Danh pháp

Tên khoa học

Ficus glomerata Roxb. var. chittagonga (Miq) King. (Họ Dâu Tằm – Moraceae)

Tên khác

Ưu Đàm Thụ, Lo va (Campuchia)

Nguồn gốc

Cây sung có ở đâu? Sung, với sự phân bố rải rác trên khắp vùng nhiệt đới ở Đông Bắc Châu Phi, khu vực Ấn Độ, Malaysia, và các nước Đông Dương đến vùng Tây Bắc và Bắc Australia, là một trong những loài cây phổ biến và quan trọng trong hệ sinh thái của các vùng này.

Ở Việt Nam, sung được coi là một loại cây khá phổ biến, thường mọc tự nhiên ở vùng núi thấp dưới 700 mét, cũng như trên vùng trung du và đồng bằng. Cây sung thích ánh sáng và ẩm ướt, thường được tìm thấy ven sông, ven suối hoặc gần các vùng có nước ngầm. Sự chịu đựng của cây sung với ngập úng có thể kéo dài khoảng một tháng, đồng thời cây cũng có khả năng tái sinh tự nhiên từ hạt và chồi sau khi bị chặt.

Sung là một loại cây gỗ có tốc độ sinh trưởng nhanh, với gỗ thân có màu trắng – xám, mềm và dễ bị mục nát. Để kéo dài thời gian sử dụng của gỗ, thường người ta sẽ ngâm gỗ sung trong khoảng một năm để làm cho nó cứng và bền hơn.

Quả của cây sung có thể ăn được cả khi còn xanh và khi chín đều có thể dùng. Ngoài ra, lá của cây sung cũng được sử dụng như một loại rau để chế biến thành các món ăn.

Đặc điểm thực vật

Cây sung là cây gì? Cây to cao, không có rễ phụ.

Lá sung là lá gì? Lá của cây sung mang hình dạng trứng, giáo hoặc hình bầu dục, với mũi mác và mọc so le. Độ dài của lá dao động từ 1.5 đến 2 centimet, có màng bảo vệ và cuống dài khoảng 2 đến 3 centimet. Lá sung khi còn non có màu lục nhạt và phủ một lớp lông tơ mịn. Khi lá trở nên già, chúng có thể trở nên xù xì và màu lục sẫm hơn, đặc biệt gần phần trục, đài lá tầm 8-20cm, rộng 4-8cm. Gân lá trở nên rõ nét hơn hai bên, tạo ra một vẻ ngoại hình đặc trưng và dễ nhận biết. Lá sung thường bị sâu tên là Psyllidae ký sinh vào, gây ra những mụn khá nhỏ, người ta thường sẽ gọi là vú sung.

Bộ phận dùng – Thu hái – Chế biến

Lá sung được thu hái quanh năm. Lá sung phát triển mạnh mẽ khi cây sinh sống ở những nơi gần nước như ven hồ, sông ngòi, hoặc thậm chí trong các bồn chậu non bộ. Khi sử dụng, người thường sẽ phơi khô lá sung trước.

Thành phần hoá học

Lá sung có thành phần gì? Các nghiên cứu khoa học đã khám phá ra rằng lá sung chứa một lượng chất xơ phong phú, cung cấp sự hỗ trợ quan trọng cho sức khỏe đường ruột và tiêu hóa. Đặc biệt, lá sung cũng giàu canxi, là một trong những khoáng chất cần thiết cho sự phát triển và duy trì sức khỏe của xương và răng.

Ngoài ra, lá sung còn chứa một lượng lớn chất chống oxy hóa, giúp bảo vệ cơ thể chống lại các tác động có hại của gốc tự do và quá trình oxy hóa. Các thành phần này không chỉ giúp ngăn ngừa quá trình lão hóa mà còn bảo vệ tế bào khỏi tổn thương và giúp cải thiện sức khỏe toàn diện.

Không chỉ vậy, lá sung cũng là nguồn cung cấp vitamin đa dạng, bao gồm vitamin A, B, C, và K, cùng với các khoáng chất quan trọng như natri, mangan, kẽm, đồng, magiê và kali.

Tác dụng dược lý

Đang cập nhật

Tính vị – Quy kinh

Sung có vị ngọt, hơi chát và có tính mát.

Công năng – Chủ trị

Lá sung có tác dụng gì? Sung, với hương vị ngọt nhẹ kèm theo một chút hơi chát, được coi là một loại thảo dược có tính mát và có nhiều tác dụng đối với sức khỏe. Trong y học dân gian, cây sung được sử dụng để thông huyết, chỉ thống, lợi tiểu, tiêu thũng và giảm viêm.

Lá sung chữa bệnh gì? Trong văn hóa ẩm thực của người Việt Nam, lá sung non thường được sử dụng như một loại rau ăn hoặc được dùng để gói nem, tạo ra một hương vị đặc biệt và hấp dẫn. Ngoài ra, nhựa từ cây sung cùng với lá sung cũng được kết hợp để tạo thành một loại thuốc quý có thể chữa trị nhiều bệnh như mụn nhọt, nhức đầu, tụ máu, v.v.

Lá sung thường được phơi khô, sau đó tán bột mịn và trộn cùng với mỡ lợn để tạo ra một loại thuốc bôi có tác dụng chữa lành cho những vết bỏng và tổn thương da. Ngoài ra, lá sung cũng được sử dụng để chữa trị các triệu chứng như nổi mụn nhỏ ở lưng ngực kèm theo đau nhức và sốt.

Liều dùng

Khi muốn tạo bất kỳ loại thuốc nào từ lá sung, khuyến nghị sử dụng lượng lá khoảng từ 100 đến 200g.

Một số bài thuốc phổ biến

Chữa các bệnh cúm, đau nhức và sốt

Một phương pháp truyền thống trong y học dân gian là chuẩn bị một hỗn hợp gồm lá sung, lá chanh, tỏi và nghệ, với tỉ lệ bằng nhau, và sau đó sắc lấy nước đặc để uống. Sau khi uống hỗn hợp này, một phần của liệu pháp là đắp chăn để tạo ra mồ hôi. Khi đã ra mồ hôi, việc lau sạch cơ thể là bước quan trọng để loại bỏ các chất độc còn lại trên da.

Chữa mụn nhọt bắp chuối, sưng vú

Rửa sạch mụn nhọt, lau khô nước, trộn nhựa sung với lá non, giã nát rồi đắp lên chỗ đau. Nếu thấy mụn chưa lên mủ thì đắp kín lại, nếu đã vỡ mủ ra thì đắp hở bằng hạt ngô. Khi đã có mũ, muốn lấy phần ngoài ra thì giã thêm củ hành với nhựa và lá non đắp y như trên, để hở miệng. Nếu là sưng vú, cùng hỗn hợp đắp ở đầu vú. Đắp 2 – 3 ngày sẽ thấy có kết quả.

Làm thuốc để lợi sữa

Trong danh mục nguyên liệu bổ dưỡng này, chúng ta có lá sung với lượng 100g, một chiếc chân giò lớn, 50g quả mít non (đã lột vỏ), 50g đu đủ non, 10g lõi thông thảo, 5g hạt mùi, và 100g gạo nếp. Tất cả đều được chuẩn bị và thái nhỏ để nấu thành một phần cháo thơm ngon và dễ ăn. Mục đích của món cháo này không chỉ dừng lại ở việc bổ sung dinh dưỡng mà còn có mục tiêu cụ thể là tăng cường sức khỏe và lợi ích cho sự phát triển và lợi sữa. Mỗi ngày, bạn có thể thưởng thức món này từ 1 đến 2 lần, và tiếp tục sử dụng trong khoảng thời gian 2 đến 3 ngày để đạt được hiệu quả tốt nhất.

Lá sung giúp trị bệnh tiểu đường

Lá sung và bệnh tiểu đường: 300g lá sung, chọn lá bánh tẻ không quá non hoặc quá già, cùng với 1.5 lít nước sạch. Bắt đầu bằng việc rửa sạch lá sung với nước muối pha loãng để loại bỏ bụi bẩn và tạp chất. Sau đó, lá sung được để ráo nước và sau đó vò nhỏ. Nước được đun ấm đến khi sôi, sau đó cho lá sung vào nấu trong khoảng 15 phút và tắt bếp. Người bệnh nên uống nước lá sung hàng ngày, kết hợp chế độ sinh hoạt và dinh dưỡng khoa học sẽ giúp tối ưu hóa kết quả điều trị.

Chữa mất ngủ, kém ăn

200g lá sung, và mỗi loại hạt sen, thục địa, hà thủ ô, đẳng sâm, củ mài, tảo nhân và ngải cứu, mỗi loại 100g. Phơi lá sung trong bóng râm để giữ được chất lượng tốt nhất. Củ mài sau đó được đồ chín, sao vàng, và hà thủ ô được tẩm nước đậu đen, sau đó sao kỹ. Tảo nhân và đẳng sâm được sấy khô. Mỗi loại nguyên liệu sau đó được tán thành bột mịn.

Thục địa được tẩm nước gừng, sau đó sao thơm và giã nhuyễn. Ngải cứu tươi được nấu để lấy nước đặc. Tất cả các nguyên liệu trên được trộn chung với bột và thêm mật để tạo thành viên to, có thể sử dụng hạt ngô làm lõi. Sau đó, viên được sấy khô.

Người lớn nên dùng khoảng 18 viên mỗi lần, trong khi trẻ em có thể điều chỉnh liều lượng tùy theo độ tuổi, từ 2 đến 6 viên mỗi lần, hai lần mỗi ngày.

Trị cục nổi ở lưng ngực

Bạn sẽ cần có 40g lá sung vú, cùng với mỗi loại nguyên liệu khác như ngưu tất, huyết giác và huyền sâm mỗi loại 20g. Tất cả các nguyên liệu này được thái nhỏ và sau đó đặt vào nấu trong 400ml nước. Sau khi nấu, lọc bỏ cặn và giữ lại 100ml nước sắc. Phần nước này có thể chia thành hai phần và sử dụng mỗi ngày, mỗi lần một nửa.

Chữa trị vết bỏng

Một phương pháp truyền thống và hiệu quả trong việc chăm sóc vết bỏng là sử dụng lá sung. Quá trình này bắt đầu bằng việc phơi khô lá sung, sau đó tán thành bột mịn. Bột lá sung sau đó được hòa vào một lượng nhỏ mỡ chó để tạo ra một loại bôi trơn.

Mục đích chính của việc sử dụng bôi này là để cung cấp sự an ủi và giảm đau cho vùng bỏng. Lá sung có tính chất làm dịu tự nhiên, giúp giảm cảm giác đau đớn và ngăn chặn sự phồng rộp khó chịu trong quá trình lành vết thương.

Trị bệnh thuỷ đậu

Để chuẩn bị, lấy khoảng 100-150g lá sung tươi và sắc nước từ chúng. Sau đó, bạn có thể dùng một bông cotton hoặc một khăn mềm để thấm nước thuốc từ lá sung, và sau đó bôi lên vùng da bị mụn thủy đậu.

Áp dụng phương pháp này từ 3 đến 5 lần mỗi ngày sẽ giúp cung cấp dưỡng chất từ lá sung và làm dịu vùng da bị tổn thương. Sau khoảng 3-5 ngày, bạn sẽ thấy tiến triển rõ rệt trong tình trạng của bệnh, với da trở nên mềm mại hơn và không để lại sẹo.

Chữa bệnh nhức đầu

Từ những chiếc lá sung, ta có thể rút lấy nhựa, kết hợp với một tờ giấy mỏng đắp lên 2 vùng thái dương. Hoặc dùng được cả lá sung non ăn kèm trước khi bạn chuẩn bị đi ngủ.

Chữa gan nóng vàng da

Đầu tiên, lấy 30g lá sung vú và nhân trần, sau đó kết hợp với 50g rau má, 20g kê huyết đằng và 20g sâm đại hành. Tất cả các nguyên liệu này sau đó được đun sôi trong nước để tạo ra một loại nước sắc. Nước sắc này có thể được uống hàng ngày như một loại thức uống thay thế cho nước chè.

Tài liệu tham khảo

1. Đỗ Huy Bích (2006), Lá Sung, Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam, NXB Khoa học và Kỹ thuật, Hà Nội, tập 2, trang 759.
2. Đỗ Tấn Lợi (2006), Lá Sung, Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam, NXB Y học, Hà Nội, trang 495.
3. Phạm Hoàng Tộ (1999), Lá Sung, Cây cỏ Việt Nam, NXB Trẻ, Hà Nội, tập 2, trang 541.