Các kỹ thuật cắt và tạo hình môi lớn vùng kín cho phụ nữ

Tác giả: Lina Triana

Biên dịch: Thạc sĩ – Bác sĩ Nguyễn Đình Trung

nhathuocngocanh.com – Bài viết Các kỹ thuật cắt và tạo hình môi lớn vùng kín cho phụ nữ được trích trong chương 9 trong sách Phẫu thuật tạo hình và thẩm mỹ vùng kín phụ nữ.

Căng da và trẻ hóa môi lớn

Môi lớn là bộ phận có thể dễ dàng nhìn thấy khi quan sát âm hộ. Khi da vùng này bị chùng hoặc lượng mỡ dưới da dư thừa, bệnh nhân tìm tới Bs với mong muốn loại bỏ đi chúng nhằm tăng tính thẩm mỹ cho vùng kín. Chúng ta đều biết rằng lão hóa là quá trình tự nhiên của cơ thể. Theo thời gian, mọi thứ dần trở nên già nua và chảy xệ; tất nhiên, âm hộ cũng không phải là ngoại lệ.

Cùng với tuổi tác, những thay đổi sinh lý ngày 1 rõ ràng hơn. Da bắt đầu mất dần đi lượng acid hyaluronic vốn có, khiến da trở nên khô và dần hình thành những nếp nhăn. Điều tương tự cũng xảy ra với vùng âm hộ, với sự suy giảm độ đàn hồi da dẫn tới tình trạng chùng da và sẫm màu do tăng tập trung sắc tố. Và tất nhiên, môi lớn không phải là ngoại lệ. Đây dường như là tất cả những gì xảy ra với bệnh nhân và nhiệm vụ của chúng ta là chỉnh hình nó về thời họ còn 18!.

Giải phẫu

Môi lớn tiếp giáp với môi bé tại mép môi sau, một thành phần quan trọng của cơ quan sinh dục ngoài.

Do ảnh hưởng của tình trạng lão hóa, da trở nên chảy xệ, và theo tác động của trọng trường thì phần bị tổn thương nhiều nhất chính là vùng mép môi sau.

Chúng ta biết rằng môi lớn được bao phủ bên ngoài bởi lớp da tiếp nối từ vùng da đùi và bẹn, trong khi môi bé lại được bao phủ bởi niêm mạc nên các phẫu thuật ở vùng môi lớn và môi bé có đôi chút khác biệt. Hầu hết các đường mổ ở vùng niêm mạc thì rất nhanh liền, còn ở da thì không. Nên các phẫu thuật giảm môi lớn âm hộ thường hay để lại sẹo, đặc biệt là vùng tập trung sắc tố, nơi sẹo có thể rất dễ nhận ra nhờ sự tương phản màu (nhạt) của chúng với màu da (đậm).

Đánh giá

Lắng nghe vấn đề bệnh nhân gặp phải để tìm ra phương án điều trị phù hợp.

Tiếp cận vấn đề

Những vấn đề bệnh nhân có thể gặp phải:

• “Tôi thấy thực sự bất tiện khi mặc quần bó vì môi lớn quá khổ làm cho ai cũng có thể nhìn thấy!”
• “Tôi không thể đi bơi vì mỗi lần mặc áo tắm, luôn xuất hiện 1 khe nằm giữa quần bơi của mình, trông thật xấu hổ!”
• Khi tôi mặc quần áo bó, vùng kín dường như đang lộ ra trước mắt mọi người vậy!”

Da thừa:

• “Điều khó chịu nhất mỗi khi tôi đứng là môi lớn cứ xệ xuống khiến việc đi lại trở nên khó khăn”
• “Tại sao trông môi lớn của tôi lại khó nhìn đến vậy? Làm thế nào để nó trông như trước đây?”
• “Thật trớ trêu, 1 bên môi lớn của tôi lại dài hơn bên còn lại?!”
• “Tôi nghĩ môi lớn của tôi đang bị xệ dần xuống, da chùng dần đi. Đây có phải là hệ quả của việc wax lông nhiều năm qua không?”
• “Sau liệu trình giảm cân, tôi để ý thấy vùng da môi lớn trông thật quá khổ”
• “Tôi thực sự không muốn ai nhìn thấy chúng, kể cả bạn trai của mình. Bs có thể giải quyết được vấn đề này không?”

Đánh giá triệu chứng

Trước tiên, chúng ta cần đánh giá đúng mối lo ngại của bệnh nhân, đó là tình trạng da hay mô mỡ dưới da dư thừa? Mặc dù cả hai đều có thể được cải thiện thông qua thủ thuật giảm môi âm hộ, nhưng cách tiếp cận mỗi vấn đề lại có đôi chút khác biệt.

Đối với những bệnh nhân có da thừa, môi lớn thường quá khổ nhưng da lại bị chùng; trong khi với nhóm bệnh thừa mô mỡ dưới da, hình thể môi lớn trông lại hoàn toàn ngược lại. Nhưng chung quy thì đều là tình trạng mất cân đối giữa các bộ phận cầu thành nên âm hộ!

Phục hồi vùng da bị chùng

Ưu điểm

• Thủ thuật tốt nhất để loại bỏ vùng da thừa ở môi lớn. Bệnh nhân cũng sẽ được tư vấn tiêm lipofilling sau khi loại bỏ vùng da thừa để đạt kết quả tốt nhất.
• Khi lên kế hoạch loại bỏ vùng da thừa này, nếu lấy được phần da nông ở bề mặt và giữ lại phần trung, hạ bì,… rồi xếp dồn chúng lại, trông môi lớn sẽ đầy đặn 1 cách tự nhiên. Hãy chú ý loại bỏ các nang lông còn sót lại ở bên trong các lớp da, để tránh tình trạng chèn ép.

Nhược điểm

• Khi đơn thuần thực hiện kỹ thuật này, bệnh nhân thường yêu cầu phải tiếp tục thực hiện làm đầy môi lớn thì mới tạo hiệu quả tối ưu.
• Có thể tạo sẹo và dễ bị phát hiện ở những vùng tập trung sắc tố tại môi lớn.
• Khi da bị cắt đi quá nhiều, đặc biệt ở những bệnh nhân sau giảm cân, chúng có thể dẫn tới tình trạng lộ tuyến, sẽ gây khó chịu cho bệnh nhân và tăng nguy cơ dẫn tới âm đạo khô, ngứa và đau.

Loại bỏ mô mỡ thừa dưới da (có kết hợp phục hồi da chùng)

Ưu điểm

• Chúng ta có thể tránh được tình trạng da chùng sau khi hút mỡ môi lớn mà bệnh nhân không cần thực hiện thêm 1 cuộc phẫu thuật nữa.

Nhược điểm

• Yêu cầu Bs phải thông thạo 2 thủ thuật (khi lượng mỡ thừa dưới da quá nhiều, buộc phải kết hợp 2 pp với nhau)

Xét nghiệm tiền phẫu

• Xét nghiệm máu
  • Công thức máu
  • PT và aPTT
  • Creatinine
  • Những xét nghiệm khác, tùy thuộc bệnh lý kết hợp
  • Sinh hóa nước tiểu
• Phết tế bào âm đạo

Lên kế hoạch phẫu thuật

Vô cảm

• Gây tê tại chỗ, có thể kết hợp cùng phong bế thần kinh thẹn.
• Tác giả khuyên dùng gây mê toàn thân. Vì gây tê tại chỗ có thể ảnh hưởng tới đường cắt do làm chệch các mốc giải phẫu.

Mô tả kỹ thuật

Vô cảm

Thông tin quan trọng

Nên đánh dấu đường rạch trước khi tiêm tê.

• Gây tê tại chỗ + phong bế thần kinh thẹn
• Gây mê toàn thân + phong bế thần kinh thẹn

Phong bế thần kinh thẹn nhằm mục đích giảm đau sau mổ.

Tê tại chỗ

Hãy đánh dấu vùng phẫu thuật trước khi gây tê cục bộ vì sau tê, các mốc giải phẫu có thể thay đổi, dẫn tới đường cắt không đúng như dự tính.

Gây mê toàn thân

Tác giả khuyên nên gây mê toàn thân trong thủ thuật làm đầy môi lớn.

Phong bế thần kinh thẹn

Thông tin quan trọng

Hãy chú ý đối với những bệnh nhân gầy, 5ml bupivacaine là bình thường nhưng với họ có thể gây yếu chi tạm thời.

Tối ưu là sử dụng bộ kit phong bế thần kinh thẹn, nếu không có có thể sử dụng catheter Spinocath để tiêm tê.

• Dụng cụ bảo vệ kim của bộ kit được đưa vào bên trong âm đạo, hướng về phía thành sau bên, nơi có thể sờ thấy gai ngồi.
• Thuốc tê: 10 ml bupivacaine nguyên chất + epinephrine (5ml mỗi bên)
• Luôn luôn hút trước khi tiêm, phải nhớ rằng động mạch thẹn chạy rất gần thần kinh thẹn.

Đánh dấu vùng phẫu thuật

Vùng phẫu thuật phải được thống nhất từ khi lên kế hoạch dựa trên tình trạng hiện tại và nhu cầu của bệnh nhân.

Loại bỏ phần mô mỡ thừa

Quy trình: Yêu cầu bệnh nhân đứng và sử dụng nghiệm pháp véo da để cảm nhận lượng mỡ thừa ở môi lớn (đồng thuận trước khi thực hiện).

Thực hiện phẫu thuật hút mỡ theo đúng quy trình.

Về vấn đề vô cảm, tiêm vào khu vực môi lớn một lượng vừa đủ dung dịch adrenaline và nước muối sinh lý (pha 2ml adre trong 1000ml NaCl 0.9%) đã mô tả ở chương trước.

Sau khi vô cảm, môi lớn sẽ phồng lên trông thấy, nên chú ý giải thích với bệnh nhân trước để họ yên tâm.

Sau khi thực hiện hút mỡ, vùng môi lớn ấn sẽ thấy rất căng, nên khuyên bệnh nhân massage thường xuyên để tăng cường lưu thông bạch huyết.

Cắt phần da thừa

Thông tin quan trọng

Tránh việc cắt phần da đi quá nhiều vì sau khi liền có thể gây ra tình trạng lộ tuyến hoặc khô âm đạo.

Quy trình: Nên khám bệnh nhân ở tư thế đứng, sau đó chuyển qua tư thế ‘phẫu thuật tán sỏi niệu’ để đánh giá chi tiết môi lớn trước khi gây tê và thực hiện thủ thuật.

Lượng da cần cắt bỏ sẽ được ước tính khi Bs khám bệnh nhân tại tư thế đứng bằng nghiệm pháp véo da. Luôn luôn kiểm tra vị trí lỗ âm đạo và đảm bảo sau khi cắt bỏ phần da thừa thì sẽ không có lộ tuyến. Thường thì sẽ tính hụt đi 1 chút để tránh trường hợp sẹo co kéo làm lộ tuyến.

Khi đánh dấu vùng phẫu thuật, chú ý cắt da ở phía trước nhiều hơn ở phía sau để duy trì tương quan giải phẫu. Đường đánh dấu thường có hình như con thoi ở 2 bên (hình 9.1)

Điều quan trọng là khi phẫu thuật xong, phần sẹo sẽ được dịch chuyển vào bên trong đường chân tóc, nhằm mục đích ‘ngụy trang’ cho vết sẹo.

Chú ý không kéo phần da chứa nang lông vào quá gần khu vực âm đạo vì khi lông mọc lên thường sẽ làm cho bệnh nhân thấy ngứa, rát, khó chịu; đồng thời việc cắt bỏ quá nhiều cũng tăng khả năng lộ tuyến nữa. (Hình 9.2)

Loại bỏ phần da và mô mỡ thừa kết hợp

Khi cắt bỏ phần da thừa, chỉ cần lọc bỏ lớp da vùng bề mặt và khâu nối 2 mép lại với nhau, để phần mô dưới thượng bì xếp sát vào nhau, trông môi lớn sẽ thẩm mỹ hơn. Chú ý sau khi lọc bỏ lớp da, hãy đảm bảo lấy bỏ hoặc áp lạnh toàn bộ phần nang lông để tránh tình trạng xuất hiện u nang lông sau khi làm thủ thuật (Hình 9.3)

Khâu da

Khi khâu nối vùng môi lớn, hãy nhớ là mình đang làm việc với tổ chức da chứ không phải niêm mạc, nên sẽ cần tuân thủ những nguyên tắc khi khâu da. Cụ thể, khâu 1 lớp dưới da bằng chỉ tiêu, 1 lớp trong da bằng chỉ không tiêu, cố gắng để lại các mép được lộn ra ngoài một chút.

Chăm sóc hậu phẫu

Chỉ sử dụng kháng sinh dự phòng.Sử dụng thêm thuốc giảm đau đường uống ngay sau phẫu thuật.

Bệnh nhân phải mặc quần lót chất liệu 100% cotton trong 8 ngày sau đó và không được mặc quần ngoài chật.

Nếu chỉ không tiêu, hãy nhắc bệnh nhân quay lại để cắt chỉ.

Tập thể dục và quan hệ tình dục có thể tiếp tục sau phẫu thuật khoảng 4 tuần đối với thủ thuật cắt phần da thừa; nếu chỉ hút mỡ đơn thuần thì sau 2 tuần có thể hoạt động lại.

Phòng tránh biến chứng

Giải thích kỹ với bệnh nhân:

• Luôn giải thích rằng thủ thuật này có thể tạo sẹo vì môi lớn chủ yếu là da. Vùng âm hộ tăng sắc tố và nếu xuất hiện sẹo (nhạt màu hơn da thường) thì khả năng gây ra mất thẩm mỹ là rất cao.
• Khi da chùng quá nhiều, phẫu thuật đơn thuần sẽ không đem lại hiệu quả như mong muốn, nên thường Bs sẽ để lại 1 phần da thừa để tránh tình trạng sẹo co kéo sau phẫu thuật gây nên tình trạng lộ tuyến.
• Hai bên môi lớn không bao giờ giống nhau tuyệt đối.
• Không nên kết hợp tạo hình da-niêm mạc vùng đáy chậu luôn. Nếu phần da thừa này gây phiền toái cho bệnh nhân, Bs có thể lên kế hoạch và thực hiện tạo hình đáy chậu vào lần phẫu thuật tới (xem chương tạo hình đáy chậu).

Đánh dấu vùng phẫu thuật:

• Luôn luôn đánh dấu vùng phẫu thuật thật cẩn thận trước khi vô cảm.
• Đánh dấu vùng cần phẫu thuật cả ở tư thế đứng và tư thế tán sỏi.
• Vô cảm:
• Đối với những bệnh nhân gầy, 5ml bupivacaine để phong bế thần kinh thẹn có thể gây yếu chi tạm thời.
• Không được tiêm tê trước khi đánh dấu vùng phẫu thuật.Không được cắt quá nhiều:
• Khi thực hiện nghiệm pháp véo da, hãy tính toán lượng mô cắt bỏ phù hợp để tránh lộ tuyến.
• Không cắt bỏ lượng mô dư thừa ở mép môi sau quá nhiều: Nếu bệnh nhân gặp phải chứng tách cơ thẹn, không nên cắt phần mô dư ở mép môi sau. Vì nếu cắt bạn sẽ phải cố định lại cơ, mà như vậy khi quan hệ bệnh nhân sẽ rất khó chịu.
• Cũng giống như khi phẫu thuật hở hàm ếch; nếu khâu nối 2 bên môi vào với nhau nhưng lại không chỉnh hình cơ vùng hàm mặt, thì cũng không có ý nghĩa gì cả! Nên nếu không thể chỉnh hình khối cơ thì tốt nhất là không nên làm gì cả.

Chú ý khi khâu nối:

• Để 2 mép lộn ra ngoài 1 chút sau khi kết thúc các mối khâu.

Biến chứng

Cắt bỏ quá nhiều

• Nhớ rằng không đánh dấu phần cắt quá nhiều để tránh lộ tuyến sau phẫu thuật.
• Bệnh nhân sẽ tăng nguy cơ bị khô, viêm âm đạo. Nên để giải quyết vấn đề này, bệnh nhân có thể thực hiện 1 liệu trình làm đầy môi lớn hoặc tạo hình vùng đáy chậu để có vẻ bề ngoài mong muốn.

Khô âm đạo:

• Tình trạng này làm bệnh nhân rất khó chịu, đặc biệt ở phụ nữ mãn kinh.
• Cắt đi quá nhiều niêm mạc môi lớn/bé có nguy cơ dẫn tới khô âm đạo tương đương nhau (Hình 9.4)

Sẹo:

• Sẹo có thể hình thành ở mặt trước 2 bên môi lớn. Nên phẫu tích thật khéo để đưa đường sẹo (nếu có) ra vị trí gấp nếp của môi lớn ở mặt trước (đường chân tóc) nhằm ‘ngụy trang’ cho vết sẹo.
• Quá trình liền sẹo có thể mất nhiều thời gian hơn so với ở các vùng khác (đặc biệt là môi bé, vì chúng là vùng niêm mạc chứ không phải da như môi lớn). Nên chú ý giải thích với bệnh nhân rằng vết sẹo này có thể tồn tại trên 6 tháng cho tới khi lành hẳn. (Hình 9.5)