Một Dược (Mạt Dược)

Hoạt huyết tán ứ chỉ thống, tiêu thũng sinh cơ.

Một dược là chất gôm nhựa của cây Murrha, cây này cũng không có ở Việt Nam, hiện nay một dược vẫn phải nhập. Để nói về tính năng tác dụng và ứng dụng thì Nhũ hương và Một dược như nhau không khác gì. Tuy nhiên khả năng tán ứ của Nhũ hương kém hơn so với Một dược, tác dụng của Nhũ hương thiên vè hoạt huyết hành khí, còn Một dược thiên về hoạt huyết phá ứ.

Cả hai vị thuốc đều quy kinh Can, đều có mùi thơm nên cũng đều có tác dụng chỉ thống trực tiếp vùng cân cơ, các trường hợp đau nhức ở cân cơ nhục, sang thương huyết ứ dùng cặp Nhũ hương một dược hiệu quả rất cao. Mặc dù có sự khác biệt về lực hoạt huyết, tuy nhiên điều này cũng không có quá nhiều ý nghĩa, vì trên lâm sàng bao giờ cũng dùng cả cặp Nhũ hương và Một dược. Cặp này chuyên về hoạt huyết vùng kinh lạc đặc biệt vùng cân cơ, cặp này phải đặc biệt ghi nhớ vì trong nhóm hoạt huyết còn có một cặp đôi khác là Đào nhân và Hồng hoa cùng là một cặp đôi rất nổi tiếng.

Ngoài tác dụng hoạt huyết chỉ thống như đã đề cập thì Một dược cũng có tác dụng tiêu thũng sinh cơ như của Nhũ hương. Riêng với tác dụng này thì dùng dạng cao dán nhọt là hay nhất.

LƯU Ý: Khác với Nhũ hương bề ngoài có sắc trắng mờ, trong thì sáng bóng, cắn thì dính răng. Khi khô thì khá giòn và cứng, bẻ gãy thì có bề mặt sáp, không sáng bóng. Một dược có bên ngoài màu nâu đỏ có đốm trắng, bên trong sáng bóng, mùi thơm và vị đắng. Một dược có hình dáng không đều, có dạng khối, cục hay khúc, kích thước khá to thậm chí có thể to bằng quả chanh. Bởi vì Một dược quy kinh Can nên trong một số trường hợp muốn tăng tính quy kinh có thể sao với dấm. Trong thành phần có tinh dầu nên khi bảo quản cũng cần lưu ý tránh nhiệt độ cao, ánh nắng trực tiếp.