Ngọc Bình Phong Tán – Bài thuốc ích khí cố biểu chỉ hãn

Bài viết Ngọc Bình Phong Tán – Bài thuốc ích khí cố biểu chỉ hãn – Trích trong sách 60 phương tễ dùng nhiều bậc nhất trong Y học Cổ truyền

Tác giả: Bác sĩ Trịnh Văn Cường

CÁCH NHỚ

“Hoàng kỳ Bạch truật Phòng phong”

Thành phần

Gồm có 03 vị Hoàng kỳ, Bạch truật, Phòng phong

Cách dùng

Dùng tán nhỏ mỗi lần uống 08-12g, ngày uống 02 lần.

Công dụng

Ích khí cố biểu chỉ hãn.

Chủ trị biểu hư vệ dương bất cố: tự hãn nhiều, dễ cảm phong tà, sắc mặt trắng, chất lưỡi nhạt, rêu trắng mạch phù – những bệnh nhân này hay bị cảm cúm.

==>> Xem thêm: Chu Sa An Thần Hoàn – Trấn tâm an thần, thanh nhiệt dưỡng âm

PHÂN TÍCH

“Về khí bắt nguồn từ tiên thiên do dương khí của thận sinh ra, được bổ sung không ngừng bằng các chất tinh vi của đồ ăn do tỳ vị vận hóa ra, hoạt động được do sư tuyên phát của phế. Vệ khí đi ngoài mạch, phân bố toàn thân, trong thì làm ấm nội tạng, ngoài thì làm ấm cơ nhục, da lông, làm đóng mở tuyến mồ hôi. Vê khí có nhiệm vụ bảo vệ cơ thể chống lại ngoại tà xâm nhập”. Vệ khí thuộc biểu có tính thu liễm, bế liễm (nghĩa là thu vào và đóng lại), vì được Phế chủ quản (Phế chủ bì mao, mà vệ cai quản bì mao) nên về cơ bản vệ cũng có tính thu liễm của Phế. Tà khí lục dâm (phong, hàn, thử, thấp, táo, hỏa) mà cơ bản nhất là phong, vì phong đứng đầu lục khí, trên thực tế lâm sàng tà khí ít khi đi đơn độc, mà thường kết hợp với nhau ví như phong hàn, phong nhiệt, phong thấp,…. Khi tà khí xâm nhập thì PHONG sẽ là tà khí tiên phong tấn công đầu tiên. Trường hợp vệ khí hư suy (biểu hư) phong sẽ chọc thẳng vào hàng rào vệ khí, mở toang cánh cửa miễn dịch, làm cho vệ khí không thu liễm được mà gây ra sợ gió, sợ lạnh, có ra mồ hôi,…. Trường họp vệ khí còn đương mạnh, đương khỏe (biểu thực) phong không thế chọc thẳng vệ khí làm sơ hở vệ khí được, nếu có hàn thì sẽ kết họp với hàn vây bó chặt hàng rào vệ khí bên ngoài gây ra sợ gió, sợ lạnh không có mồ hôi,….

NGỌC BÌNH PHONG TÁN gồm có ba vị thuốc Hoàng kỳ, Bạch truật, Phòng phong nhìn thì nghe chừng rất đơn giản, nhưng khi ba vị thuốc này tác dụng kết họp vói nhau thì tác dụng quá kinh khủng. Tác dụng ích khí cố biểu chỉ hãn: biểu hư vệ khí không chặt chẽ dễ bị cảm nhiễm, tự hãn sợ lạnh, sự gió, sắc mặt trắng, lưỡi sắc nhạt, mạch phù hư,… Chủ dược bài này chính là HOÀNG KỲ vị ngọt tính ôn, tác dụng chính là bổ khí của tỳ phế mà thăng đề dương khí trung tiêu. Bên trong thì bổ khí tỳ phế, kiện tỳ tạo ra nguồn bổ sung vệ khí; bên ngoài thì cố biểu chỉ hãn tạo ra một lóp hàng rào làm kiên cố vệ khí. Nếu hoàng kỳ mà được chích mật và sao thơm thì tác dụng sẽ nhanh hơn gấp bội, vì nó sẽ đi thẳng vào tỳ để thực hiện chức năng đưa dương khí lên trên và ra ngoài xây chắc hàng rào bảo vệ chặt chẽ vệ khí, bẻ gãy từng ý đồ tấn công của Phong tà khí. BẠCH TRUẬT ngọt ôn thì ích khí, khổ ôn thì trừ thấp, chủ yếu đi vào tỳ vị, công năng chuyên về ích tỳ khí, trừ tỳ thấp lại có thêm công hiệu cố biểu (làm vững phần biểu). Tác dụng kiện tỳ ích khí, làm cho nguồn sinh hóa từ tỳ mạnh mẽ. Tỳ thổ sinh phế kim, phế chủ vệ, tỳ vượng làm cho phế khí dồi dào, phế dồi dào làm cho vệ càng kiên cố hơn. Bạch truật tẩm mật sao vàng đi thẳng vào tỳ để đạt tác dụng. Hoàng kỳ kết họp với bạch truật vừa ích được khí vừa kiện được tỳ. PHÒNG PHONG tân tán trừ phong, hơi ôn không táo, ngọt hoãn. Phòng phong (phòng chống gió) không kể phong cảm nhiễm từ bên ngoài (ngoại phong) hay phong từ bên trong bốc lên (nội phong – can phong) thì đều có thể dùng được. Để mà nói về phong phong thì trong tất cả các thuốc trị phong thì không có thuốc nào đỉnh bằng, bửỉ vì nó đỉ khắp lục kinh (khắp hệ kinh lạc, từ trên xuống dưới, từ ngoài vào trong) lùng sục phong, gặp phong ở tiêu diệt ở đấy, không cho phong bất kỳ một cơ hội nào gây bệnh. Phòng phong kết họp với Hoàng kỳ vừa ích khí vừa tán tà, cố biểu nhưng không lưu giữ tà khí.

Cho nên nói rằng Ngọc bình phong tán là bài thuốc tăng cường miễn dịch cũng quả không sai. ứng dụng của bài này thì vô cùng đa dạng, có thể dùng trong mọi chuyên khoa như hô hấp, lão khoa, nhi khoa,… Trong một số trường hợp nếu mồ hôi ra quá nhiều có thế gia thêm Ma hoàng căn và Mẫu lệ sẽ cầm mồ hôi ngay lập tức (vì khi âm hư thì dương khí vượng lên, khi dương khí vượng lên sẽ đẩy ra ngoài kéo mồ hôi ra theo)

==>> Xem thêm: Quy Tỳ Hoàn – Kiện tỳ, dưỡng tâm, ích khí, bổ huyết