Quất (Tắc)

Tên khoa học

Quất có tên khoa học là Citrus japonica Thunb.

Quất hay còn được gọi là tắc, kim quất

Quất là cây có nguồn gốc từ Nhật Bản và Trung Quốc, đã được trồng từ lâu được dùng để lấy quả ăn hay dùng làm cảnh. Tại Việt Nam, Quất được trồng chủ yếu tại các vùng ngoại thành Hà Nội cũng như các tỉnh lân cận. Những năm gần đây, Quất đã được đưa vào trồng trong miền Nam và có được kết quả tốt.
Quất là loại cây ưa ẩm, phân nhiều cành và ưa ánh sáng, sinh trưởng tốt nhất vào mùa xuân hè, ra hoa nhiều quanh năm. Quất được trồng quanh năm.

Cây quất là cây gì? Quất là loại cây nhỏ cao 1-2 mét, không gai và lá thường tròn dẹp. Lá Quất được mọc so le với nhau hình mũi mác hay hình bầu dục, rộng 2-4cm, dài 4-8 cm, gốc thuôn hẹp, nhọn về phía đầu đôi khi hơi lõm, hai mặt nhẵn, méo nguyên, gân lá nổi rõ ở phần mặt dưới, cuống lá dài khoảng 1cm và không có cánh.
Hoa Quất có màu trắng, thơm, mọc so le nhau ở phần kẽ lá, đài có hình tam giác, có lông ở phía mép và tràng hình bầu dục, 5 cánh, nhị khoảng 20, ngăn hớn cánh hoa, bần hình cầu, dính liền ở góc.
Trái quất có hình cầu khi chín chuyển sang màu đỏ vàng, vỏ mỏng, không dẹt ở 2 đầu, dịch quả có vị rất chua.
Mùa ra hoa của Quất là tháng 11-12 và mùa ra quả là tháng 1-2.

Quất dùng phần hạt và quả được thu hái khi quả chín.

Quả Quất có vị rất chua, hơi ngọt, có mùi thơm tính ôn.

Quả Quất có chứa 10% pectin và vitamin C 0,13-0,24%, 5,1mg/kg sắt, đồng và dịch quả thường có acid hữu cơ, đường, còn có fortunelin.
Tinh dầu từ vỏ quả Quất có chứa 25 thành phần trong đó có alpha pinen, sabinen, pinen, linalol, carvon, limonen oxyd.
Lá tươi Quất có chứa tinh dầu và vitamin C
Hạt chứa dầu béo, protein.

Quả Quất có tác dụng chữa ho, hạt giúp chống nôn, cầm máu.
Quất cũng giúp long đờm, trị ho, đau họng, chống virus và chống viêm, chống đầy hơi, chống oxy hóa,chống ung thư.
Vỏ Quất giúp có hiệu quả trong việc phòng ngừa và điều trị bệnh do viêm nhiễm gây ra.
Ngoài ra, quả quất còn có hoạt tính bảo vệ gan, có thể làm giảm cholesterol và lượng đường trong máu.
Flavonoid và vitamin C trong quất giúp ngăn ngừa bệnh tim mạch, bảo vệ thành mạch máu, giảm stress và cải thiện tâm trạng, giúp sáng da, giảm thâm nám, tăng cường sản xuất collagen.
Quả quất chứa chất xơ giúp cải thiện hệ tiêu hóa, tốt cho hệ tiêu hóa

Chữa ho: 10g quả Quất chín + 10g hoa hồng bạch + 10g hạt chanh, tất cả đem rửa sạch và cho vào bát cùng với 1 ít mật ong hoặc đường sau đó đem hấp cơm trong 15-20 phút và nghiền nát, để nguội, cho trẻ uống 3 lần/ngày, dùng trong 3-4 ngày.
Thuốc dễ tiêu: 1kg quả Quất chín đem rửa sạch và để ráo nước sau đó dùng kim châm đâm sâu vào quả 5-6 lỗ và cho quất vào lọ cùng 2 kg đường kính, cứ 1 lớp đường, 1 lớp kính. Đậy kín để trong 7 ngày sau đó được dịch siro quất có màu vàng, thơm, Khi dùng lấy 1-2 thìa siro to quất pha với 100ml nước đun sôi để nguội và uống sau khi khuấy đều.
Chữa nôn ra máu: hạt Quất 1 chèn nhỏ đem bỏ vỏ và sao vàng, giã nhỏ rồi sắc với 400ml nước còn 200mk uống 2-3 lần mỗi ngày.
Chữa ho Lâu ngày không khỏi: 10g hạt Quất + 10h xương bồ + 10g hạt chanh + 1 cái mật gà đen đem tất cả giã nhỏ và thêm đường, hấp cơm, uống 2-3 lần mỗi ngày.