Tên khoa học

Erythrina variegata L., họ Đậu (Fabaceae)

Nguồn gốc

Vông nem là cây mọc hoang khắp Việt Nam, tên vông nem xuất phát từ lý do ngày xưa hay dùng lá của cây này để gói nem. Cây vông nem có 02 bộ phan thường được dùng đế làm thuốc: lá vông nem được dùng với tác dụng chính là an thần, vỏ cây vông nem gọi là hải đòng bì được dùng trong các chứng tý.

Tính vị quy kinh

Vị nhạt đắng hơi chát tính bình vào Tâm, can, thận;

Tác dụng

An thần, thông kinh hoạt lạc, tiêu độc, sát khuẩn, khu phong trừ thấp.

Trong lá vông nem có chứa một ancaloit có tác dụng làm giảm hoặc có khi làm mất hẳn hoạt động của thần kinh trung ương, tuy nhiên không ảnh hưởng tới độ kích thích vận động và sự co bóp của cơ. Lá vông nem có tác dụng an thần được ứng dụng chữa các chứng tâm hồi hộp, ít ngủ hoặc mất ngủ, chống lo âu, phiền muộn, chóng mặt, nhức đầu. Cũng giống như lạc tiên, đây cũng là vị thuốc kinh nghiệm dân gian, không có nhiều công trình nghiên cứu khoa học chi tiết về vị này. Có thể khái quát những vị thuốc có nguồn gốc ở Việt Nam (gọi chung là thuốc nam), những vị thuốc có nguồn gốc ở Trung Quốc (gọi chung là thuốc bắc, vì Trung quốc nằm ở phía Bắc Việt Nam). Nhược điểm rất lớn của các vị thuốc nam là mang nặng tình kinh nghiệm dân gian, không có sự nghiên cứu chuyên sâu về tính vị quy kinh, nguyên lý tác động như thuốc bắc. Chính vì lẽ đó có rất nhiều vị thuốc nam hay và đặc sắc nhưng chưa có nghiên cứu chặt chẽ nên tình ứng dụng bị rất nhiều hạn chế.

Cũng giống như Lạc tiên, Lá vông nem không phải là thuốc an thần trị nguyên nhân, cả hai vị thuốc này là thuốc chữa triệu chứng, có tác dụng làm dịu thần kinh từ đó mà gây ngủ, giảm kích thích. Mức độ an thần của lá vông nem yếu hơn so với lạc tiên. Lý do vì lá vông nem rất đa tác dụng, ngoài an thần còn có thêm tác dụng tiêu độc sát khuẩn và thông kinh hoạt lạc khu phong trừ thấp. Tác dụng tiêu độc sát khuẩn vì trong hoạt chất của lá vông nem có tác dụng kháng viêm, có thể dùng trong các bệnh lý như trĩ, ghẻ lở, hắc lào, vết thương ngoài da, một số bệnh ngoài da,… Tác dụng thông kinh hoạt lạc, khu phong trừ thấp của lá vông nem yếu hơn so với hải đồng bì (vỏ cây vông nem), được ứng dụng trong các chứng tý thuộc phong thấp, chân tay đau nhức tê đau, tê dại,….