Hiển thị tất cả 5 kết quả

Mã Tiền (Củ Chi)

Tên khoa học

Hạt chín khô của loài Strychnos nux-vomica L. (Mã tiền), họ Mã tiền (Loganiaceae)

Hạt chín khô của loài Strychnos nux-vomica L. (Mã tiền), họ Mã tiền (Loganiaceae) Hạt chín khô của loài Strychnos nux-vomica L. (Mã tiền), họ Mã tiền (Loganiaceae)

Nguồn gốc

Hạt chín khô của loài Strychnos nux-vomica L. (Mã tiền), họ Mã tiền (Loganiaceae)

Vùng sản xuất

Chủ yếu ở Ấn Độ, Việt Nam và Thái Lan. Ở Trung Quốc, cây được trồng chủ yếu ở đảo Hải Nam

Thu hái và chế biến

Thu hoạch và mùa Thu khi quả chín; tách hạt và phơi khô

Mà tiền trong bất kỳ trường hợp nào dùng làm thuốc đều phải qua bào chế mới có thể dùng. Bào chế mã tiền hiện nay có 4 cách, theo phương pháp bào chế đông dược năm 1965.

MỘT là ngâm hạt mã tiền trong nước vo gạo một ngày một đêm (có một số sách thì ghi ngâm trong 36 -72 tiếng), ngâm cho tới khi mềm, lấy ra bóc vứt bỏ vỏ ngoài và mầm, sau đó thái mỏng, sấy khô tẩm dầu mè một đêm, sao cho vàng đậm cho hết dầu, cho vào lọ đậy kín.

HAI là lấy hạt mã tiền sạch, sao với cát sạch cho phồng đến khi có màu nâu thẫm hoặc màu hạt dẻ sẫm, khi ngoài vỏ có đường tách nẻ thì đổ hạt và cát ra, rây bỏ hết cát, cho hạt vào máy quay cho sạch lông nhung đã bị cháy.

BA là cho hạt vào dầu vừng, đun sôi cho đến khi hạt nổi lên thì vớt ra, thái nhỏ sau đó sấy khô.

BỐN là ngâm hạt mã tiền trong nước gạo một đêm rồi vớt ra rửa sạch. Cho vào nồi nấu với nước cam thảo trong 3 giờ (cứ 100g hạt cho 400ml nước và 20g cam thảo). Lấy dần ra bóc vỏ khi còn nóng và bỏ mầm hạt. Sau đó đun dầu 300mg cho sôi, bỏ nhân vào khi thấy nổi lên thì vớt ra ngay, thái nhỏ 2-3mm rồi sấy khô cho vào lọ kín.

Ngoài ra có một cách khác cũng hay được các thầy thuốc áp dụng đó là: ngâm nước gạo 3 ngày đêm, sau đó lấy ra đun cùng với đỗ xanh theo tỷ lệ 3 đỗ xanh 1 mã tiền, đun cho cạn, lấy ra thái lát phơi khô, sao vàng sẫm.

Tính vị quy kinh

Vị đắng tính hàn rất độc vào kinh Can, tỳ

Tác dụng

Hoạt huyết thông lạc chỉ thống, tán kết tiêu thũng.

Mã tiền là vị thuốc có độc, trong thành phần hoạt chất có chứa strychnin và brucin có tác dụng rất mạnh đối với các bệnh lý xương khớp. Mã tiền tác động trực tiếp vào hệ thần kinh trung ương và ngoại vi, từ đó giúp tăng dẫn truyền thần kinh, giảm đau, tăng trương lực cơ (trong Y học cổ truyền gọi là thông kinh hoạt lạc, chỉ thống). Ngoài ra còn làm tê liệt thần kinh cảm giác vùng rễ, chính vì vậy mà tác dụng giảm đau của mã tiền là thần tốc. Do có tác dụng giúp tăng dẫn truyền thần kinh nên mã tiền rất có hiệu quả với các bệnh lý tê và liệt, gặp trong các trường hợp liệt tay chân sau tai biến mạch máu não, các trường hợp tê bì do chèn ép, do dinh dưỡng,…. Thứ hai bởi vì có tác dụng giảm đau nhanh nên trong các bệnh lý xương khớp nếu dùng mã tiền thì cắt cơn rất nhanh, vai trò như là một vị thuốc gây tê. Tuy nhiên cũng cần lưu ý tác dụng của mã tiền phù hợp để chữa triệu chứng, cắt cơn trong thời gian ngắn, không phải là thuốc chữa nguyên nhân. Mặt khác vì giảm đau với vai trò như là một vị gây tê cho nên thường hiệu quả nhanh chóng giai đoạn đầu, nếu vẫn tiếp tục dùng thì tác dụng thường giảm hoặc không đỡ đau nữa.

Ngoài ra mã tiền còn có tác dụng tán kết tiêu thũng khá tốt với các trường hợp ngoại thương do ngã va đập… với vai trò này thường dùng dạng xoa bóp ngoài (ngâm rượu mã tiền, khi ngâm phải dán cái hình đầu lâu ở ngoài, để tránh uống).

Mã tiền là vị thuốc có độc, độc nhất trong tất cả các vị thuốc có độc, cho nên phải hết sức chú ý đến liều lượng nếu dùng mã tiền. Thông thường liều mã tiền thường không quá 0,2g/l người lớn. Biểu hiện ngộ độc mã tiền thường diễn ra trong thời gian rất ngắn thường chỉ từ 5 phút đến 5 tiếng là bệnh nhân chết vì ngạt, cụ thể: Khi bị ngộ độc, ngáp, nước dãi chảy nhiều, nôn mửa, sợ ánh sáng, mạnh nhanh và yếu, tứ chi cứng đờ, co giật nhẹ rồi đột nhiên có triệu chứng như uốn ván nặng với hiện tượng rút gân hàm, lồi mắt, đồng tử mở rộng, bắp thịt tứ chi và thân bị co, gây khó thở và ngạt. Cuối cùng bệnh nhân thường chết vì ngạt.

LƯU Ý: Mã tiền vị hàn lạnh tác dụng hoạt huyết thông kinh lạc chỉ thống rất mạnh, nên dùng hay nhất đối với các trường hợp bệnh nhân đang có sưng nóng đỏ đau, uống vào đỡ ngay lập tức. Trường hợp dùng mã tiền tác dụng nhanh nhiều bệnh nhân thậm chí còn tưởng dùng thuốc trộn corticoid, tuy nhiên không phải, đó là tác dụng của mã tiền. Trong bệnh lý xương khớp có vị Xuyên ô đầu, Thảo ô đầu cũng có tác dụng giảm đau rất nhanh nhưng cũng có độc chết người, liều tối đa có thể dùng từ 4-8g. Nhưng Mã tiền còn độc hơn ô đầu rất nhiều, liều tối đa chỉ 0,2g. Biết cách sử dụng mã tiền là nắm được chìa khóa giảm đau trong các bệnh xương khớp. Thuốc rất độc nên không tự ý làm mà nên được sự hướng dẫn của người có kinh nghiệm.

Các thuốc sử dụng mã tiền rất thành công, tạo được uy tín và thương hiệu của doanh nghiệp như: Viên Hy Đan, phong tê thấp Bà Giằng (Thanh Hóa), Viên khớp Tâm Bình…. Đây đều là các chế phẩm rất nổi tiếng, và đều lấy Mã tiền làm hạt nhân chính cấu thành bài thuốc.

Đặc điểm dược liệu

Hình đĩa tròn, giống nút áo, thường hơi lồi ở một mặt, mặt kia lõm. Bể ngoài phủ đầy lông mịn màu nâu xám hoặc xanh xám. Lá mầm hình tim. Thể chất: cứng. Mùi: không rõ. Vị: rất đắng

Các đặc điểm chính phân biệt Mã tiền tử và Mã tiền Vân Nam

Loại Mã tiền tử (Strychnos nux-vomica) Mã tiền Vân Nam (S. wallichiana)
Hình dạng Hình đĩa tròn hoặc hình khuy áo Hình trái xoan phẳng hơi cong không đều
Mép Nổi gờ lên, khá dày Khá mỏng và cong nhẹ lên trên
Lông Màu nâu xám hoặc xanh xám Màu vàng hoặc nâu xám nhạt

Dược liệu Mã tiền tử Dược liệu Mã tiền tử

Dược liệu Mã tiền tử Dược liệu Mã tiền tử

Yêu cầu chất lượng

Theo kinh nghiệm dân gian, dược liệu thượng hạng là loại hạt to, nhân hạt dày với bề mặt nâu xám nhuốm màu xanh; lông tơ rậm, mỏng và thể chất cứng, khó vỡ

Thuốc bổ xương khớp

Phong tê thấp Hyđan (dạng gói)

Được xếp hạng 5.00 5 sao
(1 đánh giá) 90.000 đ
Dạng bào chế: Viên hoàn cứngĐóng gói: Hộp 12 túi x 10 viên

Thương hiệu: Dược vật tư y tế Thanh Hóa

Xuất xứ: Việt Nam

Chống thấp khớp, cải thiện bệnh trạng

Frentine

Được xếp hạng 5.00 5 sao
(1 đánh giá) 100.000 đ
Dạng bào chế: Viên nang cứngĐóng gói: Hộp 1 lọ x 30 viên nang

Thương hiệu: Investment and medical development Co.

Xuất xứ: Việt Nam

Chống thấp khớp, cải thiện bệnh trạng

Marathone

Được xếp hạng 5.00 5 sao
(1 đánh giá) 72.000 đ
Dạng bào chế: Viên nang cứngĐóng gói: Hộp 10 vỉ x 10 viên

Thương hiệu: Công ty dược phẩm Trung Ương 3 - Foripharm

Xuất xứ: Việt Nam

Điều trị rối loạn thần kinh cơ

Fengshi OPC

Được xếp hạng 5.00 5 sao
(1 đánh giá) 45.000 đ
Dạng bào chế: Viên nang cứng Đóng gói: Hộp 5 vỉ x 10 viên

Thương hiệu: Công ty Cổ phần Dược phẩm OPC

Xuất xứ: Viêt Nam

Thuốc bổ xương khớp

Thuốc Khớp Phong Dan

Được xếp hạng 5.00 5 sao
(1 đánh giá) 180.000 đ
Dạng bào chế: Viên nang cứng Đóng gói: Hộp 3 vỉ x 10 viên

Thương hiệu: Công ty cổ phần Dược TW Mediplantex

Xuất xứ: Việt Nam