Cây Thường Xuân là cây gì?

Danh pháp

Hedera helix (Họ Nhân sâm – Araliaceae).

Tên gọi khác

Dây lá Nho, dây Nguyệt quế và cây Vạn niên.

Đặc điểm thực vật

Cây Thường Xuân thuộc loài cây có thân leo. Thân mảnh, chắc chắn và chiều dài vào khoảng 20-30m. Trên thân chia ra thành rất nhiều đốt, mỗi đốt sẽ mọc ra lá và rễ phụ để tăng cường sự phát triển của cây.
Dây Thường Xuân già thường khá nhẵn, còn dây non thường có lớp lông mịn, mềm bao phù. Khi còn non, lá của Thường Xuân có màu xanh nhạt, sau mới dần chuyển màu đậm hơn.

Cây có lá đơn, chiều dài khoảng 5 tới 10cm, còn chiều rộng vào khoảng 3 tới 8cm, phiến của lá phân thùy, lá có kèm theo gân chân vịt.

Cây Thường Xuân có hoa không? Cây Thường Xuân có hoa, hoa thường mọc nhiều vào thời điểm cuối hè đầu thu. Hoa có tất cả 5 cánh, chụm lại kiểu hình dạng như chiếc ô. Màu của hoa là màu vàng nhạt, mùi hương thơm nhẹ nhàng và thoang thoảng. Thời gian hoa Thường Xuân thường kéo dài khoảng 1 tới 2 tháng. Sau đó tạo thành quả hạch tròn, có màu đen khi chín.

Phân bố – Sinh thái

Thường Xuân là cây ưa ẩm, mát nên nó thường mọc ở những khu vực râm mát, ẩm ướt. Ban đầu Thường Xuân xuất phát từ Châu Âu, sau đó đã hiện diện ở nhiều nơi trên khắp thế giới.

Cây Thường Xuân sẽ phát triển mạnh ở nơi có khí hậu mát mẻ, râm mát. Trong rừng, cây Thường Xuân thường mọc ở sườn dốc, vách đá có đất ẩm, màu mỡ.

Thường Xuân là một loài cây dễ sống, kể cả ngoài trời hay trong nhà. Tuy nhiên nếu ánh nắng quá gay gắt cây sẽ không chịu được. Sức sống của cây cũng rất tốt, tốc độ phát triển, sinh sôi nhanh.

Hiện nay đang có 3 loại Thường Xuân gồm Thường Xuân leo, Thường Xuân thủy sinh và cây Thường Xuân cẩm thạch.

Bộ phận dùng

Phần thân dây.

Tính vị – Quy kinh

Thường Xuân có tính ấm, vị đắng và cay.

Ý nghĩa của cây Thường Xuân

Cây Thường Xuân trong cuộc sống được xem là loài cây đại diện cho tình bạn, sự trẻ trung, đồng thời tượng trưng cho tài lộc, may mắn của gia chủ sinh sôi và nảy nở.

Cây Thường Xuân hợp mệnh gì?

Trong phong thủy, Thường Xuân đại diện cho mệnh mộc, bởi vậy, loài cây này hợp với những người đang có mệnh Hỏa hoặc Mộc.

Thành phần hóa học

Những thành phần chính được các nhà nghiên cứu tìm thấy trong cây Thường Xuân gồm có:

• Các Saponin: Hederacoside B, Hederacoside DH, Monodesmoside alpha-hederin, Hederacoside C.
• Ngoài ra, trong Thường Xuân còn có Acid Phenolic, Flavonoid, Alkaloid,…

Tác dụng của cây Thường Xuân

Chống co thắt

Các thành phần như Saponin có trong cây Thường Xuân có thể chống co thắt, cải thiện tình trạng hô hấp bị tắc nghẽn. Ngoài ra, các hoạt chất này còn giúp tăng thư giãn đường thở, long đờm, tiêu đờm. Bởi vậy, Thường Xuân là nguyên liệu chữa trị hiệu quả các tình trạng như viêm phế quản, ho và vấn đề khác về đường hô hấp.

Kháng khuẩn

Cây Thường Xuân, đặc biệt là phần lá, gồm các hoạt chất giúp kháng khuẩn, giảm tình trạng nhiễm trùng cho các vết thương, vết bỏng ngoài da và các bệnh lý nhiễm khuẩn khác.

Chống viêm

Nghiên cứu về các thành phần chiết xuất từ Thường Xuân cho thấy chúng có tiềm năng lớn trong việc chống viêm, ức chế những yếu tố gây ra phản ứng viêm ở người. Tác động này đến từ cơ chế hoạt động của Saponin và các Polyphenol.

Chống oxy hóa

Các Saponin và Flavonoid có trong lá Thường Xuân là những hoạt chất có khả năng chống oxy hóa rất mạnh mẽ. Chúng hỗ trợ dọn dẹp các yếu tố oxy hóa và gốc tự do, từ đó hạn chế tình trạng lão hóa hoặc bệnh do gốc tự do gây ra.

Giải độc

Sử dụng dịch chiết từ Thường Xuân sẽ làm tăng hoạt động chức năng của các cơ quan, đặc biệt là gan. Hỗ trợ quá trình thải độc, thanh lọc gan và cơ thể, từ đó cải thiện và chữa trị các vấn đề về gan.

Chống khối u

Hiện nay, tác động chống khối u đang được nhiều nhà khoa học quan tâm và nghiên cứu. Thường Xuân có thể ngăn chặn, kìm hãm sự sinh trưởng, phát triển của các khối u. Đồng thời còn giúp hạn chế sự ảnh hưởng của gốc tự do tới khối u.

Làm sạch cho không khí

Bên cạnh tác động trực tiếp với cơ thể, Thường Xuân còn có tác động gián tiếp cho sức khỏe. Khi trồng Thường Xuân trong nhà sẽ tạo sự mát mẻ, loài cây này cũng có khả năng lọc bụi lọc chất độc rất tốt, từ đó giúp không gian sinh sống luôn thoáng mát và trong lành.

Công năng – Chủ trị

Thường Xuân giúp bình can, lợi thấp, giải độc, đồng thời giúp khu phong và tiêu thũng hoạt huyết.

Độc tính của cây Thường Xuân

Thường Xuân là một loài cây có thể khiến da bị nổi ban, nổi mẩn ngứa khi tiếp xúc trực tiếp. Một vài trường hợp còn xảy ra tình trạng ỉa chảy, buồn ói, nôn mửa khi sử dụng lá của cây. Tuy nhiên các dữ liệu về độc tính do Thường Xuân gây ra còn rất hạn chế. Trước khi dùng, nhất là đối tượng nhạy cảm, cần khám và tham khảo các bác sĩ đông y.

Tài liệu tham khảo

Hamed Baharara, Ali Tafazoli Moghadam, Amirhossein Sahebkar, Seyed Ahmad Emami, Tara Tayebi và Amir Hooshang Mohammadpour (2021), The Effects of Ivy (Hedera helix) on Respiratory Problems and Cough in Humans: A Review, Pubmed. Truy cập ngày 31/12/2024.