Câu hỏi về vắc xin COVID-19: Có an toàn không? Vắc xin nào tốt nhất?

Để tải về bài viết Các câu hỏi về vắc xin COVID-19, mời bạn click vào link ở đây

Bản Dịch Của Bác Sĩ Trần Minh Thành- Khoa HSTC-CĐ

Vắc xin nào tốt nhất?

Các chuyên gia nhất trí: vắc xin tốt nhất là loại vắc xin đầu tiên có sẵn cho ban.

Mark Mulligan, giáo sư tại Trường Y Grossman và Giám đốc Trung tâm Tiêm chủng NYU Langone, người dẫn đầu các thử nghiệm lâm sáng cho AstraZeneca và vắc xin Pfizer tại Đại học New York (NYU), cho biết: “Điều tôi nói với bệnh nhân và người nhà của mình là hãy sử dụng bất cứ loại vắc xin nào mà bạn có thể nhận được”. “Tất cả chúng đều có hiệu quả cao. Quả thật bạn không thể đưa ra bất kỳ sự phân biệt nào giữa vắc xin này và vắc xin kia.”

Một số người đã suy đoán rằng vắc xin Pfizer và Moderna – với tỷ lệ hiệu quả khoảng 95% trong các thử nghiệm lâm sàng – tốt hơn vắc xin Johnson & Johnson (hiệu quả 66%) và vắc xin AstraZeneca (hiệu quả 76%). Nhưng so sánh tỷ lệ hiệu quả của các loại vắc-xin khác nhau đôi khi giống như so sánh giữa táo và cam, theo Anna Durbin, MD, giáo sư tại Trường Y Đại học Johns Hopkins và Trưởng Y tế Công cộng Johns Hopkins Bloomberg ở Baltimore, người chuyên về bệnh truyền nhiễm và vắc-xin.

“Những gì tôi nói với bệnh nhân và người nhà của mình là hãy sử dụng bất cứ loại vắc xin nào bạn có thể nhận được. Tất cả chúng đều có hiệu quả cao. Bạn thật sự không thể phân biệt được từ vắc xin này sang vắc xin khác”

Mark Mulligan, MD

Giáo sư tại trường Y Grossman NYU và giám đốc Trung tâm Tiêm chủng NYU Langone

Dữ liệu về hiệu quả phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm thời gian và địa điểm các thử nghiệm lâm sàng diễn ra, cô nói. Ví dụ, Pfizer và Moderna đã thử nghiệm vắc xin của họ trước đại dịch và chủ yếu ở Hoa Kỳ trước khi các biến thể lây lan và gây chết người xuất hiện nhiều hơn, trong khi phần lớn dữ liệu của Johnson & Johnson được thu thập ở Nam Mỹ và Nam Phi, nơi các biến thể đặc biệt đáng lo ngại đang lan rộng.

“Những gì chúng tôi đang cố gắng làm là ngăn ngừa bệnh nặng.” Durbin giải thích. “Tất cả chúng đều đạt gần 100% khả năng ngăn ngừa nhập viện do COVID-19″

Trên thực tế, các chuyên gia nói rằng vắc-xin Johnson & Johnson có một số ưu điểm so với vắc-xin mRNA, bao gồm việc nó không cần bảo quản cực lạnh và có thể được tiêm theo phác đồ một liều.

Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) nói rằng một người có thể coi mình đã được tiêm phòng đầy đủ hai tuần sau mũi tiêm Johnson & Johnson hoặc mùi thứ hai của Pfizer hoặc Moderna.

Nếu một người trước đó đã bị nhiễm SARS-CoV-2, thì thời hạn có thể bị rút ngắn lại. Một nghiên cứu tại Trường Y khoa NYU Grossman cho thấy rằng, trong những ngày sau liều vắc-xin đầu tiên, những người bị nhiễm trước đó sản sinh ra số lượng kháng thể tương tự hoặc nhiều hơn những người chưa bị nhiễm trước đó sau khi tiêm mũi thứ hai.

Mulligan, người dẫn đầu nghiên cứu, nói rằng thông tin có thể gợi ý rằng những người đã nhiễm COVID-19 có thể chỉ cần tiêm một mũi vắc-xin mRNA, nhưng điều đó cần phải nghiên cứu thêm.

Vắc xin có an toàn không?

Mọi loại vắc xin được chấp thuận tại Hoa Kỳ, ngay cả khi được cấp phép sử dụng khẩn cấp, đều phải trải qua quá trình kiểm tra an toàn nghiêm ngặt và CDC tiếp tục thu thập dữ liệu về bất kỳ tác dụng phụ hoặc kết quả bất lợi nào có thể liên quan đến vắc xin theo thời gian.

Những người tiêm vắc-xin có thể gặp một số tác dụng phụ, chẳng hạn như đau nơi tiêm, sốt, mệt mỏi, ớn lạnh, buồn nôn và đau nhức cơ thể – sau mũi tiêm thứ hai đối với phúc đồ hai lần tiêm. Đây là một dấu hiệu cho thấy hệ thống miễn dịch đang phản ứng và không phải là nguyên nhân đáng lo ngại. CDC khuyến cáo nên uống thuốc giảm đau sau khi (không phải trước khi) tiêm và tập thể dục cánh tay để tránh đau nhức.

Các tác dụng phụ thường dữ dội hơn sau lần tiêm thứ hai, vì hệ thống miễn dịch phản ứng với loại protein tăng đột biến đã biết. CDC cũng báo cáo rằng 80% những người được báo cáo gặp tác dụng phụ là phụ nữ, có thể liên quan đến vai trò của hormone giới tính trong phản ứng miễn dịch, theo một bài báo của New York Times.

Có một số tác dụng phụ nghiêm trọng hiếm gặp, chẳng hạn như sốc phản vệ một phản ứng dị ứng đe dọa tính mạng, nhưng có thể điều trị được. Tại Hoa Kỳ, phản ứng này đã xảy ra ở khoảng hai đến năm người trên một triệu người được tiêm chủng và không dẫn đến bất kỳ trường hợp tử vong nào.

CDC yêu cầu những người được tiêm chủng phải ở lại địa điểm tiêm chủng để theo dõi ít nhất 15 phút sau khi tiêm phòng trong trường hợp họ có phản ứng tiêu cực.

Kathryn Edwards, MD, một bác sĩ tiêm chủng và Sarah H. Sell và Cornelius Vanderbilt giáo sư nhỏ khoa tại Khoa Các bệnh Truyền nhiễm tại Trường Y Đại học Vanderbilt ở Nashville, Tennessee, dành phần lớn thời gian trong ngày để đánh giá các phản ứng sau khi tiêm vắc-xin COVID-19 như một phần của đơn vị Đánh giá An toàn Tiêm chủng Lâm sàng do CDC tài trợ. Nhóm của cô ấy, đang làm việc với các nhà dị ứng, tin rằng một người nào đỏ cổ phản ứng phản vệ tức thì với liều đầu tiên của vắc-xin mRNA không nên nhận liều thứ hai của vắc-xin đó mà có thể tiêm vắc-xin Johnson & Johnson cho lần thứ hai với sự theo dõi cẩn thận.

“Tôi đã làm việc này trong một thời gian dài và tôi không biết rằng tôi đã làm việc chăm chỉ hơn bây giờ rất nhiều. Chúng tôi muốn công chúng biết rằng chúng tôi muốn những loại vắc xin này vừa an toàn vừa hiệu quả”

Kathryn Edwards, MD

Nhà tiêm chủng và giáo sư nhi khoa tại Khoa các bệnh truyền nhiễm tại Trường Y Đại học Vanderbilt

Edwards cũng lưu ý rằng không phải tất cả các phản ứng có hại xảy ra xung quanh thời điểm tiêm chủng đều do vắc xin gây ra. Khi những người có bệnh lý tiềm ẩn – đặc biệt là những người lớn tuổi – được tiêm vắc-xin, các cơn đau tim hoặc đột quỵ sẽ xảy ra và có thể là ngẫu nhiên. Nhóm của cô ấy đang làm việc để xác định xem liệu một số phản ứng nhất định có xảy ra thường xuyên hơn dự kiến sau khi tiêm chủng hay không.

Ví dụ, có một mối quan tâm đến với vắc-xin AstraZeneca dẫn đến việc một số quốc gia tạm dừng hoặc hạn chế sử dụng vắc-xin này do các báo cáo về cục máu đông. Edwards nói rằng số người gặp phải cục máu đông sau khi tiêm vắc-xin ở Hoa Kỳ cho đến nay là thấp. Tuy nhiên, CDC liên tục xem xét các tỷ lệ này để xác định bất kỳ tín hiệu nào cho phản ứng có thể liên quan đến vắc-xin.

Mặc dù vẫn chưa rõ tác dụng lâu dài của vắc-xin, Edwards nói rằng bà và CDC đang thận trọng trong việc điều tra bất kỳ vấn đề tiềm ẩn nào khi chúng phát sinh.“Tôi đã làm việc này trong một thời gian dài,” cô ấy lưu ý. “Và tôi không biết rằng tôi đã làm việc chăm chỉ hơn bây giờ. Chúng tôi muốn đảm bảo rằng công chúng biết rằng chúng tôi muốn những loại vắc xin này vừa an toàn vừa hiệu quả ”.

Vaccine có bảo vệ chống lại các biến thể không?

Sự lục quan đến với việc phê duyệt vắc-xin COVID-19 vào cuối năm 2020 đã bị dập tắt bởi sự xuất hiện của một số biến thể coronavirus đã biến đổi để dễ lây lan hơn, dễ chết hơn và có khả năng trốn tránh vắc-xin.

Nhưng dữ liệu cho đến nay cho thấy rằng các loại vắc xin hiện có hoạt động tốt chống lại các biến thể.

Chen nói rằng những người được tiêm phòng và sau đó bị nhiễm một trong những biển thể liên quan vẫn không có khả năng phải nhập viện. Mặc dù có rất ít dữ liệu thực tế về cách vắc xin hoạt động chống lại biến thể B.1.351 – đặc biệt liên quan đến biến thể lần đầu tiên được phát hiện ở Nam Phi – một thử nghiệm lâm sàng nhỏ đối với vắc xin AstraZeneca đã bị tạm dừng sau khi nó chỉ cho thấy 22% hiệu quả so với biển thể . Đảng chú ý, không ai trong số những người được tiêm chủng, nói chung có nguy cơ thấp đối với COVID-19 nghiêm trọng ban đầu, phải nhập viện hoặc tử vong.

Tổ chức Y tế Thế giới nói rằng vắc-xin có khả năng cung cấp ít nhất một số bảo vệ chống lại mỗi biến thể vì chúng tạo ra phản ứng miễn dịch rộng rãi ngoài việc chỉ nhắm mục tiêu vào protein đột biến là trọng tâm của vắc-xin. Pfizer và Modem đã bắt đầu thử nghiệm các mũi tiêm vắc-xin “tăng cường” thứ ba để xem liệu liều bổ sung có thể cung cấp khả năng bảo vệ thêm chống lại các biến thể hay không. Họ cũng đang phát triển các loại vắc-xin biển thể cụ thể nhắm vào biển thể B.1.351.

Edwards sẽ không ngạc nhiên nếu hóa ra mọi người cần tiếp tục tiêm thuốc tăng cường COVID-19 khi các biến thể bổ sung xuất hiện.“Khi các chứng mới xuất hiện, chúng ta có thể cần phải chế tạo các loại vắc xin mới. Chúng tôi đã làm điều đó trong nhiều năm (đối với vắc-xin cúm], “có giải thích. “Chúng tôi cũng có thể cần phải làm điều đó cho COVID.”

Nhưng nó vẫn là một cuộc chạy đua giữa tiêm chủng và các biến thể. Chìa khóa để chấm dứt đại dịch là tiêm vắc-xin cho mọi người trên toàn cầu. Tinh đến ngày 30 tháng 3, chỉ có 7,4 liều vắc xin được tiêm trên 100 người trên toàn cầu và nhiều quốc gia thu nhập thấp vẫn chưa tiêm một liều duy nhất, theo báo cáo của tờ New York Times.

Durbin nói: “Cho đến khi toàn thế giới chiến thắng được vi rút, chúng tôi sẽ phải tiếp tục bảo vệ chính mình.”

Nguồn tham khảo

Are they safe? Which one is best? Your COVID-19 vaccine questions – answered, AAMC. Truy cập ngày 12/07/2022