Chân Vũ Thang – Chủ tri Tỳ thận dương hư, thủy khí đình ở trong

Bài viết Chân Vũ Thang – Chủ tri Tỳ thận dương hư, thủy khí đình ở trong –  Trích trong sách 60 phương tễ dùng nhiều bậc nhất trong Y học Cổ truyền.

Tác giả: Bác sĩ Trịnh Văn Cường

“Chân Vũ Thang tráng thận trung dương

Phục linh, Truật, Thược, Phụ, Sinh khương

Thiếu âm phúc thống hữu thủy khí

Quý huyễn nhuận thích bảo an khang”

“Bài Chân vũ mạnh thận dương

Phục Linh, Bạch truật, Sinh khương rành rành

Phụ tử, Bạch thược hợp thành

Đau bụng, thủy khí, kinh hành thiếu âm

Choáng váng, hôi hộp trong tâm

Cơ bắp máy động, bài Chấn vũ này

Sức khỏe hồi phục lại ngay”

Cách nhớ

“Tam bạch Phụ Sinh”

Thành phần

Gồm có 5 vị Phụ tử, Phục linh, Bạch thược, Sinh khương, Bạch truật.

Cách dùng

Sắc uống lúc thuốc còn ấm, chia làm 3 lần trong ngày

Công dụng

Ôn dương lợi thủy.

Chủ tri Tỳ thận dương hư, thủy khí đình ở trong, tiểu tiện không thông lợi, chân tay nặng nề, bụng đau, đi lỏng, chân tay phù nề, không khát, rêu trắng, mạch trầm. Bệnh thái dương ra mồ hôi, song bệnh không giải, vẫn nóng, dưới tim hồi hộp, đầu váng, người mệt, lười vận động.

==>> Xem thêm: Bài thuốc Lý Trung Hoàn – Ôn trung khu hàn, bổ khí kiện tỳ

PHÂN TÍCH

Trong bài Lý trung hoàn thì dương khí ở trung tiêu, tỳ vị bị hư hàn làm thủy cốc đình trệ không vận hóa mà phát sinh ra chứng bệnh. Còn trong bài Chân vũ thang thì dương khí ở thận bị âm hàn xâm chiếm khiến cho thủy dịch đình lưu mà sinh ra toàn thân sưng phù, chân tay nặng nề, đau nhức,… Khi thận dương hư không ôn được tỳ dương mà gây ra các triệu chứng sợ lạnh, đau bụng, tiêu chảy,… Đấy là chứng chính của bài Chân vũ thang. Ngoài ra còn có thể ứng dụng trong chứng thương hàn bệnh thái dương ra mồ hôi, đầu choáng, dưới tim hồi hộp,…

Bài Chân vũ thang dùng vị PHỤ TỬ làm quân dược, phụ tử vị rất cay tính rất nóng, bổ hỏa trợ dương, tán hàn chỉ thống, hồi dương cứu nghịch. Phụ tử đi vào 12 đường kinh, ở thượng tiêu thì trợ tâm dương, ở trung tiêu thì ôn tỳ dương, ở hạ tiêu thì ôn thận dương, có thể đi từ ngoài vào trong, từ trong ra ngoài, từ biểu vào lý, từ lý ra biểu. Nhìn chung phụ tử là vị thuốc ôn thông được dương khí toàn thân, cho nên phàm các chứng hàn tà không thể không dùng phụ tử. Trong bài này Phụ tử là quân dược với tác dụng ôn tỳ thận dương, nhanh chóng cung cấp dương khí cho nên mà xử lý được gốc bệnh. Bạch truật và Bạch linh kiện tỳ lợi thấp, đạm thấp lợi thủy khiến thủy khí theo tiểu tiện mà đi ra ngoài, là thân dược giúp đỡ Phụ tử giải quyết triệu chứng bệnh. BẠCH TRUẬT lấy kiện tỳ táo thấp làm chủ, BẠCH LINH lấy lợi thủy thấm thấp làm chủ, một vị khơi thông đường, một vị làm khô ráo mà đưa ra. Hai vị phối hợp với nhau vừa tăng cường chức năng vận hóa của tỳ, vừa làm cho thấp được khô ráo, thủy khí được thông lợi. BẠCH THƯỢC có tác dụng lợi tiếu tiện để hành thuỷ khí, nhu can để chống đau bụng và liễm âm thư cân đế chống run gân, máy thịt. SINH KHU’ƠNG ôn tán, vừa giúp Phụ tử ôn dương đuổi hàn, vừa phối ngũ với Phục linh, Bạch truật tán thuỷ thấp, là tá dược. Phối ngũ các vị ấm tỳ thận, lợi thuỷ thấp phát huy công dụng ôn dương lợi thuỷ. ứng dụng chữa viêm cầu thận cấp, phù tim, thiểu năng tuyến giáp, viêm phế quản mạn tính, viêm ruột mạn tính, lao ruột,…

==>> Xem thêm: Bài thuốc Tiêu Dao Tán – Sơ can giải uất, kiện tỳ hòa dinh