dùng cho can thận bất túc, hạ nguyên không vững vàng và tỳ hư ỉa chảy.

Bởi vì tính của thỏ ty tử khá bình hòa nên phạm vi ứng dụng rất lớn, can thận âm hư có thể dùng và thận dương hư cũng đều có thể dùng. Trường hợp can thận âm hư gây mắt mờ, nhìn không rõ dùng thỏ ty tử với tác dụng dưỡng can tư thận minh mục, bồi bổ can thận để minh mục làm sáng mắt. Trường hợp thứ hai tỳ thận dương hư gây ỉa chảy tiết tả cũng có thể dùng thỏ ty tử, vì thỏ ty tử vừa có tác dụng ôn tỳ thận dương lại vừa có tác dụng chỉ tả.

Tuy nhiên các tác dụng trên của thỏ ty tử thì không quá đặc biệt, vì nhiều vị thuốc khác cũng có. Tác dụng hay nhất của thỏ ty tử chính là bổ thận tráng dương, cố tinh chỉ di. Thỏ ty tử là một trong những vị thuốc hàng đầu có tác dụng tăng cường chất lượng tinh dịch, tăng cường số lượng tinh dịch, về vấn đề sinh dục thì cần phải nắm rõ các thuốc tác động vào việc sản xuất tinh trùng và 3 giai đoạn của chu kỳ hoạt động tình dục (cương dương vật – thời gian làm tình – xuất tinh). Riêng thỏ ty tử tác động vào phần sản xuất tinh trùng, thời gian làm tình và xuất tinh (cố tinh), vì cố được tinh nên tăng được thời gian làm tình.

Chính vì thế mà trên lâm sàng thỏ ty tử được ứng dụng nhiều bậc nhất, vừa làm mạnh gân cốt bổ can thận, lại vừa cố tinh tăng cường chất lượng tinh trùng. Là vị thuốc đáp ứng được gần như đầy đủ tính chất của một vị thuốc bổ thận dương.

LƯU Ý: Mặc dù thỏ ty tử là một vị thuốc mọc dại, nhưng hiện nay bị làm giả khá nhiều, đặc biệt là bị làm giả với hạt cải. Phân biệt bằng cách cho vào chảo sao, nếu thấy nổ đôm đốp nổ tung tóe thì là thỏ ty tử chuẩn, còn hạt cải khi sao lên thì không nổ. Lý do bị làm giả, bởi vì thỏ ty tử chính là hạt của cây dây tơ hồng, dây tơ hồng mọc dại thì rất nhiều, nhưng để lấy được hạt của dây tơ hồng thì khá khó vì cây mọc lơ lửng, hạt dễ bị gió thổi bay, ngoài ra thỏ ty tử phải mọc ký sinh trên các cây khác nên khó đưa vào trồng. Hiện nay thỏ ty tử vẫn phải nhập từ Trung Quốc.

Đặc điểm dược liệu

Hình bán cầu. Bên ngoài màu nâu xám hoặc nâu vàng. Thể chất: cứng, không dễ bị nghiền bằng ngón tay. Sau khi giội qua bằng nước sôi, bể mặt trở nên dính. Khi đun sôi tới khi lớp vỏ ngoài bị vỡ ra, thấy mâm màu trắng ngà cuộn lại, giống như hình con tằm nhả tơ. Mùi: không rõ. Vị: dịu