Đảng Sâm (Đẳng Sâm Bắc)
Tên khoa học
Codonopsis pilosula (Franch.) Nannf. (Đảng sâm), họ Hoa chuông (Campanulaceae).
Nguồn gốc
Rễ khô của loài Codonopsis pilosula (Franch.) Nannf. (Đảng sâm), họ Hoa chuông (Campanulaceae).
Vùng sản xuất
Chủ yếu ở Sơn Tây, Thiểm Tây, Cam Túc, Tứ Xuyên.
Thu hái và chế biến
Thu hái vào mùa Thu. Rửa sạch và phơi đến khô.
Tính vị quy kinh
Tác dụng
Ích tỳ phế, sinh tân dưỡng huyết.
Về cơ bản trên thực tế lâm sàng Nhân sâm cực kỳ đắt nên không dễ dùng một chút nào, chưa kể để tìm được nhân sâm chuẩn thì cũng phải có kinh nghiệm. Từ đó mới có vị thuốc đẳng sâm giá rẻ hơn, dễ tìm hơn (nhân sâm cỡ 20tr/kg thì đẳng sâm chỉ tầm 300k/kg – giá rất hợp lý, hợp túi tiền: giá cập nhập năm 2022, loại thượng phẩm). Vì thế mà trong một số trường hợp hoàn toàn có thể dùng đẳng sâm để thay thế nhân sâm, tác dụng rất tốt. Tuy nhiên Nhân sâm có một tác dụng mà đẳng sâm hay bất kỳ loại sâm nào khác không thể thay thế được đó là đại bổ nguyên khí, còn tác dụng khác của nhân sâm như ích tỳ phế, dưỡng huyết sinh tân, ninh thần định chí thì có thể thay thế được. Cụ thể trong bài Tứ quân tử thang và Quy tỳ thang hoàn toàn có thể thay thế Nhân sâm bằng Đẳng sâm được. Cho nên chỉ cần nhớ tác dụng của Nhân sâm và bỏ tác dụng đại bổ nguyên khí sẽ biết được tác dụng của Đẳng sâm.
Lưu Ý: Không dùng Đẳng sâm chung với Lê lô (phản Lê lô), không dùng độc vị ở người có chứng thực, bệnh nhiệt.
BÀO CHẾ: Phổ biến nhất là tẩm với gừng sao. Đẳng sâm trước đây nhập từ Trung Quốc, sau đó đem về trồng được một số nơi ở Việt Nam như Cao bằng, Lạng sơn. Vì giá khá rẻ nên không lo bị làm giả, tuy nhiên vì là thuốc nhập nên ít nhiều vẫn có nguy cơ bị tách chiết dược liệu. Vì thế ở Việt Nam có một loại sâm tên là S M BỐ CHÍNH (Sâm 100% thuần việt) có tác dụng tương đương Đẳng sâm, giá cũng xêm xêm đẳng sâm nên khi dùng không phải lo về chất lượng.
Đặc điểm dược liệu
Hình trụ tròn, hơi cong. Bể mặt có màu nâu vàng đến nâu xám. Thể chất: khá cứng và dẻo, mặt gãy hơi mịn. Mùi: thơm đặc trưng. Vị: ngọt nhẹ.
Yêu cầu chất lượng
Theo kinh nghiệm dân gian, dược liệu thượng hạng là loại mập, dài, chất mềm và nhuận ẩm, mùi vị rõ rệt, khi nhai để lại rất ít bã.
Các đặc điểm phân biệt chính của ba dạng dược liệu Đảng sâm
Đặc điểm | Codonopsis pilosula | c. pilosula var. modesta | c. tangshen |
Vân ngang tròn | Dày đặc ngay dưới đầu rễ, hàng trồng có ít hơn hoặc không có | Thường xuất hiện trên một nửa độ dài của rễ hoặc hơn | Dày đặc ngay dưới đầu rễ, hàng trồng có ít hơn hoặc không có |
Bề mặt | Vết nhăn dọc, lỗ vỏ ngang, dài, nhô lên | Vết nhăn dọc, lỗ vỏ ngang, dài, nhô lên | Rãnh dọc |
Chất, mặt gãy | Hơi cứng và dẻo, nhiều vết nứt | Có nhiều vết nứt | Tương đối mềm nhưng đầy thịt, tương đối ít vết nứt |
Kháng acid, chống trào ngược, viêm loét
Thương hiệu: Công ty cổ phần Dược phẩm Yên Bái
Xuất xứ: Việt Nam
Điều trị Alzheimer, sa sút trí tuệ, suy giảm trí nhớ
Thương hiệu: Dược phẩm Hạnh Thái
Xuất xứ: Việt Nam
Điều trị tiêu chảy
Thương hiệu: Công ty dược phẩm Trung Ương 3 - Foripharm
Xuất xứ: Việt Nam
Hướng thần kinh, Bổ thần kinh
Thương hiệu: Công ty cổ phần Dược Hà Tĩnh - HADIPHAR
Xuất xứ: Việt Nam
Thuốc tăng cường miễn dịch
Thương hiệu: Công ty cổ phần Dược Hà Tĩnh - HADIPHAR
Xuất xứ: Việt Nam
Chống thấp khớp, cải thiện bệnh trạng
Thương hiệu: Bai Tong Tang Pharmaceutical Co.,Ltd
Xuất xứ: Malaysia
Điều hòa tiêu hóa, chống đầy hơi, kháng viêm
Thương hiệu: Công ty dược phẩm Trung Ương 3 - Foripharm
Xuất xứ: Việt Nam
Điều hòa tiêu hóa, chống đầy hơi, kháng viêm
Thương hiệu: Công ty dược phẩm Trung Ương 3 - Foripharm
Xuất xứ: Việt Nam
Điều hòa tiêu hóa, chống đầy hơi, kháng viêm
Thương hiệu: Công ty cổ phần dược phẩm Nam Hà
Xuất xứ: Việt Nam
Hormon và thuốc điều chỉnh rối loạn nội tiết tố
Thương hiệu: Dược phẩm Thiên Ân
Xuất xứ: Việt Nam