Danh pháp

Tên khoa học

Tilia tomentosa (Họ Cẩm quỳ – Malvaceae)

Tên khác

Cây Linden

Nguồn gốc

Cây Linden là cây gì? Cây Đoạn lá bạc (Tilia tomentosa) là một loài cây thuộc họ Cẩm quỳ (Malvaceae), có nguồn gốc từ châu Âu và châu Á. Cây Đoạn lá bạc được phát hiện lần đầu tiên vào năm 1767 bởi nhà thực vật học người Thụy Điển Carl Linnaeus, khi ông đang nghiên cứu các loài cây ở vùng Balkan. Ông đã đặt tên cho loài cây này là Tilia tomentosa, có nghĩa là cây sồi có lông.

Các cây thuộc chi Đoạn này mọc phổ biến ở các khu vực khí hậu ôn đới phía Bắc. Đây là các loại cây thường xanh, mất lá vào mùa đông, với chiều cao ấn tượng có thể đạt từ 20 đến 40 mét và tuổi thọ lên đến 1.000 năm. Chúng thường được trồng dọc theo các con đường, góp phần tô điểm cho cảnh quan đô thị.

Đặc điểm thực vật

Cây Đoạn lá bạc là cây gì? Cây Đoạn lá bạc có thể cao tới 30 mét và sống được hơn 500 năm. Cây này có hoa màu vàng nhạt, thơm và có tác dụng làm thuốc chữa cảm lạnh, ho, đau đầu và mất ngủ. Cây Đoạn lá bạc cũng được trồng làm cây cảnh, cây đường phố và cây bóng mát ở nhiều nơi trên thế giới.

Tùy thuộc vào từng loài, mùi hương của chúng có thể dao động từ ngọt ngào, quyến rũ đến đậm đà, phong phú. Hoa khi khô mang hương vị ngọt nhẹ, kết dính, trong khi quả của chúng cũng có ngọt nhẹ và có độ nhầy nhất định. Trà Đoạn lá bạc nổi tiếng với hương vị thơm ngon, phần lớn nhờ vào tinh dầu thơm nhẹ nhàng, dễ bay hơi từ hoa của chúng.

Bộ phận dùng

Trong y học, hoa, lá, gỗ và thậm chí là than (tạo ra từ gỗ của cây Đoạn lá bạc) đều là những phần quan trọng được sử dụng.

Thu hái – Chế biến

Những thành phần của cây Đoạn lá bạc sau khi thu hái cần được sấy khô cẩn thận và bảo quản để phục vụ mục đích chế tạo trà, rượu thuốc, và nhiều dạng thuốc bổ khác. Chúng chứa nhiều hoạt chất bổ ích, góp phần tăng cường sức khỏe và phục hồi cơ thể.

Thành phần hóa học

Đoạn lá bạc chứa nhiều hợp chất hóa học quý giá, làm cho nó trở thành một nguồn nguyên liệu y học quan trọng. Cây này đặc biệt giàu tanin và chất nhầy, đều có tác dụng chữa bệnh đáng kể. Bên cạnh đó, Đoạn lá bạc cũng chứa một loạt các flavonoid như kaempferol, quercetin, myricetin và glycoside, mang lại nhiều lợi ích sức khỏe.

Hơn nữa, cây này còn chứa dầu thơm dễ bay hơi, bao gồm các hợp chất như ankan, rượu phenolic, este, và terpen. Trong số đó có citral, citronellal, citronellol, eugenol, limonene, nerol và α-pinene, đều là những chất có giá trị trong lĩnh vực y học. Ngoài ra, các thành phần khác như saponin, tanin, tocopherol, cũng góp phần vào giá trị của cây.

Cây Đoạn lá bạc còn chứa các axit amin thiết yếu như alanine, cysteine, cystine, isoleucine, leucine, phenylalanine và serine. Carbohydrate trong cây chủ yếu ở dạng polysaccharit chất nhầy, với sự hiện diện của arabinose, galactose, rhamnose và các loại khác, tất cả đều quan trọng đối với sức khỏe con người.

Tác dụng dược lý

Cây Đoạn lá bạc có tác dụng gì? Trà Linden, phong phú với vitamin, chất chống oxy hóa và tinh dầu, mang lại nhiều lợi ích sức khỏe đáng kể. Trong y học dân gian của các nền văn hóa khắp thế giới, trà Linden được coi là một phương thuốc hữu ích cho việc giảm sốt và kích thích tiểu tiện. Ngoài ra, nó còn nổi tiếng với tác dụng an thần, giúp người dùng dễ dàng chìm vào giấc ngủ, giảm căng thẳng và làm dịu tinh thần.

Cây Đoạn lá bạc là một nguồn chứa đựng nhiều chất chống oxy hóa cao cấp, bao gồm flavonoid, tiliroside, quercetin và kaempferol. Các hợp chất này đã được chứng minh qua nghiên cứu là có khả năng bảo vệ cơ thể chống lại gốc tự do và stress oxy hóa. Chúng còn giúp hỗ trợ sức khỏe của mắt, tim và da, đồng thời có thể giảm nguy cơ phát triển một số bệnh mãn tính.

Nghiên cứu gần đây cũng chỉ ra rằng, chiết xuất từ cây Đoạn lá bạc có tác dụng làm dịu do ảnh hưởng đến chất dẫn truyền thần kinh GABA, giúp giảm kích thích trong hệ thần kinh. Sự hiện diện của chất chống oxy hóa như flavonoid cũng giúp điều chỉnh hoạt động thần kinh, mang lại hiệu quả trong việc giảm huyết áp và giảm đau liên quan đến stress, như đau đầu căng thẳng. Đồng thời, nó còn cải thiện chất lượng giấc ngủ bằng cách tăng cường sự thư giãn và giảm bớt sự không thoải mái.

Về mặt hỗ trợ giải độc và sức khỏe tiêu hóa, trà Đoạn lá bạc hoạt động như một loại thuốc lợi tiểu tự nhiên, giúp giảm tích nước và sưng tấy, đồng thời hỗ trợ chức năng tiêu hóa. Nó cũng được sử dụng để thúc đẩy quá trình ra mồ hôi, nhằm tăng cường giải độc và giúp giải phóng đờm. Ngoài ra, với đặc tính làm dịu và chống co thắt, nó có thể giảm ho, các triệu chứng cúm, viêm phế quản và các vấn đề hô hấp khác.

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, chất chống oxy hóa trong cây Đoạn lá bạc, bao gồm tiliroside và quercetin, có khả năng giảm viêm, sưng và đau. Điều này có ích cho những người mắc bệnh viêm khớp hoặc đau cơ xơ hóa. Cây này cũng được xem là một loại thuốc giãn mạch tự nhiên, giúp làm giãn mạch máu và có thể hạ huyết áp, giảm triệu chứng lo lắng và đau đầu.

Tính vị – Quy kinh

Không có thông tin.

Công năng – Chủ trị

Trải qua nhiều thế kỷ, Đoạn lá bạc đã trở thành một phần quan trọng trong nền y học cổ truyền ở châu Âu, nơi nó được sử dụng để giải quyết hàng loạt vấn đề về sức khỏe. Đặc biệt, hoa của cây Linden, với khả năng làm dịu tinh thần và giảm stress, đã từng được dùng rộng rãi. Chúng thường được pha thành trà, giúp giảm căng thẳng, khắc phục chứng đau dạ dày, nhịp tim không ổn định và cảm giác buồn nôn.

Không chỉ dừng lại ở những lợi ích kể trên, Đoạn lá bạc cùng các bộ phận khác của nó còn đóng vai trò đa năng trong nhiều ứng dụng y học khác nhau. Chúng được sử dụng như một phương pháp điều trị ho hiệu quả, nhờ vào các đặc tính chữa bệnh của mình. Ngoài ra, cây Đoạn lá bạc còn là nguồn nguyên liệu để sản xuất nhựa cây ngọt và dầu thơm, những sản phẩm được ưa chuộng trong ngành công nghiệp dược phẩm và mỹ phẩm. Đặc biệt, cây này còn được áp dụng trong việc hỗ trợ điều trị bệnh động kinh, mở ra một hướng tiếp cận mới trong việc quản lý và giảm thiểu các triệu chứng của bệnh lý này.

Liều dùng

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng trà Đoạn lá bạc thường được dung nạp tốt và an toàn cho đa số người lớn khi tiêu thụ ở mức độ vừa phải. “Liều lượng vừa phải” ở đây được hiểu là khoảng 2-4 gam trà mỗi ngày, tương đương với ba đến bốn cốc trà. Tuy nhiên, việc tiêu thụ quá mức này có thể gây ra các tác dụng phụ không mong muốn như biến đổi huyết áp và ảnh hưởng đến tiêu hóa, do đó, việc tuân thủ liều lượng khuyến nghị là rất quan trọng.

Kiêng kỵ

Phụ nữ mang thai không nên sử dụng loại trà này do thiếu thông tin về sự an toàn của nó đối với thai nhi.

Người mắc các vấn đề về tim hoặc những ai có dị ứng với phấn hoa cũng cần tránh tiêu thụ trà này.

Ngoài ra, những người đang dùng thuốc lợi tiểu hoặc thuốc chứa lithium cần thận trọng với trà Đoạn lá bạc, do khả năng tương tác của nó với các loại thuốc này.

Những người có tiền sử bệnh tim cũng nên cân nhắc kỹ lưỡng trước khi bắt đầu sử dụng trà này, đặc biệt nếu họ dự định uống nó thường xuyên và trong thời gian dài.

Bảo quản

Bảo quản Đoạn lá bạc ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng và nhiệt độ cao.

Một số sản phẩm có chứa Đoạn lá bạc

Tài liệu tham khảo

1. Cerantola S, Faggin S, Annaloro G, Mainente F, Filippini R, Savarino EV, Piovan A, Zoccatelli G, Giron MC. Influence of Tilia tomentosa Moench Extract on Mouse Small Intestine Neuromuscular Contractility. Nutrients. 2021 Oct 4;13(10):3505. doi: 10.3390/nu13103505. PMID: 34684506; PMCID: PMC8541069.
2. Mainente F, Piovan A, Zanoni F, Chignola R, Cerantola S, Faggin S, Giron MC, Filippini R, Seraglia R, Zoccatelli G. Spray-drying Microencapsulation of an Extract from Tilia tomentosa Moench Flowers: Physicochemical Characterization and in Vitro Intestinal Activity. Plant Foods Hum Nutr. 2022 Sep;77(3):467-473. doi: 10.1007/s11130-022-00995-y. Epub 2022 Aug 10. PMID: 35947287; PMCID: PMC9463327.