Bách Hợp (Loa kèn)
Tên khoa học
Lilium lancifolium Thunb. (Bách hợp), họ Loa kèn (Liliaceae).
Nguồn gốc
Thân hành nạc khô của loài Lilium lancifolium Thunb. (Bách hợp), họ Loa kèn (Liliaceae).
Vùng sản xuất
Chủ yếu ở Hồ Nam, Hồ Bắc, Giang Tây, Chiết Giang, An Huy, Hà Nam, Hà Bắc và Thiểm Tây.
Thu hái và chế biến
Vào mùa Thu, rửa sạch; tách các vẩy, chần trong nước sôi và phơi khô.
Tính vị quy kinh
Tác dụng
Dưỡng âm nhuận phế, thanh tâm trừ phiền
Bách hợp vị ngọt mát thanh nhuận, chủ đi vào Phế, Tâm giỏi về thanh phế nhuận táo chữa ho, thanh tâm an thần dẹp yên kinh sợ. Là vị thuốc thường dùng để chữa phế táo sinh ho, hư phiền.
Hai vị thuốc Mạch môn và Bách hợp nhìn từ tính vị quy kinh đến tác dụng thì cơ bản khá giống nhau. Đều có tác dụng bổ phế âm, vì bổ dưỡng phế âm nên thanh được hư nhiệt do phế âm hư sinh ra. Ngoài ra còn có thêm một tác dụng nữa là thanh tâm trừ phiền, nghĩa là được dùng như một vị thuốc có tác dụng an thần, đặc biệt là các chứng tâm can thận âm hư gây nhiễu động tâm, tâm chủ thần minh nên khi tâm bị nhiễu động, dẫn đến thần minh không yên, thần minh không yên nên gây khó ngủ, mất ngủ – mà khi đã khó ngủ, mất ngủ dẫn đến người khó chịu, bực bội, phiền táo. Mạch môn và Bách hợp có tác dụng thanh tâm trừ phiền để an thần, đây là một tác dụng rất hay của 2 vị thuốc này. Chính bởi vì tác dụng này mà làm cơ sở để phân biệt cặp Sa sâm, Ngọc trúc và Mạch môn, Bách hợp.
Về tác dụng bổ phế âm và thanh tâm trừ phiền thì Mạch môn và Bách hợp khá giống nhau. Tuy nhiên ở Mạch môn có một tác dụng mà Bách hợp không có, đó là Mạch môn còn có thêm tác dụng bố vị âm gặp ờ trong bài Dường âm thanh vị thang.
Đặc điểm dược liệu
Là các miếng bầu dục thuôn dài, gợn sóng hơi cong vào phía trong. Màu trắng hoặc màu nâu vàng nhạt. Thể chất cứng mà giòn, mặt gãy mịn và phẳng như chất sừng. Mùi: nhẹ, Vị: hơi đắng.
Yêu cầu chất lượng
Theo kinh nghiệm dân gian, dược liệu thượng hạng là các vẩy đều thịt dày, chất cứng, ít xơ, màu trắng, vị hơi đắng.
GHI CHÚ
- Dược điển Trung Quốc cũng ghi lại các vảy khô nạc lấy ở thân hành của loài brownii F. E. Brown var. viridulum Baker và L pumilum DC., được sử dụng như Bách hợp dược dụng
- Ngoài làm thuốc, Bách hợp cũng có thể làm đồ ăn.
Xuất xứ: Mỹ
Xuất xứ: Việt Nam
Xuất xứ: Việt Nam
Xuất xứ: Việt Nam