Acid folic là gì? Bổ sung acid folic trước, trong thai kỳ có lợi ích gì?

Nhathuocngocanh.com – Axit folic đóng một vai trò quan trọng trong sự tăng trưởng và phát triển của em bé, đặc biệt là trong ba tháng đầu của thai kỳ. Do đó các bác sĩ thường được khuyến cáo bổ sung axit folic trước khi và trong mang thai. Trong bài viết dưới đây Nhà thuốc Ngọc Anh sẽ cùng bạn đọc tìm hiểu tầm quan trọng của axit folic trong thai kỳ.

Axit folic là gì?

Axit folic còn được gọi là axit pteroylmonoglutamic, là dạng tổng hợp của Folate (Vitamin B9). Trong khi folate thường được tìm thấy trong các loại rau ăn lá, thì axit folic lại có trong thực phẩm tăng cường hoặc chất bổ sung.

Các bác sĩ thường kê đơn bổ sung axit folic cho thai kỳ vì chất này tạo điều kiện cho sự phát triển của tế bào, sản xuất tế bào hồng cầu và hình thành DNA. Vì vậy, phụ nữ đang mang thai hoặc đang cố gắng mang thai nên bắt đầu bổ sung axit folic hàng ngày trước khi thụ thai và phải tiếp tục ít nhất ba tháng sau đó.

Lợi ích của axit folic trước khi mang thai là gì?

Bổ sung axit folic trước mang thai sẽ giúp đem lại những lợi ích sau:

• Cải thiện chất lượng của vật liệu di truyền, cho cả nam và nữ.
• Tăng khả năng sinh sản.
• Nó làm giảm homocysteine, mà mức độ cao là một yếu tố rủi ro cho thai kỳ.
• Trong những ngày đầu tiên sau khi thụ thai, thai nhi cần đủ lượng vitamin này để nhân lên.

Tại sao axit folic lại quan trọng trong thai kỳ?

Như đã nêu trước đó, axit folic hỗ trợ sản xuất tế bào mới. Đương nhiên, khi bạn đang mang thai, cơ thể bạn sẽ dành riêng để tạo ra nhiều tế bào hơn cho sự phát triển của em bé. Axit folic có lợi cho cơ thể vì nó giúp tạo ra protein, tạo thành các khối xây dựng của tế bào.

Dưới đây là những lợi ích của axit folic đối với sức khỏe phát triển của bé:

Phòng ngừa dị tật ống thần kinh

Thông thường, các ống thần kinh phát triển thành tủy sống và não vào ngày thứ 28 kể từ khi thụ thai. Tuy nhiên, nếu các ống thần kinh không đóng lại đúng cách, nó sẽ dẫn đến một tình trạng gọi là dị tật ống thần kinh (NTDs). Các hình thức phổ biến nhất của NTD bao gồm:

• Nứt đốt sống: Xảy ra khi cột sống và tủy sống không đóng lại được.
• Thai vô sọ (anencephaly): Kết quả là não kém phát triển và không có hộp sọ.
• Encephalocele (thoát vị não): Một phần nhô ra giống như túi của các mô não thông qua lỗ mở hộp sọ.

Trẻ sơ sinh bị thiếu não có thể không sống sót, trong khi những trẻ bị nứt đốt sống và thoát vị não có thể phải vật lộn với dị tật vĩnh viễn.

Vậy dị tật ống thần kinh là gì? Ống thần kinh là một phần của em bé đang phát triển sẽ trở thành não và tủy sống. NTD xảy ra khi ống thần kinh không đóng hoàn toàn trong những tuần đầu của thai kỳ. Điều này dẫn đến dị tật cột sống, não và hộp sọ có thể dẫn đến thai chết lưu hoặc tàn tật suốt đời. Nứt đốt sống (khi cột sống không đóng lại) và vô não (khi một phần não và hộp sọ bị thiếu) là những NTD phổ biến nhất.

Thai vô sọ và nứt đốt sống là những dị tật ống thần kinh có thể xảy ra trong quá trình phát triển của não và tủy sống. Cụ thể:

• Dị tật ống thần kinh xảy ra từ giai đoạn sớm của thai kỳ, thường là trước khi người phụ nữ nhận biết mình có thai
• Nhiều đứa trẻ bị những dị tật này chết hoặc có những vấn đề ở bụng, bàng quang và chi.
• Tỷ lệ: 1/500 – 1/1000 phụ nữ mang thai

Vậy bổ sung acid folic giúp phòng dị tật ống thần kinh có đúng không? Những nghiên cứu chỉ ra rằng 40-70% những ca dị tật ống thần kinh có thể được phòng bằng cách tăng liều lượng folate trước và trong giai đoạn đầu của thai kỳ.

== > Xem thêm bài viết: Những điều cần biết về bệnh tự miễn và thai kỳ – Bác sĩ Vũ Tài

Ngăn ngừa dị tật tim bẩm sinh

• Dị tật tim bẩm sinh (CHD) là những bất thường phát sinh do sự kém phát triển của tim hoặc các mạch máu lân cận trước khi sinh. Những khiếm khuyết phát triển này có thể ảnh hưởng xấu đến tim, van tim, động mạch và tĩnh mạch. Các nghiên cứu chỉ ra rằng bổ sung axit folic trước khi mang thai có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch vành.

Ngăn ngừa các dị tật bẩm sinh khác và sẩy thai

• Axit folic có thể ngăn ngừa các dị thường và khiếm khuyết về cấu trúc vì nó điều chỉnh quá trình chuyển hóa homocysteine. Do đó, nó có thể ngăn ngừa khe hở miệng ở môi hoặc vòm miệng.
• Bổ sung axit folic cũng ức chế các cơn co thắt tử cung, nếu không có thể dẫn đến sinh non (PTB) hoặc sảy thai. PTB là một nguyên nhân quan trọng gây tử vong và bệnh tật ở trẻ sơ sinh.

Phòng chống thiếu máu và tiểu đường thai kỳ ở phụ nữ

Axit folic làm giảm nguy cơ phát triển bệnh thiếu máu, tiểu đường thai kỳ và các biến chứng liên quan đến sinh nở khác. Gần 5% phụ nữ đăng ký số lượng huyết sắc tố dưới 11,0 g/dL, đây là dấu hiệu của bệnh thiếu máu.

Cơ thể cần folate, cobalamin (vitamin B12) và sắt để tạo ra nhiều tế bào hồng cầu hơn. Do đó, bổ sung axit folic và vitamin B12 có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh thiếu máu.

Tương tự như vậy, việc bổ sung axit folic có thể làm giảm 22% nguy cơ mắc bệnh tiểu đường thai kỳ (đối với chất bổ sung 400mcg) và 30% (đối với chất bổ sung 600mcg).

Phòng ngừa các biến chứng liên quan đến thai kỳ

Lợi ích bổ sung của việc bổ sung axit folic cho phụ nữ mang thai liên quan đến tỷ lệ biến chứng thai kỳ liên quan đến nhau thai thấp hơn.

Điều này là do axit folic có thể điều chỉnh sự xâm lấn của nguyên bào nuôi, đảm bảo quá trình làm tổ và nhau thai diễn ra bình thường trong thời kỳ mang thai.

Axit folic cho bà bầu bao nhiêu là đủ?

Lý tưởng nhất là liều lượng axit folic theo quy định khi mang thai tối thiểu là 400 microgam (mcg) mỗi ngày. Tuy nhiên, một người phụ nữ thường nên tiêu thụ khoảng 600mcg axit folic từ tất cả các nguồn, bao gồm cả thực phẩm và vitamin bổ sung.

Khi nào nên bổ sung axit folic?

Uống axit folic trước khi mang thai bao lâu? Không có thời gian quy định để bổ sung axit folic trước khi mang thai, vì quá trình thụ thai thường xảy ra một cách tự nhiên. Có đủ lượng vitamin này là đủ, do đó có thể dùng thực phẩm bổ sung theo cách bổ sung cho chế độ ăn uống, hàng ngày hoặc hai hoặc ba ngày một lần trong khi bạn đang chuẩn bị mang thai.

Một số phụ nữ có thể được tư vấn đặc biệt để bổ sung axit folic trong khi mang thai vì em bé của họ có thể có nguy cơ mắc dị tật ống thần kinh cao hơn.

Chủ yếu, điều này bao gồm những phụ nữ:

• Có vợ/chồng mắc dị tật ống thần kinh hoặc tiền sử gia đình mắc bệnh này.
• Tiền sử mang thai bị ảnh hưởng bởi dị tật ống thần kinh.
• Bị tiểu đường hoặc thiếu máu hồng cầu hình liềm.
• Đang dùng các loại thuốc điều trị động kinh, lupus, bệnh vẩy nến, hen suyễn,…
• Có vấn đề về thận hoặc bệnh gan.
• Có dị tật ống thần kinh.

Axit folic có gây tác dụng phụ không?

Bà bầu uống thừa axit folic có sao không? Phải thừa nhận rằng axit folic có một số tác dụng phụ. Một số đối tượng có thể thấy khó chuyển đổi axit folic ở dạng 5-MTHF hoạt động. Do đó, nồng độ trong máu của họ cho thấy nồng độ axit folic không được chuyển hóa cao. Cụ thể những ảnh hưởng của quá liều axit folic như sau:

• Mặc dù chúng ta đều biết rằng không phải 100% lượng axit folic tiêu thụ đều được cơ thể sử dụng, nhưng vẫn có thể dư thừa axit folic trong cơ thể do lượng bổ sung cao hơn.
• Một nghiên cứu mới đã gợi ý rằng lượng Folate/Vitamin B9 dư thừa ở bà mẹ mang thai có thể làm tăng nguy cơ trẻ mắc chứng rối loạn phổ tự kỷ. Tuy nhiên, nghiên cứu sâu hơn đang được thực hiện về chủ đề này để đạt được liều lượng tối ưu.
• Điều quan trọng là phải hiểu rằng axit folic là chất bổ sung nhân tạo và thường không có trong thực phẩm chúng ta tiêu thụ hoặc trong cơ thể chúng ta. Việc chuyển đổi axit folic thành dạng folate tự nhiên của nó bị hạn chế ở người. Ngoài ra, axit folic không đi qua nhau thai như folate tự nhiên. Tiêu thụ quá nhiều chất bổ sung axit folic có thể dẫn đến axit folic không được chuyển hóa trong máu, có thể gây ra nhiều vấn đề về sức khỏe.
• Axit folic dư thừa được biết là che giấu sự thiếu hụt Vitamin B12, làm suy giảm chức năng miễn dịch và tăng cường sự tiến triển của một số loại ung thư.

Các nguồn thực phẩm tự nhiên của axit folic là gì?

Áp dụng chế độ ăn uống lành mạnh có thể cung cấp folate tự nhiên cho cơ thể, bên cạnh các chất dinh dưỡng thiết yếu như canxi, chất xơ và vitamin A và C.

Dưới đây là một số nguồn thực phẩm tự nhiên cung cấp axit folic khi mang thai:

• Rau lá xanh đậm.
• Bơ.
• Các loại đậu.
• Bông cải xanh.
• Măng tây.
• Củ cải đường.
• Cam.
• Thực phẩm toàn phần tăng cường axit folic. Tuy nhiên, trước khi bạn bắt đầu bổ sung, bạn nên hỏi ý kiến ​​​​bác sĩ về vấn đề này. Để xác định liều lượng axit folic chính xác.

Xét nghiệm nào giúp phát hiện dị tật ống thần kinh khi mang thai?

• Siêu âm là một phương pháp giúp sàng lọc, chẩn đoán dị tật ống thần kinh. Siêu âm thường được thực hiện lúc 8-14 tuần (xung quanh tuần 12) để phát hiện những bất thường rõ ràng, nặng nề. Khả năng siêu âm phát hiện được cao hơn ở tuần 19 – 20.
• Kết hợp với xét nghiệm sàng lọc trước sinh (Triple test lúc thai được 15-20 tuần) sẽ làm tăng khả năng phát hiện các trường hợp bất thường này.

==>> Xem thêm bài viết: Phát hiện và phòng ngừa vàng da ở trẻ sơ sinh như thế nào?

Trên đây là những thông tin về acid folic, tác dụng của acid folic cho bà bầu. Hy vọng qua bài viết giúp bạn đọc hiểu mối liên hệ giữa việc mang thai và axit folic, việc bổ sung acid folic trước và trong thai kỳ sẽ có lợi gì cho bà bầu.

Tài liệu tham khảo

1. Tác giả: Regina Wierzejska, Barbara Wojda, Folic acid supplementation in pregnancy and prevention of fetal neural tube defects, nguồn Pubmed. Truy cập ngày 25 tháng 3 năm 2023.
2. Tác giả: James A Greenberg , MD, Stacey J Bell , DSc, RD, Yong Guan , MD, và Yan-hong Yu , MD, PhD, Folic Acid Supplementation and Pregnancy: More Than Just Neural Tube Defect Prevention, nguồn Pubmed. Truy cập ngày 25 tháng 3 năm 2023.