Hội chứng Charge (CHARGE SYNDROME)

Các điểm chính

Thuật ngữ

Hội chứng CHARGE bao gồm một nhóm các dị tật có liên quan:

• Khuyết mô mắt (coloboma) và khiếm khuyết dây thần kinh sọ (cranial nerve defects)
• Dị tật tim (Heart malformation)
• Teo lỗ mũi sau (Choanal atresia)
• Chậm tăng trưởng và/hoặc phát triển (Retardation of growth và/or development)
• Bất thường sinh dục (Genital anomalies)
• Bất thường tai (Ear anomalies)

Hình ảnh

• Các bất thường tai ngoài là đặc điểm duy nhất luôn có trên siêu âm
• Bất sản ống bán khuyên là đặc điểm rất đặc hiệu và có thể thấy trên MRI thai nhi
• 85% mắc bệnh tim bẩm sinh
• 59% có bất thường não sau (1/3 có thiểu sản thùy nhộng)
• 48% có khuyết mô mắt (coloboma) (~ 1/3 kèm theo tật mắt nhỏ)
• 46% nam, 36% nữ có bất thường sinh dục
• 44% thiểu sản/bất sản tuyến ức
• 41% bất thường mạch máu
• 36% đa ối

Bệnh học

Phần lớn các trường hợp do đột biến trong gen CHD7

Các vấn đề lâm sàng

• Tiên lượng xấu
  • 82% chậm phát triển
  • 40% bệnh tự kỷ/tự kỷ không điển hình

• Nguy cơ tái phát ~ 3%, có thể cao hơn khi bố tuổi cao
• Nguy cơ người lớn bị CHARGE có con bị ảnh hưởng có thể lên tới 50%

Bảng kiểm chẩn đoán

• Đánh giá thật cẩn thận mắt, tai trong, hành và rãnh khứu trên MR não thai nhi
• Tìm kiếm sự phát triển rãnh khứu trên siêu âm
• Sử dụng siêu âm 3D để tìm kiếm các bất thường tai ngoài

(Trái) Đồ họa cho thấy ốc tai và các ống bán khuyên (SCC) bình thường (trái) so với ốc tai loạn sản hài và bất sản SCC (phải) gặp trong hội chứng CHARGE. (Phải) MR thai nhi lúc 32 tuần tuổi cho thấy teo lỗ mũi sau hai bên với giảm tín hiệu dạng đường thẳng, kéo dài từ lá mía dày, đến thành mũi bên, bao quanh bởi nước ối. Chỉ thấy một vòng ốc tại duy nhất ở cả hai bên. Thấy khoang mũi giãn thoáng qua trên siêu âm ở thai nhi bị teo lỗ mũi sau.

(Trái) Hình ảnh dựng hình bề mặt ở mặt cắt dọc của một thai nhi chậm tăng trưởng, bất sản thể chai và bệnh tim bẩm sinh cho thấy tai nhỏ, hình vuông, đóng thấp và cằm nhỏ. Đây là tất cả các đặc điểm của hội chứng CHARGE. (Phải) Bất thường tai là đặc điểm luôn có; “tai CHARGE” điển hình là ngắn và rộng, dái tai rất nhỏ hoặc không có. Gờ luân (helix) có thể kết thúc đột ngột ở giữa tai . Chúng thường mềm và có thể nhô ra ngoài do sụn yếu và thường trông khác nhau giữa 2 bên tai.

Hội chứng Charge (CHARGE Syndrome)

Thuật ngữ

Định nghĩa

Hội chứng CHARGE bao gồm một nhóm các dị tật có liên quan được thấy ở trẻ em:

• Khuyết mô mắt (coloboma) và khiếm khuyết dây thần kinh sọ (cranial nerve defects)
• Dị tật tim (Heart malformation)
• Teo lỗ mũi sau (Choanal atresia)
• Chậm tăng trưởng và/hoặc phát triển (Retardation of growth và/or development)
• Bất thường sinh dục (Genital anomalies)
• Bất thường tai (Ear anomalies) và/hoặc điếc.

Hình ảnh

Dấu hiệu trên siêu âm

• Dị dạng sọ-mặt
  • Các bất thường tai ngoài là đặc điểm duy nhất luôn có trên siêu âm
  • Khuôn mặt bất đối xứng, cằm nhỏ tụt sau
  • 47,5% teo lỗ mũi sau. Khoang mũi giãn thoáng qua được mô tả là dấu hiệu của teo lỗ mũi sau
  • Bất sản/loạn sản thể chai
  • 32% sứt môi hoặc hở hàm ếch
• Bệnh tim bẩm sinh (CHD) ở 85%. 53% thân-nón; tứ chứng Fallot là hay gặp nhất
• 59% bất thường não sau (1/3 có thiểu sản thùy nhộng)
• 41% bất thường mạch máu
• 46% nam, 36% nữ có bất thường sinh dục
• 44% thiểu sản/bất sản tuyến ức
• 28% bất thường thận
• 36% đa ối

Dấu hiệu trên MR

• 95% bất sản/thiểu sản ống bán khuyên
• 90% bất sản bó khứu giác (arrhinencephaly)
• 48% khuyết mô mắt (coloboma) (~ 1/3 kèm theo tật mắt nhỏ)
• Hố sau bất thường lên đến 90%
• Xương đá ngắn, có hình dạng tam giác đặc hiệu ở 100%

Chẩn đoán phân biệt

Hội chứng mất đoạn 22q11

Các bất thường tai ngoài không phải là một phần của mất đoạn 22q11

Các vấn đề lâm sàng

Biểu hiện kiểu hình

• Biểu hiện kiểu hình của thai nhi khác với trẻ em. Thường thấy các CHD, dị tật ở mặt hoặc não không đặc hiệu
• Trẻ em: Tiêu chuẩn chẩn đoán chính (4C) thường thấy ở CHARGE, hiếm khi thấy ở các tính trạng khác. Khuyết mô mắt (coloboma), bất thường dây thần kinh sọ não (Cranial nerve abnormalities), teo lỗ mũi sau (Choanal atresia), tai CHARGE điển hình (typical
• CHARGE ear)
• Kiểu hình rất đa dạng; cần phải xét nghiệm di truyền để xác nhận chẩn đoán; hầu hết là do đột biến CHD7

Dịch tễ học

0,1-1,2/10.000 ca sinh sống, NAM = NỮ, gặp ở tất cả các nhóm chủng tộc

Diễn tiến tự nhiên và Tiên lượng

• 82% chậm phát triển, 40% tự kỷ/tự kỷ không điển hình
• Các vấn đề về thăng bằng, lời nói và ăn uống
  • Điếc tiếp nhận là phổ biến
  • Rối loạn chức năng nội tiết

• Nguy cơ tái phát ~ 3%, có thể cao hơn khi bố tuổi cao
• Nguy cơ người lớn bị CHARGE có con bị ảnh hưởng có thể lên tới 50%

Bảng kiểm chẩn đoán

Các điểm cần lưu ý

• Đánh giá thật cẩn thận tai trong trên MR não thai nhi
• Sử dụng siêu âm 3D để đánh giá tại ở thai nhi mắc CHD
• Tìm kiếm sự phát triển rãnh/hành khứu
  • Siêu âm ở mặt cắt vành cho thấy rãnh khứu đã hình thành hoàn toàn ở tất cả thai nhi > 28 tuần tuổi
  • Hành khứu có thể thấy trước rãnh khứu trên MR, có thể thấy ngay từ 20 tuần tuổi, tín hiệu T2WI