Miết Giáp (Mai Ba Ba)
Tên khoa học
Trionyx sinensis Wiegmann (Ba ba ươn), họ Ba ba (Trionychidae).
Nguồn gốc
Mai của loài Trionyx sinensis Wiegmann (Ba ba ươn), họ Ba ba (Trionychidae).
Vùng sản xuất
Chủ yếu ở Hồ Bắc, An Huy, Giang Tô và Hà Nam. Những con rùa biển bây giờ chủ yếu được nuôi trong các trang trại.
Thu hái và chế biến
Có thể chế biến quanh năm, đặc biệt là vào mùa Thu và mùa Đông. Sau khi bắt và giết, rùa được đun sôi trong nước cho đến khi có thể loại bỏ lớp vỏ cứng bên mai sau. Phẩn mai sau khi cạo sạch lớp vỏ sau, làm sạch phần thịt còn sót lại và phơi nắng.
Tính vị quy kinh
Tác dụng
Tư âm tiềm dương, phá ứ tán kết
Miết giáp vị mặn tính lạnh chủ đi vào can thận, tác dụng tư âm tiềm dương nhìn chung là gần giống Quy bản, kể cả về mức độ cũng xêm xêm nhau. Ngoài ra miết giáp còn có sở trường làm mềm vật rắn và kết tụ nên có thêm tác dụng phá ứ tán kết (các chứng trưng hà tích tụ).
Tác dụng tư âm tiềm dương của Miết giáp gần giống như của Quy bản nhưng về thực tế lâm sàng ít dùng miết giáp với tác dụng này. Sở dĩ nói vậy vì liên quan đến bộ phận dùng của hai vị này khác nhau vì Miết giáp là mai của con ba ba, không giống như I ùa trên có mai, dưới có yếm; ba ba chỉ có mai ở phía trên, phía dưới là da cứng. Trong khí đó theo lý thuyết của Quy bản thì mai thuộc dương, yếm hay da thuộc âm – trường hợp này lại dùng mai của ba ba ở phía trên thuộc dương để níu kéo dương lại. Vì vậy đa phần các trường hợp thì đầu tiên phải chọn Quy bản chứ rất ít khi chọn Miết giáp, trường hợp họa hoằn lắm không có Quy bản mới dùng Miết giáp với tác dụng này.
Tác dụng thứ hai cua Miết giáp là phá ứ tán kết hay nhuyễn kiên tán kết (làm mềm vật cứng rắn) thì lại hay được dùng hơn và chủ yếu dùng Miết giáp với tác dụng này la nhiều. Như bài Nhị giác tán (Miết giáp phối hợp với Xuyên sơn giáp) để điều trị các bệnh lý viêm gan mạn tính mà có gan lách to.
Đặc điểm dược liệu
Hình elip hoặc bầu dục, phần sau nhô cao. Mặt ngoài màu nâu đen hoặc xanh đen, bề mặt bên trong có màu trắng nhạt. Thể chất: cứng. Mùi: hơi tanh. Vị: nhạt.
Yêu cầu chất lượng
Theo kinh nghiệm dân gian, dược liệu thượng hạng phải lớn và không còn sót phần thịt