Thừa Vitamin và khoáng chất có nguy hiểm không? Bổ sung đúng cách

Nhathuocngocanh.com – Đáp ứng nhu cầu hàng ngày về vitamin và khoáng chất thiết yếu luôn được khuyến khích thông qua chế độ ăn uống tự nhiên. Tuy nhiên, có nhiều người cảm thấy chế độ ăn uống của mình có thể không cung cấp cho cơ thể những chất dinh dưỡng cần thiết này và vì vậy đã dùng đến các chất bổ sung vitamin và khoáng chất để bù đắp cho các chất dinh dưỡng bị mất. Mặc dù những chất dinh dưỡng này rất cần thiết cho sức khỏe của chúng ta, nhưng không biết nguyên tắc sử dụng vitamin và khoáng chất, dẫn đến làm thừa vitamin và khoáng chất sẽ gây ảnh hưởng đến sức khoẻ của cơ thể. Chính vì vậy trong bài viết này, Nhà Thuốc Ngọc Anh xin gửi đến bạn đọc những thông tin đầy đủ nhất về vấn đề thừa vitamin và khoáng chất.

Nguy cơ tiềm ẩn khi uống quá nhiều vitamin

Uống nhiều vitamin có hại không? Giống như vitamin K, một số vitamin tan trong nước dường như tương đối vô hại ở liều cao và do đó, không có giới hạn trên. Chúng bao gồm vitamin B1 (thiamine), vitamin B2 (riboflavin), vitamin B5 (axit pantothenic), vitamin B7 (biotin) và vitamin B12 (cobalamin). Tuy nhiên, các loại vitamin sau đây đã được quy định giới hạn trên do chúng có khả năng gây hại ở liều lượng cao, còn được gọi là quá liều. Điều này có thể thông qua liều độc cấp tính – một lượng rất cao được dùng một lần – hoặc liều độc mãn tính, là một lượng cao được dùng liên tục trong một thời gian dài. Vậy thừa vitamin và khoáng chất sẽ gây ảnh hưởng như thế nào?

Quá liều Vitamin A

Việc hấp thụ quá mức và lâu dài một số dạng vitamin tan trong chất béo này, đặc biệt là retinol hoặc axit retinoic, có thể gây độc. Chúng có thể tích tụ trong cơ thể dẫn đến rụng tóc, rối loạn, tổn thương gan và loãng xương. Các triệu chứng bao gồm buồn ngủ, uể oải, khó chịu, nhức đầu dữ dội, đau xương, mờ mắt và nôn mửa. Kinh khủng nhất là tình trạng da toàn thân bị bong tróc, kể cả ở lòng bàn chân. Trường hợp nặng có thể dẫn đến tổn thương gan, xuất huyết, hôn mê và tử vong. Thay vì retinol hoặc axit retinoic, hãy sử dụng tiền chất vitamin A có nguồn gốc từ thực vật như beta-carotene (ngoài các loại carotenoid hỗn hợp khác). Liều lượng cho người lớn là 3.000 mcg mỗi ngày.

Quá liều Vitamin D

Vitamin D là một loại vitamin tan trong chất béo. Quá liều vitamin này có nhiều tác dụng phụ. Nếu bổ sung quá nhiều Vitamin D, bạn cũng có thể mắc các bệnh về tim mạch. Hậu quả chính của ngộ độc vitamin D là sự tích tụ canxi trong máu (tăng canxi máu), có thể gây buồn nôn, nôn, suy nhược và có thể gây đau xương và các vấn đề về thận như sỏi canxi. Ngoài ra, nó có thể dẫn đến chán ăn, mất nước, yếu cơ và thậm chí là tiêu chảy. Các triệu chứng tiềm ẩn khác bao gồm giảm cân, chán ăn và nhịp tim không đều. Giới hạn trên cho người lớn là 100 mcg mỗi ngày.

Quá liều Vitamin E

Vitamin E là chất chống đông máu, vì vậy tiêu thụ quá nhiều có thể gây loãng máu và dẫn đến chảy máu gây tử vong hoặc cản trở quá trình đông máu. Nó và cũng có liên quan đến việc tăng nguy cơ đột quỵ. Nếu dùng quá nhiều, có thể gây buồn nôn, cảm giác mệt mỏi, đau đầu và có thể phát ban nhẹ. Ngoài ra, bạn có thể bị mờ mắt và đau bụng dữ dội. Bạn cũng có thể phải đối mặt với chóng mặt nghiêm trọng và khó thở. Liều lượng cho người lớn là 1.100 mg mỗi ngày.

Bên cạnh những nguy cơ tiềm ẩn về sức khỏe, các chất bổ sung có chứa liều lượng cao các vitamin tan trong nước có thể sẽ gây lãng phí tiền bạc vì cuối cùng bạn sẽ xả hết lượng dư thừa xuống bồn cầu.

Quá liều Vitamin K

Đây là một loại vitamin khác có thể gây ra nhiều tác dụng phụ nếu dùng quá mức. Các tác dụng phụ có thể bao gồm: Gan to, xanh xao, đổ mồ hôi nhiều, khó thở, cứng cơ, phù nề cơ thể, thở không đều, giảm cử động hoặc hoạt động, sưng mí mắt hoặc đỏ da.

Quá liều Vitamin C

Uống nhiều vitamin C có sao không? Giống như Vitamin A, đây cũng là một loại vitamin tan trong nước. Thừa vitamin C có biểu hiện gì? Dư thừa Vitamin C có thể gây ra các vấn đề về đường tiêu hóa, tiêu chảy, buồn nôn, nôn, nhức đầu, sỏi thận, mất ngủ, nhức đầu và ợ nóng. Thừa vitamin C gây bệnh gì? Một lượng lớn có thể rất nguy hiểm đối với những người mắc bệnh di truyền gây tích tụ quá nhiều chất sắt trong cơ thể và cả những người mắc bệnh tiểu đường. Liều lượng cho người lớn là 2.000 mg mỗi ngày.

Cách tốt nhất duy nhất để ngăn ngừa quá liều vitamin C là tránh dùng thực phẩm bổ sung với liều lượng cao và thay vào đó, hãy bổ sung vitamin C mà cơ thể bạn cần từ thực phẩm, đặc biệt là rau và trái cây tươi. Một số loại thực phẩm giàu vitamin C nhất bao gồm trái cây họ cam quýt như cam, rau lá xanh, ớt đỏ, dưa, quả mọng, kiwi, xoài và khoai lang.

Quá liều Vitamin B1

Uống quá nhiều vitamin B1 có thể gây khó chịu cho dạ dày của bạn. Trong một số ít trường hợp, nó cũng có thể gây ra phản ứng dị ứng. Đôi khi bạn có thể thấy màu môi của mình chuyển sang màu xanh lam hoặc thậm chí bạn có thể cảm thấy khó thở.

Quá liều Vitamin B2

Riboflavin hoặc Vitamin B2 có thể khiến nước tiểu chuyển sang màu vàng cam. Khi dùng với liều lượng cao, nó có thể gây tiêu chảy và tăng tần suất nước tiểu. Các dấu hiệu phản ứng dị ứng như phát ban, sưng tấy trên mặt, môi và lưỡi cũng có thể xuất hiện.

Quá liều Vitamin B3

Quá liều Niacin cũng có thể có một số tác dụng phụ. Nó bao gồm ngứa, đau bụng, da đỏ bừng nghiêm trọng kèm theo chóng mặt (chủ yếu ở mặt, cánh tay và ngực), bệnh gút, tiêu chảy hoặc nhịp tim nhanh. Liều lượng cho người lớn là 35 mg mỗi ngày.

Quá liều Vitamin B6

Có một số tác dụng phụ nghiêm trọng khi dùng quá liều Vitamin B6 hoặc Pyridoxine. Bạn có thể cảm thấy tê ở bàn chân và bàn tay vụng về. Cảm giác chạm, nhiệt độ và độ rung giảm tăng cảm giác, dị cảm, yếu cơ, tê, mất khả năng nhận thức, tổn thương da, nhạy cảm với ánh sáng, buồn nôn và ợ nóng. Đôi khi, bạn có thể cảm thấy nặng nề trong hơi thở, sưng tấy trên mặt, môi và cổ họng. Liều lượng cho người lớn là 100 mg mỗi ngày.

Quá liều Vitamin B12

Thừa vitamin B12 gây bệnh gì? Có nhiều tác dụng phụ tiềm ẩn khác nhau của việc bổ sung Vitamin B12 dư thừa. Nó có thể gây tê ở cánh tay, bàn tay và mặt. Nó cũng có thể gây tổn thương dây thần kinh thị giác. Một nghiên cứu cho thấy thừa Vitamin B12 có thể làm tăng nguy cơ phát triển ung thư tuyến tiền liệt.

Quá liều Folate

Vitamin B9 hoặc Folate có một số tác dụng phụ nếu dùng quá mức. Liều lượng cao có thể gây ra các vấn đề về dạ dày, phản ứng da, co giật và rối loạn giấc ngủ. Uống quá nhiều vitamin B9 có thể dẫn đến đau bụng, rối loạn giấc ngủ, khó chịu, các vấn đề về tiêu hóa, nhầm lẫn, buồn nôn, thay đổi hành vi, phản ứng da, co giật,… Lượng axit folic cao cũng có thể che giấu sự thiếu hụt vitamin B12. Liều lượng cho người lớn là 1.000 mcg mỗi ngày.

Quá liều Biotin

Biotin hoặc B7 được coi là an toàn cho hầu hết mọi người khi dùng một cách thích hợp. Liều lượng dư thừa Biotin có thể làm tăng nhu cầu đi tiểu và đổ mồ hôi bất thường. Nó cũng có thể gây buồn nôn nhẹ, co thắt dạ dày và tiêu chảy.

Sắt

Không bao giờ bổ sung sắt trừ khi được bác sĩ khuyên làm như vậy sau khi các xét nghiệm cho thấy tình trạng thiếu sắt. Sắt là một trong số ít khoáng chất mà chúng ta không thể loại bỏ (ngoại trừ do mất máu), và sự tích tụ trong cơ thể có thể nhanh chóng tăng đến mức độc hại. Sắt là một chất oxy hóa có thể làm tăng nguy cơ ung thư và bệnh tim. Tránh các sản phẩm vitamin tổng hợp/đa khoáng chất có chứa sắt trừ khi bạn là phụ nữ tiền mãn kinh với lượng kinh nguyệt ra nhiều.

Iốt

Hậu quả của việc thiếu hụt i-ốt thì ai cũng biết, nhưng bạn có biết rằng lượng i-ốt bằng hoặc hơn 2 mg mỗi ngày có thể làm tuyến giáp của bạn ngừng hoạt động? Ngoài việc làm suy yếu chức năng của tuyến giáp, quá liều iod còn có thể dẫn đến khô da, khô tóc, tăng cân, nôn mửa, phát ban, lở miệng, đau đầu, khó thở, chu kỳ kinh nguyệt nặng, táo bón, sưng tuyến nước bọt và một hương vị kim loại trong miệng.

Sắt

Liều hơn 25 mg mỗi ngày có thể gây mệt mỏi, sụt cân, táo bón, nhức đầu, thiếu kẽm, thiếu đồng và tổn thương tuyến tụy, gan và cơ tim.

Canxi

Hơn 2000 mg canxi mỗi ngày có thể dẫn đến kém hấp thu và sử dụng kẽm, sắt và magie, làm hỏng chức năng thận, thờ ơ và mệt mỏi, và lắng đọng canxi trong các mô.

Kẽm

Liều hơn 75 mg mỗi ngày có thể gây nôn mửa, dao động mức cholesterol, thiếu máu, đau dạ dày, chảy máu bụng, suy giảm phản ứng miễn dịch, buồn nôn, sinh non và thai chết lưu.

Selen

Liều lượng vượt quá 750 mcg mỗi ngày có thể gây rụng tóc, sâu răng, móng tay, vàng da, suy nhược, tiểu đường, tổn thương da và hệ thống miễn dịch thấp.

Cách bổ sung vitamin và khoáng chất an toàn, đúng cách

Cách tốt nhất để hầu hết chúng ta có đủ vitamin là ăn một chế độ ăn uống đa dạng và cân bằng. Tuy nhiên, một số nhóm nhất định có nguy cơ thiếu hụt cao hơn so với dân số nói chung và họ được khuyến nghị sử dụng chất bổ sung. Bao gồm:

• Phụ nữ đang cố gắng thụ thai hoặc đang trong 12 tuần đầu tiên của thai kỳ nên bổ sung axit folic.
• Khuyến nghị hiện tại là tất cả người trưởng thành nên bổ sung vitamin D.
• Trẻ em từ sáu tháng đến năm tuổi nên được bổ sung vitamin A, C và D.
• Những người theo chế độ ăn thuần chay hoặc ăn chay nên bổ sung vitamin B12 và axit béo omega-3.
• Mức độ hấp thụ vitamin hàng ngày thay đổi từ người này sang người khác. Một người trưởng thành khỏe mạnh sẽ có những nhu cầu khác với người già hoặc trẻ em. Tránh tự kê đơn bổ sung vitamin và luôn hỏi ý kiến ​​​​bác sĩ.
• Một số chuyên gia dinh dưỡng cảm thấy rằng việc uống vitamin tổng hợp là không cần thiết nếu bạn đang ăn uống lành mạnh, nhưng một số loại vitamin nhất định có thể có lợi trong một số trường hợp nhất định. Một ví dụ điển hình là lời khuyên hiện tại nên bổ sung vitamin D trong đại dịch hiện nay.
• Điều quan trọng cần lưu ý là một số loại vitamin nên được uống cùng nhau và một số loại vào những thời điểm riêng biệt. Ví dụ, canxi và vitamin D được uống cùng một lúc, nhưng canxi ngăn cản sự hấp thụ sắt từ ruột, vì vậy nên uống canxi và sắt vào những thời điểm riêng biệt.
• Nếu bạn chọn bổ sung vitamin, hãy chọn loại không chứa nhiều hơn lượng khuyến nghị hàng ngày. Nếu bạn đang dùng vitamin tổng hợp , bạn không cần phải lo lắng về việc dùng quá liều vitamin vì chúng được thiết kế để tiêu thụ an toàn ngay cả khi kết hợp với thực phẩm tăng cường vi chất. Bổ sung vitamin không bao giờ được sử dụng như là một thay thế cho một chế độ ăn uống cân bằng.

==>> Xem thêm bài viết: Vitamin và Khoáng chất: Định nghĩa, vai trò và các nguồn cung cấp

Vitamin rất quan trọng đối với chế độ ăn uống dinh dưỡng, nhưng quá nhiều mỗi loại có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Hy vọng qua bài viết trên đã giúp bạn đọc hiểu hơn về những vấn đề gặp phải khi cơ thể thừa vitamin và khoáng chất. Từ đó để có cách bổ sung vitamin và khoáng chất cho cơ thể hợp lý. Nếu cần giải đáp vấn đề gì hãy liên hệ với chúng tôi qua số hotline.

Tài liệu tham khảo

Tác giả: Eric Wooltorton, Too much of a good thing? Toxic effects of vitamin and mineral supplements, nguồn Pubmed, truy cập ngày 25 tháng 4 năm 2023.