Dầu Argan (Argan Oil)
Argania spinosa là gì?
Argania spinosa Kernel Oil là gì? Argania spinosa, thường được biết đến với tên gọi cây argan, là một loại cây có nguồn gốc từ Maroc và một số vùng của Algérie. Cây argan chủ yếu nổi tiếng vì quả và hạt của nó, từ đó người ta chiết xuất ra dầu argan – một loại dầu có nhiều công dụng trong lĩnh vực mỹ phẩm và ẩm thực.
Trong mỹ phẩm, dầu argan thường được sử dụng như một thành phần dưỡng da và tóc vì nó chứa nhiều acid béo thiết yếu, vitamin E và các chất chống oxy hóa. Trong ẩm thực, dầu argan có hương vị độc đáo và thường được dùng như một loại dầu dùng để ăn kèm với các món salad hoặc làm dầu dùng để chảo.
Cây argan cũng đóng vai trò quan trọng trong hệ sinh thái của khu vực nó sinh trưởng, đặc biệt là giúp chống lại sự sa mạc hóa.
Nguồn gốc phát hiện
Cây Argania spinosa (cây argan) đã tồn tại và được sử dụng bởi các bộ tộc bản địa ở khu vực Nam Maroc từ hàng ngàn năm trước. Các bộ tộc Berber, một dân tộc bản xứ của Maroc, đã biết đến và sử dụng dầu argan trong ẩm thực và làm mỹ phẩm từ lâu đời.
Sự quan tâm đối với dầu argan trên phạm vi quốc tế chỉ bắt đầu tăng trong vài thập kỷ gần đây, khi mọi người nhận ra những lợi ích về sức khỏe và mỹ phẩm của nó. Quá trình hiện đại hóa và quảng cáo đã giúp dầu argan trở nên nổi tiếng trên toàn cầu, và ngày nay, nó là một thành phần phổ biến trong nhiều sản phẩm mỹ phẩm và thực phẩm cao cấp.
Đặc điểm hình thái
Kích thước và hình dạng: Cây argan thường cao từ 8-10 mét, có hình dạng thấp và rộng, nhằm thích nghi với điều kiện khô hanh của khu vực sinh trưởng.
Lá: Lá của cây argan có hình dạng dẹp, màu xanh đậm và nhẵn, dài từ 2-4 cm và rộng khoảng 1-2 cm.
Thân và cành: Thân cây có vỏ ngoài màu nâu và nứt nẻ. Cành của cây thường có gai dài khoảng 2cm, giúp bảo vệ cây khỏi động vật.
Hoa: Hoa nhỏ và màu xanh. Chúng không có cánh hoa rõ ràng và thường xuất hiện trước khi lá mọc.
Argan là quả gì? Quả argan có kích thước tương tự như quả ô liu, dài khoảng 2-4 cm và có màu xanh khi còn non, chuyển sang màu nâu khi chín. Bên trong quả là một lớp vỏ cứng bảo vệ hạt.
Hạt: Hạt argan màu nâu và cứng, chứa dầu mà người ta thường chiết xuất để sử dụng. Mỗi quả thường chứa từ 2-3 hạt.
Phân bố
Cây Argania spinosa chủ yếu phân bố ở phía tây nam của Maroc, đặc biệt là ở khu vực giữa dãy núi Atlas và bờ biển Atlantique. Đây là nơi có sự phân bố tự nhiên chính của loài cây này và nơi sản xuất dầu argan chính.
Ngoài Maroc, một số lượng nhỏ cây argan cũng được tìm thấy ở một số khu vực phía tây của Algérie.
Trong vài năm gần đây, do sự nổi tiếng của dầu argan, nhiều nơi trên thế giới đã bắt đầu trồng cây argan trong điều kiện nuôi cấy, nhưng khu vực phân bố tự nhiên chủ yếu và quan trọng nhất của nó vẫn là Maroc.
Bộ phận dùng
Cây Argan chủ yếu được biết đến vì hạt của nó, từ đó người ta chiết xuất ra dầu argan.
Phương pháp sản xuất
Dầu argan được chiết xuất từ hạt của quả cây argan. Việc chiết xuất dầu argan có thể được thực hiện theo phương pháp truyền thống hoặc sử dụng công nghệ hiện đại. Để thu được một lít dầu Argan, cần phải sử dụng tới 100kg quả Argan. Điểm đặc biệt là cây Argan chỉ mọc ở Ma-rốc và chỉ bắt đầu cho quả sau khoảng 30-40 năm phát triển, điều này khiến giá dầu Argan khá cao.
Phương pháp truyền thống
Thu hoạch và chuẩn bị: Khi quả argan chín, chúng được thu hái. Sau đó, vỏ ngoài của quả được bóc ra để lấy hạt bên trong.
Xay nghiền: Hạt argan được xay nghiền bằng tay sử dụng một loại đá xay nghiền truyền thống.
Ép dầu: Lõi hạt sau khi được xay nghiền sẽ được ép bằng tay để lấy dầu argan. Dầu này sau đó được lọc để loại bỏ tạp chất.
Phương pháp truyền thống thường mang lại dầu argan nguyên chất và có mùi đặc trưng. Tuy nhiên, việc sản xuất dầu theo cách này đòi hỏi nhiều lao động và thời gian.
Phương pháp hiện đại
Thu hoạch và chuẩn bị: Tương tự như phương pháp truyền thống.
Lấy hạt từ quả: Máy móc được sử dụng để tách hạt từ vỏ ngoài của quả.
Xay nghiền và ép dầu: Các máy ép dầu hiện đại được sử dụng để ép hạt và chiết xuất dầu. Các máy này thường sử dụng nhiệt và áp lực cao để tối đa hóa lượng dầu được chiết xuất.
Lọc dầu: Dầu sau khi ép sẽ được lọc để loại bỏ tạp chất và cặn.
Một số người tin rằng dầu argan thu được từ phương pháp truyền thống có chất lượng tốt hơn so với dầu chiết xuất từ máy móc, nhưng điều này có thể phụ thuộc vào nguồn gốc và quy trình sản xuất cụ thể.
Thành phần hóa học
Dầu argan chứa nhiều thành phần hóa học quý giá, đặc biệt tốt cho sức khỏe và làm đẹp. Dưới đây là một số thành phần hóa học chính có trong dầu argan:
Acid béo: Dầu argan chứa một lượng lớn các acid béo thiết yếu, bao gồm:
- Oleic acid (Omega-9): chiếm khoảng 43-49%.
- Linoleic acid (Omega-6): chiếm khoảng 29-36%.
- Palmitic acid: chiếm khoảng 11-15%.
- Stearic acid: chiếm khoảng 4-7%.
Vitamin E (tocopherols): Vitamin E là một chất chống oxy hóa mạnh, giúp bảo vệ cơ thể khỏi tác động của các gốc tự do. Dầu argan có hàm lượng vitamin E cao, đặc biệt hơn so với dầu ô liu.
Polyphenols: Những chất chống oxy hóa này giúp ngăn chặn việc oxy hóa của dầu, gia tăng tuổi thọ của dầu argan và cung cấp lợi ích cho sức khỏe.
Sterols: Dầu argan chứa schottenol và spinasterol, hai loại sterol không thường gặp ở các loại dầu thực vật khác. Sterols giúp giảm viêm và giảm hấp thụ cholesterol ở dạ dày và ruột non, từ đó giúp giảm cholesterol máu.
Squalene: Là một chất chống oxy hóa tự nhiên, giúp bảo vệ da khỏi tác động của tia UV.
Carotenoids: Là chất chống oxy hóa giúp bảo vệ cơ thể khỏi tác động của gốc tự do và có vai trò quan trọng trong sức khỏe của mắt và da.
Tác dụng của Argania spinosa
Theo y học dân gian
Dầu argan có tác dụng gì? Dầu argan, trong y học cổ truyền, đặc biệt là trong văn hóa Berber của Maroc, đã được sử dụng trong hàng ngàn năm và được coi là một “báu vật quốc gia” với nhiều lợi ích cho sức khỏe và làm đẹp. Dưới đây là một số tác dụng của dầu argan theo y học cổ truyền:
Dầu argan dưỡng da mặt: Dầu argan được sử dụng để giữ ẩm, nuôi dưỡng, và làm mềm da. Nó giúp tái tạo làn da, giảm nếp nhăn và các dấu hiệu lão hóa.
Tác dụng dầu argan với tóc: Dầu Argan dưỡng tóc giúp tóc mềm mại, bóng mượt, và giảm tình trạng tóc khô và chẻ ngọn.
Chữa lành vết thương: Trong y học dân gian, dầu argan cũng được sử dụng để giúp làm lành vết thương nhanh chóng.
Chống viêm: Dầu argan có khả năng giảm viêm và giảm đau, do đó nó có thể được sử dụng trong việc điều trị các bệnh viêm nhiễm.
Chăm sóc móng: Dầu argan giúp mềm móng và ngăn chặn tình trạng móng tay và móng chân bong tróc hoặc gãy.
Dinh dưỡng và hỗ trợ tiêu hóa: Trong ẩm thực, dầu argan không chỉ là một nguồn dưỡng chất quý giá mà còn được cho là có lợi cho hệ tiêu hóa.
Giảm cholesterol: Dầu argan đã được sử dụng trong y học cổ truyền để giảm cholesterol máu.
Dinh dưỡng và tim mạch: Các acid béo thiết yếu và chất chống oxy hóa trong dầu argan có thể giúp bảo vệ tim và mạch máu.
Theo y học hiện đại
Trong y học hiện đại, nhiều nghiên cứu đã được tiến hành để khám phá lợi ích của dầu argan, và một số tác dụng tích cực đã được xác nhận. Dưới đây là một số tác dụng của dầu argan theo y học hiện đại:
Dưỡng da:
- Chống lão hóa: Dầu argan có chất chống oxy hóa mạnh mẽ, đặc biệt là vitamin E, giúp bảo vệ da khỏi tác động của gốc tự do và giảm thiểu dấu hiệu lão hóa.
- Dưỡng ẩm: Acid béo trong dầu argan giúp giữ ẩm cho da, giúp da mềm mại và giảm tình trạng da khô.
Chăm sóc tóc:
- Giúp tóc mềm mại, giảm khô và chẻ ngọn.
- Cung cấp dưỡng chất giúp tóc khỏe mạnh và bóng lộn.
Chăm sóc móng tay và móng chân: Dầu argan giúp nuôi dưỡng móng, giúp móng mạnh hơn và ngăn chặn tình trạng gãy hoặc bong tróc.
Giảm cholesterol: Một số nghiên cứu cho thấy dầu argan có thể giúp giảm LDL (cholesterol xấu) và tăng HDL (cholesterol tốt), đồng thời giảm các yếu tố nguy cơ tim mạch.
Chống viêm: Dầu argan có khả năng chống viêm, giúp giảm viêm và đau ở mức độ nhất định.
Chống oxy hóa: Như đã nói ở trên, dầu argan chứa nhiều chất chống oxy hóa, giúp bảo vệ cơ thể khỏi tác động của gốc tự do.
Cách dùng – liều dùng
Cách dùng
Theo y học cổ truyền
Dưỡng da: Dầu argan được sử dụng như một loại dầu massage hoặc dầu dưỡng da hàng ngày để giữ ẩm và bảo vệ da.
Dưỡng tóc: Dầu argan có thể được áp dụng trực tiếp lên tóc và da đầu, giúp giữ ẩm, làm mềm tóc và giảm gàu.
Làm lành vết thương: Dầu argan được thoa trực tiếp lên vết thương để giúp làm lành nhanh hơn.
Chăm sóc móng: Dầu argan có thể được sử dụng để massage vào móng tay và móng chân, giúp móng mạnh hơn và mềm mại.
Thực phẩm: Dầu argan cũng được sử dụng trong ẩm thực, thường được dùng như một loại dầu dùng để ăn kèm với các món salad hoặc bánh mì.
Theo y học hiện đại
Dưỡng da: Dầu argan thường được thêm vào nhiều sản phẩm dưỡng da hiện đại như kem dưỡng, serum, và mặt nạ. Nó cung cấp dưỡng chất cho da và giúp giảm nếp nhăn.
Chăm sóc tóc: Sản phẩm dưỡng tóc hiện đại, như dầu tóc, xịt dưỡng và dầu gội có chứa dầu argan giúp tóc mềm mại và giảm tình trạng tóc khô và chẻ ngọn.
Chống lão hóa: Dầu argan, với khả năng chống oxy hóa của mình, thường được sử dụng trong các sản phẩm chống lão hóa.
Chăm sóc móng: Một số sản phẩm chăm sóc móng tay và móng chân hiện đại có chứa dầu argan để giúp nuôi dưỡng và bảo vệ móng.
Chăm sóc sức khỏe: Trong một số trường hợp, dầu argan có thể được sử dụng như một phần của chế độ dinh dưỡng để giúp giảm cholesterol hoặc để hỗ trợ sức khỏe tim mạch.
Liều dùng
Dầu argan là một sản phẩm tự nhiên và không có một liều lượng cụ thể như thuốc. Tuy nhiên, dựa trên cách sử dụng thông thường và khuyến nghị, dưới đây là một số hướng dẫn về liều lượng khi sử dụng dầu argan:
Dưỡng da:
- Khi sử dụng trực tiếp: Nhỏ vài giọt dầu argan lên da sau khi rửa mặt. Nhẹ nhàng massage dầu vào da cho đến khi dầu được hấp thụ.
- Trong sản phẩm dưỡng da: Một số người thích pha dầu argan với kem dưỡng da của họ. Một vài giọt là đủ.
Chăm sóc tóc:
- Làm dầu xả: Sau khi gội đầu, thoa dầu argan lên tóc ẩm, từ ngọn lên gốc. Để dầu trên tóc trong vài phút rồi xả sạch.
- Dầu dưỡng tóc: Nhỏ vài giọt dầu argan lên tóc khô để giữ ẩm và giảm khô ráp.
Chăm sóc móng: Massage nhẹ một lượng nhỏ dầu argan vào móng tay và da quanh móng.
Thực phẩm: Nếu bạn muốn thêm dầu argan vào như một phần của chế độ ăn uống, hãy bắt đầu bằng một thìa canh hoặc ít hơn. Dầu argan thường được dùng để trộn với món salad hoặc dùng chấm bánh mì.
Làm lành vết thương: Bôi một lượng nhỏ dầu argan trực tiếp lên vết thương.
Một số lưu ý khi sử dụng Argania spinosa
Phản ứng dị ứng: Mặc dù dầu argan thường được xem là an toàn cho hầu hết mọi người, nhưng một số người có thể phản ứng dị ứng với nó. Trước khi sử dụng dầu argan trên toàn bộ khu vực da hoặc tóc, hãy thử nghiệm trên một phần nhỏ da để xem có dấu hiệu dị ứng hay không.
Bảo quản: Để dầu argan giữ được chất lượng tốt và không bị ôi thiu, bạn nên bảo quản nó ở nơi mát mẻ, tránh ánh nắng trực tiếp và không khí. Sản phẩm nên được đóng nắp kín sau mỗi lần sử dụng.
Giá và chất lượng: Do dầu argan rất phổ biến và có giá trị, có nhiều sản phẩm giả mạo trên thị trường. Hãy mua dầu argan từ những nhà cung cấp uy tín và kiểm tra nhãn sản phẩm để đảm bảo bạn đang mua dầu argan thuần túy, không pha trộn.
Sử dụng với mục đích: Nếu bạn mua dầu argan dành riêng cho việc dưỡng tóc hoặc dưỡng da, hãy chắc chắn không sử dụng sản phẩm đó cho mục đích khác, như ăn uống. Một số dầu argan dành cho việc chăm sóc sức khỏe và sắc đẹp có thể chứa chất bổ sung hoặc chất phụ gia không phù hợp để tiêu thụ.
Sử dụng đúng liều lượng: Dầu argan rất giàu hoạt chất và chỉ cần một lượng nhỏ là đủ cho việc dưỡng da hoặc tóc. Sử dụng quá nhiều dầu có thể làm cho da hoặc tóc trở nên nhờn.
Nguy cơ cháy nổ: Như với bất kỳ loại dầu nào, dầu argan cũng có khả năng bắt lửa. Đặc biệt, hãy tránh để dầu argan tiếp xúc với nguồn lửa mở hoặc nhiệt độ cao.
Một số kiêng kỵ khi dùng Argania spinosa
Nếu bạn biết mình dị ứng với hạt giống hoặc các loại dầu khác, có khả năng bạn cũng có thể dị ứng với dầu argan. Trước khi sử dụng trên toàn bộ khu vực da hoặc tóc, hãy thử nghiệm trên một phần nhỏ da.
Mặc dù không có bằng chứng khoa học cụ thể cho thấy dầu argan gây hại cho phụ nữ mang thai hoặc cho con bú, nhưng nếu bạn lo lắng, tốt nhất là thảo luận với bác sĩ trước khi sử dụng.
Dầu argan thường được xem là không gây kích ứng, nhưng những người có làn da cực kỳ nhạy cảm nên thận trọng khi sử dụng bất kỳ sản phẩm dầu nào.
Nếu bạn đang sử dụng các sản phẩm chăm sóc da có chứa các thành phần mạnh như retinoid hoặc axit, hãy thảo luận với bác sĩ hoặc chuyên gia dược mỹ phẩm trước khi kết hợp sử dụng dầu argan.
Argania spinosa tác dụng phụ
Phản ứng dị ứng: Một số người có thể phản ứng dị ứng với dầu argan. Các triệu chứng dị ứng có thể bao gồm đỏ da, ngứa, sưng, hoặc sẩy. Trong trường hợp hiếm hoi, dầu argan có thể gây ra phản ứng dị ứng toàn thân, gọi là sốc phản vệ.
Làn da dầu: Dầu argan rất giàu, và nếu sử dụng quá nhiều, nó có thể làm cho da mặt trở nên bóng dầu.
Mụn: Mặc dù dầu argan thường không gây kích ứng, nếu bạn có làn da dễ bị mụn, việc sử dụng dầu có thể gây tắc nghẽn lỗ chân lông và gây ra mụn.
Tóc nhờn: Khi sử dụng dầu argan cho tóc, nếu bạn sử dụng quá nhiều, tóc có thể trở nên nhờn và nặng.
Tương tác với các sản phẩm khác: Nếu bạn sử dụng dầu argan kết hợp với các sản phẩm dưỡng da hoặc dưỡng tóc khác, có thể xuất hiện các tác dụng phụ không mong muốn.
Tương tác Argania spinosa với các thuốc khác
Nếu bạn đang sử dụng các sản phẩm dưỡng da hoặc tóc khác, hãy cân nhắc tương tác giữa dầu argan và sản phẩm đó. Mặc dù dầu argan thường tương thích tốt với nhiều sản phẩm, nhưng tốt nhất là nên tham khảo ý kiến của chuyên gia y tế.
Một số nghiên cứu về Argania spinosa trên thế giới
Thử nghiệm so sánh kem dưỡng ẩm có chứa sáp hạt đã qua sử dụng, chiết xuất Butyrospermum parkii, dầu hạt Argania spinosa so với kem hydrocortisone 1% trong điều trị viêm da dị ứng ở trẻ em
Mục tiêu: Để so sánh hiệu quả của một loại kem dưỡng ẩm có chứa sáp hạt đã qua sử dụng, chiết xuất Butyrospermum parkii, dầu hạt Argania spinosa (S) với kem hydrocortisone 1% (HC) trong điều trị viêm da dị ứng nhẹ đến trung bình.
Vật liệu và phương pháp: 29 bệnh nhân, tuổi từ 2 đến 15 tuổi bị viêm da dị ứng nhẹ đến trung bình được đưa vào nghiên cứu. Cơ thể được chia ngẫu nhiên sang bên trái và bên phải. Một mặt được thoa kem S và mặt còn lại được thoa kem HC hai lần mỗi ngày trong bốn tuần. Quan sát tỷ lệ tái phát sau khi thuyên giảm đã được ghi lại.
Kết quả lâm sàng được phân tích bằng cách sử dụng thang điểm Viêm da dị ứng (SCORAD). Phân tích thống kê được thực hiện bằng cách sử dụng thống kê mô tả, kiểm tra t cặp, ANOVA lặp lại một chiều và kiểm tra của McNemar.
Kết quả: Người ta đã chứng minh rằng cả hai tác nhân đều cải thiện điểm số SCORAD sau hai tuần, với sự khác biệt có ý nghĩa thống kê (p0,05). Mặc dù bên bôi kem S có tỷ lệ thuyên giảm cao hơn bên bôi kem HC nhưng không có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê (p > 0,05).
Kết luận: S cream có hiệu quả tương đương HC cream trong điều trị và duy trì giai đoạn viêm da dị ứng nhẹ đến trung bình ở trẻ em.
Tài liệu tham khảo
- Khallouki, F; Younos, C; Soulimani, R; Oster, T; Charrouf, Z; Spiegelhalder, B; Bartsch, H; Owen, RW (2003). “Consumption of argan oil (Morocco) with its unique profile of fatty acids, tocopherols, squalene, sterols and phenolic compounds should confer valuable cancer chemopreventive effects”. European Journal of Cancer Prevention. 12 (1): 67–75. doi:10.1097/00008469-200302000-00011. PMID 12548113.
- Jirabundansuk, P., Ophaswongse, S., & Udompataikul, M. (2014). Comparative trial of moisturizer containing spent grain wax, Butyrospermum parkii extract, Argania spinosa kernel oil vs. 1% hydrocortisone cream in the treatment of childhood atopic dermatitis. Journal of the Medical Association of Thailand = Chotmaihet thangphaet, 97(8), 820–826.
- L. Siegle. “The trees of life. Should hairdressers be promoting argan oil?”. The Observer.
- Sciencedirect, Argania spinosa, truy cập ngày 1 tháng 8 năm 2023.
